جەھەنەم: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

[[پەڕگە:Fra Angelico 010.jpg|thumb|کێشراوەی دەستی '''فرا ئانجێلیکۆ''' لەسەر '''جەهەنەمجەھەنەم'''|350px|left]]

'''جەھەنم''' واتایەکە کە لە زۆربەی ئایینە باوەردارەکان بۆ ئاماژە بە ناخۆشیەکانی ژیانی دوای مردن بە کار دێت، وشەیێکی [[عیبری]]ە (بە [[عیبری]]: גי(א)-הינום) - بە [[ئینگلیزی]]: Gêhinnôm گێ+ ھینۆم<ref>Oxford ConciseDict.</ref> = دۆڵی ھینۆم دۆڵیکە لە دەوروبەری [[ئۆرشەلیم]] کە ڕێگای [[بەیت لەحم]] بەوێ دایە. لە ڕابردووی زۆر کۆن دا لەوێ مناڵەکان بۆ خوایەک بە ناوی '''مۆلۆخ''' قوربانی دەکران (ئێرمیا ٧/٣١)، دواتر لەو شوێنە ئاگرێک داگیرسا کە بوو بە بیرۆکەیەک بۆ جەھەنەم و شوێنێک بۆ تاوانباری و لە ناو بردنی گووناھکاران (مەتی ١٨/٨).<ref>Dic. Of Bible OXFORD UNIVERSITY PRESS</ref>

[[پەڕگە:Valley of Hinom PA180093.JPG|thumb|ئارامگەیەک لهلھ دۆڵی هینۆمھینۆم دا]]

لە ١٨٠٠ ساڵ [[پێش زایین]]، لە [[ئایینی زەردەشتی]] باسی [[ڕۆژی دوایی لە ئیسلامدا|ڕۆژی دوایی]] کردوە و دەڵێ مرۆڤە باشەکان ئاگرەکەی وەکوو شیر و ھەنگوین، و مرۆڤە خرابەکان وەکوو ئاسنی تاواوە لەسەر جەستەیان ھەست پێ دەکەن.<ref>Alice K. Turner: تاریخ دوزخ The History of

Hell. Hale, London 1995, ISBN 0-7090-5688-5</ref><ref>Veronica Ions: جیھانی ئووستوورە ناسی Die Welt der Mythologie. tosa, Wien 2001, ISBN 3-85492-224-8</ref><ref>Herbert Vorgrimler: مێژووی جەھەنەم Geschichte der Hölle. Fink, München 1994, ISBN 3-7705-2848-4</ref>

[[پەڕگە:Miraj by Sultan Muhammad.jpg|thumb|کێشراوەیەک لهلھ [[میعراج]]ی [[محەممەد]] کەوا سواری [[بورراق]]ە]]

بەڵام بەرە بەرە نەزانی پەرەی سەند و بوو ھۆی دەرەنجامی قیزەوەن. ئەوان دەستیان کرد بە قووربانی کردن لەو شوێنە و ڕۆژێ کابرایەک بە ناوی '''ھینۆم'''، مناڵەکەی خۆی لەو شوێنە قووربانی کرد، و لەو کاتەوە ناوی ئەو شوێنەیان کردە " «دۆڵی کووری ھینۆم"»

[[پەڕگە:Ge-Hinnom.jpg|thumb|دۆڵی هینۆمھینۆم لهلھ ١٩٠٠ دا]]

== سەرچاوەسەرچاوەکان ==