وزەی میکانیکی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دروست کراو بە وەرگێڕانی پەڕەی «Mechanical energy» تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد وەرگێڕی ناوەڕۆک وەرگێڕی ناوەڕۆکی ٢ |
بNo edit summary تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد |
||
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Orbital_motion.gif|وێنۆک|250x250پیکسڵ|نموونەیەکی سیستەمی میکانیکی سەتەلایتێک بەدەوری زەویدا دەخولێتەوە کاریتێدەکرێ بە هێزی ڕاکێشانی پارێزراو؛ لەبەرئەوە وزە میکانیکیەی دەپارێزرێ. تاودانیسەتەلایتەکە نیشاندراوە بەهەڵگرە سەوزەکە(ئاراستەبڕ) وە خێراییەکەشی بەهەڵگری سوور نیشاندراوە. گەر خولگەی سەتەلایتەکە شێوەی هێلکەییە، هەردوو وزە شاراوەکەی سەتەلایتەکە و جوڵە وزەکەی، دەگۆڕێن لەگەڵ کاتدا بەڵام سەرجەمیان بەنەگۆڕی دەمێنێتەوە.]]
لەزانستە فیزیایەکاندا، وزەی میکانیکی سەرجەمی جووڵە وزە و ماتەوزەیە (وزەی شاراوە). ئەوە جووڵە وزەکەیە هاوبەشە لەگەڵ جووڵە و شوێنی تەنێک. بنچینەی پاراستنی وزەی میکانیکی ئەوە دەردەبڕێ کە لەنێو سیستەمێکی جیاکراوەدا کە تەنها
چەندین ئامێر بەکاردێن بۆ گۆڕینی وزەی میکانیکی بۆ شێوە وزەکانی تر یاخود پێکهێنانیان، وەک مۆتۆڕێکی کارەبایی کە وزەی کارەبایی دەگۆڕێ بۆ وزەی میکانیکی، بەرهەمهێنەری کارەبایی (مۆلیدە) وزەی میکانیکی دەگۆڕێ بۆ وزەی کارەبایی وە
== <big>گشتی</big> ==
ھێڵی ١٧:
:: <math>K={1 \over 2}mv^2</math>
بنچینەی پاراستنی وزەی میکانیکی ئەوە دەردەخات کە ئەگەر تەنێک یان سیستەمێک بەتەنها بخرێتە سەر هێزی
== <big>پاراستنی وزەی میکانیکی</big> ==
[[File:Physicsworks.ogv|alt="Lecture demonstrating conservation of mechanical energy"|وێنۆک|200x200پیکسڵ|پڕۆفیسۆر
بەگوێرەی بنچینەی پاراستنی وزەی میکانیکی، وزەی میکانیکی [[سیستم|سیستەم]]<nowiki/>ێکی جیاکراوە (عەزل) بە نەگۆڕی دەمێنێتەوە بەگوێرەی [[کات]]، هەرچەندی کە
=== پەندۆڵی جوڵاوە ===
[[پەڕگە:Pendulum_animation.gif|وێنۆک|200x200پیکسڵ|پەندۆڵێکی جوڵاوە لەگەڵ ئاراستەبڕی خێرایی (سەوز) و ئاراستەبڕی تاودان (سوور). نرخی یاراستەبڕی خێراییەکە، خێرایی، هی پەندۆڵەکە گەورەترینە لە ئاستی ستوونی و پەندۆڵەکە لە دوورترین خاڵدایە لەزەویەوە.]]
لە نێو سیستەمێکی میکانیکیدا وەک پندۆڵێکی جوڵاوە کە پەیوستە بە هێزی کێشکردنی پارێزراو کاتێک هێزە لێکخشاوەکان وەک ڕاکێشان و لێکخشاندنی هەوا لە سەنتەری شەفتێک (یان خولاوەیەک) فەرامۆشکراون، وزە بەرو پێشەوە و دواوە تێپەڕ دەبێ لەنێوان ماتەوزە و جووڵەوزەدا بەڵام هەرگیز سیستەمەکە جێناهێڵێ. پەندۆڵەکە دەگاتە گەورەترین جووڵەوزە و کەمترین ماتەوزە کاتێک لەشوێنی ستوونیدایە، چونکە لەم خاڵەدا گەورەترین (زۆرترین) خێرایی و نزیکترین (کەمترین) دووری دەبێ لەزەوییەوە. لەلایەکی تریشەوە، پەندۆڵەکە کەمترین جووڵەوزە و گەورەترین ماتەوە وزەی دەبێ لە لەوپەڕی شوێنی جووڵانیدا(دوورترین خاڵ)، چونکە خێرایی سفرە و دوورترین خاڵی لەزەویەوە هەیە. هەرچۆنێکبێت، کاتێک هێزی لێکخشاندن وەردەگیرێ لە هەژمارکردن(
=== سەتەلایت ===
ھێڵی ٥١:
* جێنەرێتەرێک (بەرهەم هێنەر یان مۆلیدە) وزەی میکانیکی دەگۆڕێ بۆ وزەی کارەبی.
* وێستگەیەکی هایدرۆکارەبایی (کارەبای بەرهەمهاتوو لە ئاوەوە) وزەی میکانیکی ئاوی خەزنکراوێکی بەنداو دەگۆڕێ بۆ وزەی کارەبا.
* بزوێنەری سووتانی ناوەکی، بزوێنەرێکی گەرمیە کە وزەی میکانیکی وەردەگرێ لە وزەی
* تۆڕباین جوڵەوزەی تەوژمی گاز یان شلێک دەگۆڕێ بۆ وزەی میکانیکی.
|