بنەواشە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دەربازدانی ٤ سەرچاوە و تاگکردنی ٠ بە مردوو) #IABot (v2.0 |
دەربازدانی ٤ سەرچاوە و تاگکردنی ٠ بە مردوو) #IABot (v2.0 |
||
ھێڵی ١٠:
=== وەک یاسای دادوەری ===
لێرەدا بنەواشە نوێنەری کۆمەڵێ بایەخی سەرۆدەری دابودەستوور و ڕێساگەلی نووسراوە کە مەبەستیان ڕێکخستنی ژیانی کۆمەڵایەتییە و ئەرکی جێبەجێکردنیان ڕادەستی [[دەسەڵات]] (زیاتر [[دەوڵەت]]) کراوە. بەو ڕێسا و دابودەستوورانە ئەوترێ [[یاسا]]. واتە بنەواشە ئەو بایەخانەیە کە پێش ئەوەی دەست بە نووسینی یاسا بکرێ بە دروست و عادڵانە و بەجێ دائەنرێن.<ref>{{Cite web |url=http://www.academicus.edu.al/nr2/Academicus-MMX-2-109-115.pdf |title=Legal Principles, Legal Values and Legal Norms: are they the same or different |access-date= ٨ی حوزەیرانی ٢٠١٨ |archive-url=https://web.archive.org/web/20180712180330/http://www.academicus.edu.al/nr2/Academicus-MMX-2-109-115.pdf |archive-date=١٢ی تەممووزی ٢٠١٨ |dead-url=yes }}</ref>
یەکێ لە سەرەتاییترین بنەواشەکانی بواری یاسادانان بنەواشەی ھاوڕێژەییی سزا و تاوانە (Proportionality) کە ھەڵگری ئەو بیرۆکەیەیە کە «سزای دیاریکراو بۆ تاوانبار ئەبێ لەگەڵ تاوانەکەی بگونجێ، واتە ھاوڕێژەی بێ».<ref>[https://europeanlawblog.eu/tag/principle-of-proportionality principle of proportionality] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170929023520/http://europeanlawblog.eu/tag/principle-of-proportionality/ |date=٢٩ی ئەیلوولی ٢٠١٧ }} European Law Blog</ref> نموونەیەکی تر، بنەواشەی بێتاوانییە (Presumption of innocence) کە ئەڵێ «ھەر کەس تا کاتێ [[تاوان]]ێکی لەسەر نەسەلمێنرابێ بە بێتاوان دێتە ئەژمار».<ref>ا[http://wiki.ahlolbait.com/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA صل برائت] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180526021151/http://wiki.ahlolbait.com/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA |date=٢٦ی ئایاری ٢٠١٨ }} - دانشنامه‌ی اسلامی</ref>
=== وەک یاسای زانستی ===
ھێڵی ١٧:
== وەک بەڵگەنەویست یا بنچینەیەکی لۆژیکی ==
ئەمانە چەن نموونەیەکن لە بنەواشە وەکوو ئاکسیۆم یا بەڵگەنەویستی لۆژیکی:
* '''بنەواشەی ھۆی سەربەزیا (Principle of sufficient reason)''' کە ئەڵێ «ھەر ڕووداوێ ڕاڤەیەکی ڕوونکەرەوەی ئەقڵپەسەندی ھەیە.»<ref>[https://plato.stanford.edu/entries/sufficient-reason/ "Principle of Sufficient Reason."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180611143503/https://plato.stanford.edu/entries/sufficient-reason/ |date=١١ی حوزەیرانی ٢٠١٨ }} ''Stanford Encyclopedia of Philosophy''.</ref>
*'''بنەواشەی نەبوونی ناتەبایی (Principle of non-contradiction)''': [[ئەرەستوو]] ئەڵێ «مەحاڵە شتێ لە بارێکەوە بە شتێکی ترەوە ھاوکات ھەم بەسرابێ و ھەم نەبەسرابێ.»<ref>[https://plato.stanford.edu/entries/aristotle-noncontradiction/ "Aristotle on Non-contradiction."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180611021813/https://plato.stanford.edu/entries/aristotle-noncontradiction/ |date=١١ی حوزەیرانی ٢٠١٨ }} ''Stanford Encyclopedia of Philosophy''.</ref> بۆ نموونە ناکرێ قسەیەک لە یەک کاتدا ھەم ڕاست بێ و ھەم درۆ. یا مەحاڵە ڕێک لە یەک جێگە و لە یەک ساتدا ھەم باران ببارێ و ھەمیش نەبارێ.
== سەرچاوەکان ==
| |||