زنجیرەچیاکانی ئەندێز: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
Aram (لێدوان | بەشدارییەکان) ب زیادکردنی بەستەر بۆ ڕۆنی سوتەمەنی تاگ: بەستەردەری خێرا |
Aram (لێدوان | بەشدارییەکان) شائەمراز، تاگی بێسەرچاوە |
||
ھێڵی ١:
{{بێسەرچاوە}}
'''زنجیرە چیاکانی ئەندێز''' ([[ئیسپانی]]: Cordillera de los Andes) بڕیتیە لە زنجیرە چیایێکی دڕێژ لە خۆڕئاوای کیشوەری ئەمەریکای
== تۆپۆگرافی ==
لەبەری وڵاتی پیڕۆ چەندین ڕێگا ھەیە بۆگەیشتن بە لوتکەی ھەندێ شاخی ئەم زنجیرە
== کەش و ھەوا ==
کەش و ھەوای ئەندێز زۆڕ جیاوازە لە شوێنێکیەوە بۆ شوێنێکی
== جیۆلۆجی ==
[[پەڕگە:Cono_de_Arita,_Salta._(Argentina).jpg|وێنۆک|کۆنۆ دی ئەریتا لە ئەریزاڕۆ سالتای ئەرژەنتین.]]
لە ڕووی جیۆلۆجیەوە ناوچەیەکی لەڕزۆکە و مەترسی بومەلەرزەی
=== کانەکان ===
ئەندێز مێژوویەکی دێڕینی ھەیە لەگەڵ کانەکان و دەرھێنانی کانزاکانی ناخی
== مێژوو ==
خەڵکی ڕەسەنی چیاکانی ئەندێز بڕیتین لە ھیندیە سوڕەکانی
== ڕووەک و ئاژەڵەکانی ==
[[پەڕگە:Vicunacrop.jpg|وێنۆک|ڤیکونیا (لاما)]]
[[پەڕگە:Condor_flying_over_the_Colca_canyon_in_Peru.jpg|وێنۆک|کۆندۆڕ(ھەڵۆ)]]
لەبەڕی زەڕیای ھێمن لەناو سنووڕی کۆلۆمبیا و ئیکوادۆڕ داڕستانێکی چڕ خاکەکەی داپۆشتوە کە چەندین ئاژەڵی لەناودا
لەھەندێ بەڕزاییەکانی ئەندێز دارستانی چڕ ھەن لەگەڵ کەش و ھەوایەکی
لەبەڕزاییەکانی ئیکوادۆر و پیڕۆ و بۆلیڤیا دارستانێکی زۆر ھەیە کە داری پۆلی لیپس ی لێ
زیاتر لە ٢٠٠٠ ساڵە داری ئەلارس لە چیلی
لەبەڕزاییەکانی پیڕۆ و بۆلیڤیا گیانلەبەری وەک لاما
باڵندەی کۆندۆر بە گەورەترین باڵندەی نیوەگۆی باشووری گۆی زەوی دادەنڕێت تەنھا لە ئەندێز دەبینرێت.
Line ٣٤ ⟶ ٣٥:
لەبەشی باشووری چیاکانی ئەندێز تەپۆڵکەی تایبەتی ھەیە ئەم تەپۆڵکانە گەردەلولی بەھێز باھۆز دروست دەکەن بۆیە وای کردوە جۆرە درەختێکی تایبەتی لێ بڕوێت کە نڕخێکی بەڕزی ھەیە لەبازاڕەکانی دار دا.
بیابانی ئەتەکاما ناوچەیەکی زۆر تایبەتی زنجیرەچیاکانی
== لوتکەی شاخەکان ==
Line ٤٠ ⟶ ٤١:
=== [[ئەرژەنتین]] ===
*
* ئۆیۆس دیل سەلادۆ،٦٨٩٣ م.
*
* کیرۆ مێرکەداریۆ،٦٧٧٠ م
* کیرۆ بۆنێتێ،٦٧٥٩ م.
* گالێن ،٥٩١٢ م.<gallery>
Line ٧٣ ⟶ ٧٤:
* مۆنتێ داروین ،٢٥٠٠ م.
* ڤۆلکان ھیودسۆن ،١٩٠٠ م.
* کیرۆ کاستیلۆ
*
File:Stgo Abril.jpg|
File:Cuernos del Paine from Lake Pehoé.jpg|
Line ٨١ ⟶ ٨٢:
=== [[کۆلۆمبیا]] ===
* گەلێراس ،٤٢٧٦ م.
* نێڤادۆ دیل
* نیڤادۆ دیل ڕویز ،٥٣٨٩ م.
* نیڤادۆ دیل کیۆندیۆ ،٥٢١٥ م.
Line ٩٧ ⟶ ٩٨:
* کۆتۆپاکسی ،٥٨٩٧ م.
* ئێل ئەلتار ،٥٣٢٠ م.
* ئیلینیزا، ٥٢٤٨ م.
* پیچینچا ،٤٧٨٤ م.
* ڕێڤێنتادۆر ،٣٥٦٢ م.
* سانگای ،٥٢٣٠ م.
* تیتی کاچا ،٥٠٣٥م.
*
File:Chimborazo from southwest.jpg|
File:Cotopaxi volcano 2008-06-27T1322.jpg|
</gallery>
=== [[پێروو]] ===
* ئەلپامایۆ،٥٩٤٧ م.
* ئەرتێسون راو ،٦٠٢٥ م.
Line ١١٢ ⟶ ١١٤:
* ئێل مێستی ،٥٨٢٢ م.
* ئێل تۆڕۆ ،٥٨٣٠ م.
* ھواسکارێن، ٦٧٦٨ م.
* یێریشانسا ،٦٠٩٤ م.
* نێڤادۆ دی ھوایتاپالانێ ،٥٥٥٧ م.
Line ١٣١ ⟶ ١٣٣:
* پیکۆ بۆلیڤار ،٤٩٨١ م.
* پیکۆ ھۆمبۆلدت ،٤٩٤٠ م.
* پیکۆ
* پیکۆ لا کۆنچا ،٤٨٧٠م.
* پیکۆ پیێدراس بلانکاس ،٤٧٤٠م.<gallery>
Line ١٣٩ ⟶ ١٤١:
=== چیا ھاوبەشەکانی چیلی و ئەرژەنین ===
* کیڕۆ
* کیرۆ ئێسکۆڕیاڵ،٥٤٤٧ م.
* کۆردۆن دیل
* فالسۆ ئەزوفرێ،٥٨٩٠ م.
* فیتز رۆی ،٣٣٧٥ م.
* ئینکاھواسی ،٦٦٢٠ م.
* لاستاریا، ٥٦٩٧ م.
* للیولایکۆ ،٦٧٣٩م.
* مایپۆ،٥٢٦٤ م.
* مارمۆلێیۆ،٦١١٠ م.
* ئۆیۆس دیل سالادۆ،٦٨٩٣م.
* ئۆلکا، ٥٤٠٧م.
* سیێرا نێڤادا دی لاگوناس
* سۆکۆمپا، ٦٠٥١م.
* نێڤادۆ ترێس
* ترۆنادۆر، ٣٤٩١م.
* توپونگاتۆ،٦٥٧٠م.
* ناکیمینتۆ،٦٤٩٢م.<gallery>
Line ١٦٢ ⟶ ١٦٤:
=== چیا ھاوبەشەکانی بۆلیڤیا و چیلی ===
* کیرۆ
* ئیروپوتانکو، ٥١٦٣م.
* لیکانکابور، ٥٩٢٠م.
* ئۆلکا، ٥٤٠٧م.
* پاریناکۆتا، ٦٣٤٨م.
* پاروما، ٥٤٢٠م.
* پۆمێراپێ،٦٢٨٢م.<gallery>
File:Licancabur.jpg|
Line ١٧٣ ⟶ ١٧٥:
</gallery>
[[پۆل:وتارە ھەتیوەکان]]
|