دەردەباریکە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب گەڕاندنەوەی دەستکارییەکانی Aram (لێدوان) بۆ دوایین پێداچوونەوەی Muho Rawandzy
چاکسازیی ڕێنووس، تاگی خاوێنکردن
ھێڵی ١:
{{خاوێنکردن}}
= Tuberculosis - سيل =
 
[[پەڕگە:Tuberculosis-x-ray-1.jpg|وێنۆک|وێنەی ڕادیۆگرافی کەسێکی تووشبوو بە دەردەباریکە|282x282پیکسڵ]]سيل (سيل) نەخۆشيێكى درمە عادەتەن بوويە هۆى لەلايەن سيلى ميكۆباكتەريوم (ئێم تى بى) بەكتريا. سيل بە شێوەيەكى گشتى كار لە سيەكان دەكات، بەڵام هەروەها دەتوانێت كار لە بەشێكى ديكەى لەش بكەن. زۆربەى هەوكردن نيشانەيان نيە، كە تيايدا حالەت ئەوەيە ناسراو بە سيلى پەنهان. نزيكەى ١٠٪ى پەنهان چوونە پێشى هەوكردن بۆ نەخۆشيى چاڵاك كە، ئەگەر ئەنترييتيد بەجێ هێڵرا، دەكوژێت نزيكەى نيوە لە ئەوانە كار لەيان كرد. نيشانەى كلاسيكى سيلى چاڵاك
[[پەڕگە:Tuberculosis-x-ray-1.jpg|وێنۆک|وێنەی ڕادیۆگرافی کەسێکی تووشبوو بە دەردەباریکە|282x282پیکسڵ]]
سيل [[پەڕگە:Tuberculosis-x-ray-1.jpg|وێنۆک|وێنەی ڕادیۆگرافی کەسێکینەخۆشیی تووشبوو بە دەردەباریکەدرم|282x282پیکسڵ]]سيل (سيل) نەخۆشيێكى درمە]] عادەتەن بوويەزۆربەی هۆىکات لەلايەنبەهۆکاری سيلى ميكۆباكتەريوم (ئێم تى بى) بەكتريا مرۆڤەکان تووشدەبن.<ref name="WHO2015Fact">{{cite web|title=Tuberculosis Fact sheet N°104|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs104/en/|publisher=World Health Organization (WHO)|access-date=11 February 2016|date=October 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20120823143802/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs104/en/|archive-date=23 August 2012|df=dmy-all}}</ref> سيل بە شێوەيەكى گشتى كار لە سيەكان[[سی (ئەندام)|سيیەكان]] دەكات، بەڵاملەگەڵ هەروەهائەوەش دەتوانێت كار لە بەشێكى ديكەى لەش بكەن.<ref name="WHO2015Fact" /> زۆربەى هەوكردن نيشانەيان نيە، كە تيايدا حالەت ئەوەيە ناسراو بە سيلى پەنهان.<ref name="WHO2015Fact" /> نزيكەى ١٠٪ى پەنهان چوونە پێشى هەوكردن بۆ نەخۆشيى چاڵاك كە، ئەگەر ئەنترييتيد بەجێ هێڵرا، دەكوژێت نزيكەى نيوە لە ئەوانە كار لەيان كرد. نيشانەى كلاسيكى سيلى چاڵاك
 
سيل بڵاو بوونەوەيە بەناو هەواكە كاتێك خەڵك كە سيلى چاڵاك هەيانە لەيان كۆكەى سى، تف، قسە بكە، يان دەپژمێت. خەڵك لەگەڵ سيلى پەنهان نەخۆشيەكە بڵاو ناكاتەوە. هەوكردنى چاڵاك زياتر ڕوو دەدات زۆرجار لە خەڵك لەگەڵ ئێچ ئاى ڤى / ئەى ئاى دى ئێس و لە ئەوانە كە دەستنيشان كردنى دووكەڵى سيلى چاڵاك لەسەر بنەماى تيشكى ئێكسى سنگە، هەروەها تاقيكردنەوە و كەلتوورى وردبينيى شلەى لەش. دەستنيشان كردنى سيلى پەنهان پشت پێ دەبەستێت لەسەر تاقيكردنەوەى پێستى ڤاكسينى دژى نەخۆشى سيل
Line ٢٩ ⟶ ٣١:
 
تاقيكردنەوەى گەورە كردنى ترشى نوكلێييك و ئادەنۆسينە [ديميناسە] تاقى دەكەنەوە لەوانەيە دەستنيشان كردنى خێراى سيل ڕێ بدەن. ئەم تاقيكردنەوە، لەگەڵ ئەوەشدا، بەڕۆتينى ڕا ناسپێررێت، هەروەك ئەوان بەدەگمەن دەگۆڕن چۆن كەسێك مامەڵە لەگەڵ دەكرێت. خوێن تاقى دەكاتەوە تا دژەتەن هەست بكات بە دياريكراو يان ناسك نيە، بۆيە ئەوان ڕا ناسپێررێن.
 
<br />
 
=== سيلى پەنهان ===
ەكە [مانتۆوكس] تاقيكردنەوەى پێستى ڤاكسينى دژى نەخۆشى سيل زۆرجار ڕا دەهێرێت خەڵك شاشە لە مەترسيى بڵند بۆ سيل. ئەوانە كە لەوەوپێش ئيميەنايزد بوون لەگەڵ [باسيللە] كوتانى كالمەتتە-گوەرين لەوانەيە ئەنجامێكى تاقيكردنەوەى هەڵە-ئيجابيێت هەبێت. تاقيكردنەوەكە لەوانەيە بە درۆ نەرێنى بێت لە ئەوانە لەگەڵ ساركۆيد، گرێيلمفاويى هۆجكين، بەدخۆراكى، و زۆربەى بە شێوەيەكى ديار، سيلى چاڵاكئينتەرفيرۆن پشكنينى ئازاد كردنى گاما: تيپى سێيەمە لە ئەلفوبێى يۆنانى، لەسەر نموونەيێكى خوێن، ڕا دەسپێررێت لە ئەوانە كە ئيجابين بۆكە [مانتۆوكس] تاقيكردنەوە. ئەمانە كار تێ ناكرێن لەلايەن كوتان يان زۆربەى ميكۆباكتەرياى ژينگەيى، بۆيە ئەوان كەمتر ئەنجامى هەڵە-ئيجابى دروست دەكەن. لەگەڵ ئەوەشدا، ئەوان كار تێ دەكرێن لەلايەن م. [سزولگاي]، م. [مارينوم]، و م. [كانساسيي] .ئاى گى ئار ئەى س لەوانەيە هەستيارى زياد بكات كاتێك بەكارى هێنا جگە لە تاقيكردنەوەى پێست، بەڵام لەوانەيە كەمتر ناسك بێت لە تاقيكردنەوەى پێست كاتێك بەتەنها بەكارى هێنا.
 
ەكە وڵاتە يەكگرتووەكان پاراستن خزمەتگوزارى هێزى ئەرك ([ يوو ئێس پى ئێس تى ئێف ]) خەڵكى گەڕان بەدواى نەخۆشيى ڕا سپاردووە كە لە مەترسيى بڵندن بۆ سيلى پەنهان لەگەڵ يان تاقيكردنەوەى پێستى ڤاكسينى دژى نەخۆشى سيل يان پشكنينى ئازاد كردنى گاما: تيپى سێيەمە لە ئەلفوبێى يۆنانيى-ئينتەرفيرۆن. لەو كاتەى هەندێك هەيانە ڕا دەسپێرن تاقى كردنەوە كرێكارى چاودێرى تەندروستى، بەڵگەى سوود بۆ ئەمە هەژارە تا ٢٠١٩. بنكەكان بۆ كۆنترۆڵى نەخۆشى و پێشگيرى (سى دى سى) لە ى وەستا ڕا سپاردن ساڵانە تاقى كردنەوەى كرێكارى چاودێرى تەندروستى بەبێ كەوتنەبەر دەزانن لە ٢٠١٩.{{تووڵی دەروازە|پزیشکی}}
 
== سەرچاوەکان ==
{{پزیشکی-کۆلکە}}
<references />{{تووڵی دەروازە|پزیشکی}}
 
[[پۆل:دەردەباریکە]]