کۆمەڵەی نەتەوەکان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
Aram (لێدوان | بەشدارییەکان) ب گەڕاندنەوەی دەستکارییەکانی 2A02:908:2545:B560:B5E7:C77B:BB42:7E90 (لێدوان) بۆ دوایین پێداچوونەوەی Dexbot |
Aram (لێدوان | بەشدارییەکان) شائەمراز، تاگی بێسەرچاوە |
||
ھێڵی ١:
{{بێسەرچاوە}}
[[پەڕگە:Flag_of_the_League_of_Nations_(1939–1941).svg|thumb|دروشمی کۆمەڵەی نەتەوەکان]]
'''کۆمەڵەی نەتەوەکان''' ڕێکخراوەیەکی ناونەتەوەیی بوو کە لە ساڵی [[١٩٢٠]] و لە ئاکامی پەسەندکرانی [[پەیماننامەی ڤێرسای]] دامەزرا و بە دامەزرانی [[ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان]] لە ساڵی [[١٩٤٦]] لێک ھەڵوەشایەوە. کۆمەڵەکە سەرجەم ٥٨ ئەندامی بوو و ئامانجەکانی بریتین بوون لە: [[چەکداماڵین
دەسپێکی ھەڵوەشانەوەی کۆمەڵە ئەو کاتە بوو کە ھەندێک [[دەوڵەتی سەروەر|دەوڵەتان]] دەستیان دایە داگیرکاری و کۆمەڵەش ھیچی لە دەست نەھات. بۆ وێنە [[ژاپۆن]] بە ھەڵگیرسانی شەڕی دووھەمی خۆی لەگەڵ [[چین]]، لە ساڵی ١٩٣١ لە کۆمەڵە ھاتە دەرەوە. یان [[ھیتلەر]] لە ساڵی ١٩٣٣ وڵاتەکەی لە کۆمەڵە کێشایە دەرەوە کە ئەنجامەکەی بوو بە [[شەڕی جیھانیی دووھەم]].
Line ٦ ⟶ ٧:
== ئامانجەکانی کۆمەڵەکە ==
ئامانجە سەرەکیەکانی کۆمەڵەی گەلان بەپێی ئەوەی لەبە ڵێنەکەی دا ھاتووە، پوخت دەبنەوە لە:
# پێکھێنانو پاراستنی ئاشتیو ئاسایشی نێودەوڵەتی.
# کارکردن بۆ پتەو کردنی ھریکاری نێوان دەوڵەتان.
ھێڵی ١٤:
== ڕاسپاردەی گشتی یان سکرتاریەت ==
ئەمەش دەستەی بەردەوامی ناو کۆمە ڵەیەو لەسەرو ھەمویانەوە ئەمیندارێتی گشتی لەلایەن ئەنجومەنەوە بەیەک دەنگ ھەڵدەبژێرێتو کۆمەڵەش بەزۆرینەی دەنگ ڕەزامەندی لەسەر دەردەبڕن. یاریدەدەرانێکیش یارمەتی ئەمیندار دەدەن کە بەڕەزامەندی ئەنجومەن ھەڵیان دەبژێرێت، ھەروەھا کۆمەڵێ کارمەند ھەبوون. ئەرکی سکرتاریەت ئامادەکردنی لێکۆڵینەوەو بەڵگەنامە گرنگەکان بوو بۆ ئەنجومەنو کۆمەڵە، لەکاتی ھەڵگیرساندنی جەنگ یان چەند بارێکدا کە ھەڕەشەی جەنگ بکەن، سکرتێری گشتی ئەنجومەن بانگھێشت دەکات بۆ کۆبونەوە.
ڕۆڵی کۆمەڵەی گەلان تەواو سنوردار بوو، چونکە ئەو ڕاو بۆچونانەی تێیدا زاڵبوون دەربڕی ڕای دەوڵەتە سەرکەوتووەکان بوونو مۆرکی ئەوروپیو بەشێوەیەکی تایبەتیش مۆرکی بەریتانیو فەرەنسی بەسەر ھەموو چالاکیەکانی دا زاڵبوو، لەگەڵ ئەمەشدا لەگەڵ کەموکورتیەکانی دا ھەنگاوێکی پێشڕەوی بوو بەئامانجی ھاریکاریەکی ڕێکخراوو بەردەوامی نێودەوڵەتی.
لەگەڵ ئەم سروشتەشیدا، چەندین کێشەی گرنگی چارەسەرکردو چارەسەری بۆ ھەندێکیان دانا، لەگرنگترینیان ململانێی نێوان سویدو فنلەندا بوو لەسەر دورگەکانی (ئەلەند) و رَاپرسی لەسیلیزیای
ڕێکخراوی کاری نێودەوڵەتی: لەماددەی ٢٣ی بەڵێنی کۆمەڵەی گەلاندا ھاتووە کە پێویستە ڕێکخراوێک دابمەزرێت بۆ کاری نێودەوڵەتی کە ئامانجی ئامادەسازی چەند بارێکی دادوەرانەی مرۆییانە بێت بۆ کرێکارانی ژنو
کۆنگرەی گشتی: یان کۆنگرەی کاری نێودەوڵەتی کە بەرزترین دەزگا بوو ھەموو دەوڵەتێک بەدوو نوێنەر بەشداری تیادا دەکردویەکێکیان لەکرێکارانو ئەویتریش لەخاوەن کارەکان بوو.
Line ٣٠ ⟶ ٢٩:
== دادگای دادی ھەمیشەیی نێودەوڵەتی ١٩٩٢ ==
پرۆژەیەکی تایبەت دانراو پێشنیاری پێکھێنانی دادگایەکی دادی نێودەوڵەتی دەکرد کە گوێبیستو بینەری سکاڵا نێودەوڵەتیەکان بێتو بڕیارە ڕاوێژکاریە تایبەتیەکان بەھەموو ناکۆکیەک دەربکات، لە١٥ دادوەر پێکدەھاتو بۆ ماوەی ٩ ساڵ ھەڵدەبژێررانو پێگەی دادگا کە لەشاری لاھای بێت لەھۆڵەندا، پەنابردن بۆ دادگا کە سەبارەت بەدەوڵەتان بەخواست بوو، دادگاکە کەلە چارەسەری ناکۆکیە نێودەوڵەتیەکاندا ھیچ ڕۆڵێکی بەرچاوی نەدەبینی، بەتایبەت کە کەوتبووە ژێر کاریگەری دەوڵەتە خاوەن ھە ژمونو زاڵەکان بەسەر چالاکیەکانی داگای نێودەوڵەتیدا.
|