وینستن چێرچڵ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

| ناو =وینستۆن لیونارد سپێنسر چێرچیل

| وێنە =Sir Winston S Churchill.jpg

| قەبارەی وێنە =

| شوێنی لەدایکبوون =

| ڕێکەوتی لەدایکبوون =٣٠ی [[تشرینی دووەم|تشرینی دووەمی]]ی [[١٨٧٤]]

| ڕێکەوتی مردن =٢٤ی [[کانوونی دووەم|کانوونی دووەمی]]ی [[١٩٦٥]]

| شوێنی مردن =

| هۆکاریھۆکاری مردن =

| شوێنی دۆزینەوەی تەرم =

| شوێنی گۆڕ =

| نیشتەجێ =[[بەڕیتانیا]]

| نەتەوە =

| ناوەکانی تر =

| نەژاد =

| شارومەندێتی =

| ڕادەی خوێندەواری =

| دایەن =

| پیشە [[وەزیر]]، [[سەرۆک وەزیران]]

| ساڵانی چالاکی =

| خاوەنکار =

| شار =

| مووچە =

| دارایی =

| باڵا =

| کێش =

| ناسراو بە هۆی ھۆی =

| سەرناو =

| وادە =

| پێشوو =

| جێگر =

| حیزب =

| بەرانبەرەکان =

| ئایین =

| یار =

| منداڵەکان =

| دایک و باوک =

| خزمەکان =

| پەیوەندیەکان =

| خەڵاتەکان =

|واژوو =

| ماڵپەڕ =

| پەراوێزەکان =

'''وینستۆن لیونارد سپێنسر چێرچیل'''، (لەدایکبووی ٣٠ی [[تشرینی دووەم|تشرینی دووەمی]]ی [[١٨٧٤]] - مردن ٢٤ی [[کانوونی دووەم|کانوونی دووەمی]]ی [[١٩٦٥]]) ڕامیاریزان و دەسەڵاتدارێکی [[بەڕیتانیا|بەڕیتانی]] بوو کە بەھۆی ڕێبەرایەتی بەڕیتانیا لە درێژەی [[شەڕی جیھانی دووەم]]دا ناسراوە، ھەروا لەدونیادا بە گشتی وەک یەکێک لە ناودارترین ڕابەرەکانی سەردەمانی شەڕ ناسراوە. وەک [[سەرۆک وەزیران]] دووجار خزمەتی وڵاتی کردووە لە نێوان [[١٩٤٠]] تاکوو [[١٩٤٥]] و دواتر لە [[١٩٥١]] تاکوو [[١٩٥٥]]. چێرچیل ھەروەھا ئەفسەری ئەرتەشی بەڕیتانیا، [[مێژووزان]]، [[نووسەر]] و [[ھونەرمەند]] بووە. تا ئەمڕۆ تەنھا سەرۆک وەزیرێکی بەڕیتانیا بووە کە [[خەڵاتی نۆبێل]]ی [[وێژە]]ی وەرگرتووە و یەکەم کەسە کە ''ھاووڵاتی شانازیی ئەمەریکای'' وەرگرتووە.

لە کاتی خزمەتی لە سوپای بەڕیتانیادا، دەوری ھەبووە لە [[ھیندستان]]، [[سوودان]] و "«شەڕی دووەمی بوئێر"». وەک ھەواڵنێرێکی کاتی شەر لە ڕێگەی نووسینی کتێبێک ھاوکات لەگەڵ شەڕەکاندا، بە ناوداری گەیشت. ھەروەھا لە [[شەڕی جیھانی یەکەم]]دا بە کورتی لە سوپای بەڕیتانیادا لە شەڕگەی ڕۆژاوادا فەرماندەی گوردانی شەشەمی چەکدارەکانی ئەرتەشی سەڵتەنەتی [[سکۆتلاند]] بوو.

چێرچیل بۆ ماوەی پەنجاساڵ لە ڕیزی پێشەوەی کاروباری ڕامیاریی [[بەڕیتانیا]] بووە و بەچەن جار خاوەنی ڕۆڵی گرینگ وەک ئەندامی [[ئەنجومەنی وەزیران]] بووە. پێش [[شەڕی یەکەمی جیھانی]] سەرۆکی [[وەزارەتی ئابووری و بازرگانی]]، وەزیری ناوخۆ و وەک کەسی یەکەمی ھێزە دەریاییەکانی دەوڵەتی [[لیبەڕاڵ]] خزمەتی کردووە. لە کاتی شەڕدا تا "«ڕووداوی گالیپۆلی"» وەک کەسی یەکەمی ھێزە دەریاییەکان ماوە و دوای ئەوە لە دەوڵەت ڕۆشتە دەرەوە. وەک [[وەزیری تەقەمەنی]] گەڕایەوە بۆ ناو دەوڵەت و پۆستی وەزیری کاروباری دەرەوە بەشی شەڕ و ئاسمانی وەرگرت. لە ماوی دوو شەڕی جیھانیدا وەک بەڕێوبەری خەزێنەی [[دەوڵەتی خۆڕاگر]] خزمەتی کرد.

دوای دەستپێکردنی [[شەڕی جیھانی دووەم]]، دیسانەوە بووەوە بە یەکەم کەسی ھێزی دەریایی، بەڵام دوای دەست لەکارکێشانەوەی [[نۆڤیل چەمبرلین]] لە ١٠ی [[ئایار|ئایاری]]ی ساڵی [[١٩٤٠]] بوو بە سەرۆک وەزیرانی بەڕیتانیا و وڵاتەکەی بۆ سەرکەوتن بەسەر تەوەرەی ھێزدا ڕابەرایەتی کرد. وتەکانی چێرچیل ھەمووکات سەرەنجی ھەموانی ڕادەکێشا بۆیە بوو بە ئیلھامدەری جەماور و ھەروا وڵاتانی ھاوپەیمان.

دوای ئەوە حیزبی خۆڕاگر ھەڵبژاردنەکانی [[١٩٤٥]]ی١٩٤٥ی لەکیسچوو، بوو بە ڕابەری رەخنەگرانی دەوڵەت. لە [[١٩٥١]] دیسانەوە بوو بە سەرۆک وەزیران پێش ئەوەی لە [[١٩٥٥]] بۆ ھەمیشە دەست لەکار بکێشێت. دوای مردنی، [[شاژنی بەڕیتانیا]] میداڵی شانازی وڵاتی پێداو یەکێ لە گەورەترین ڕێوڕەسمەکان بۆ ناشتنی جێبەجێ کرا.