فریدریش شیلەر: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

یۆھان کریستۆف فریدریش فۆن شیلەر، شاعیر و فەیلەسوف و مێژوونووسێکی ئەڵمانی بووە، لە ١٠ نۆڤەمبەری ساڵی ١٧٥٩ لە ئەڵمانیا لەدایک بووە، کوڕە تاقانە بووە و باوکی پزیشکی سەربازی بووە و دایکیشی ئافرەتێکی ئایین پەروەر بووە ھەر بۆیە خۆشەویستی ئایین و ڕەوشت و نمونەی بەرزی لەناخی شیلەر چەسپاندووە، وانەی لە قوتابخانەی لادێکەیان خوێندووە و دواتر چۆتە قوتابخانەی زمانی لاتینی، ساڵی ١٧٧٣ یاسای خوێندووە بەڵام ساڵی ١٧٧٥ چۆتە بەشی پزیشکیەوە و لەم کاتانەدا دەستی کردووە بەنووسینی شیعر و شانۆگەری.

 

 

لەساڵی ١٧٨٤ شیلەر لە فایمار جێگیر بووە و لەوێ گۆتەی ناسیوە و بوون بە دوو ھاوڕێی گیانی بەگیانی، ھەر لەم ماوەیەدا یەکێک لەنایابترین شیعرەکانی خۆی نوسیوە و دواتر بیتھۆڤنی ھونەرمەند ئاوازی بۆ داناوە، ھەروەھا گرنگی بە مێژوو داوە و لە ساڵی ١٧٨٧ بۆتە مامۆستای مێژوو لە زانکۆی یینا، بەھەمان شێوە گرنگی لە فەلسەفە داوە و چەندین نوسینی فەلسەفەی لە سەر ھونەر و ئەدەب بڵاوکردۆتەوە.