ئەسکەندەری مەزن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

▲(٢٠/٢١ی [[تەممووز]]ی ٣٥٦ - ١٠/١١ی [[حوزەیران]]ی ٣٢٣ پێش زایین)، ئەسکەندەری سێیەمی مەکدۆنی یەکێک بووە لە بەناوبانگترین سەرکردەی سەربازی داگیرکەرانی وڵاتان بەدرێژای مێژوو. مەکدۆنیا، بەشێک بوو لە [[یۆنانی کۆن]]، ئەسکەندەر لە پێلاکە [پایتەختی مەکدۆنیا] لە ساڵی ٣٥٦ پێش زایین لە دایکبووە. خوێندنی لەلایەن مامۆستا و فیلەسوف [[ئەرەستوو]] خوێندووە تاکوو گەیشتۆتە تە مەنی ١٦ ساڵی. لە تەمەنی ٣٠ ساڵیدا یەکێک لە گەورەترین ئیمپراتۆریەتی جیھانی کۆنی درووستکردوە.

▲سنووری ئیمپراتۆرییەکەی درێژ بۆتەوە، لە ڕۆژھەڵات، لە دەریایی ئایۆنی [یەکێک لە بەشەکانی دەریایی ناوەڕاست] تاوەکو [[زنجیرە چیاکانی ھیمالایا]] [لە ڕۆژھەڵات]. ئەسکەندەر بە درێژایی تەمەنی لە ھیچ شەڕ و جەنگێکدا شکستی نەھێناوە، بە یەکێک لە سەرکەوتووترین سەرکردە سەربازەکانی مێژوو دادەنرێت. ئەسکەندەری مەزن لە ساڵی ٣٢٣ پێش زایین لە تەمەنی ٣٢ ساڵیدا بە ھۆی نەخۆشی [[مەلاریا]]وە لە شاری [[بابل]] [بابلیۆن] کۆچی دوایی کرد. ئیمپراتۆرییەکەی لە نێوان سەرکردە سەربازییەکانی دابەش کرا.