ئیسپات: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە زۆربەی بابەتەکان دا، بەڵگە داواکراوە بۆ سەلماندی شتێك. بەڵگە لە ئەزموون کردنی جیهانی دەوروبەرەوە پەیدا دەکرێت، زانست بەڵگەکانی لە سروشتەوە دەست دەخات،<ref>[http://www.fjc.gov/public/pdf.nsf/lookup/sciman00.pdf/$file/sciman00.pdf Reference Manual on Scientific Evidence] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110101074018/http://www.fjc.gov/public/pdf.nsf/lookup/sciman00.pdf/$file/sciman00.pdf |date= ١ی کانوونی دووەمی ٢٠١١ }}, 2nd Ed. (2000), p. 71. Accessed May 13, 2007.</ref> و یاسا بەڵگەکانی لە گەواهیدەر و لێکۆڵینەوەی پزیشکیی دادوەریەوە بەدەست دەخات.<ref>[[John Henry Wigmore]], ''A Treatise on the System of Evidence in Trials at Common Law,'' 2nd ed., Little, Brown, and Co., Boston, 1915</ref> شاز و بەدەر لە هەموو ئەمانە زانستی بیرکارییە، کە بەڵگەکان لە جیهانێکی بیرکارییەوە بەدەست دەخرێن کە سەرەتا وەك ئەگەر و دواتر دەوڵەمەند و بەرەوپێش براون بە بیردۆزە سەلمێنراوە پێشینەییەکان.

بە وردی کە ئایا چ بەڵگەیەك چوست و تەواوە بۆ سەلماندنی شتێك لە بابەتێکەوە بۆ بابەتێکی تر دەگۆردرێت و هیچ پێوەر یان تەواوییەکی ڕەها نییە کە چی دەبێتە بەڵگە و چی نابێتە بەڵگە.<ref>{{Cite journal | doi = 10.2307/3052837 |author1=Simon, Rita James |author2=Mahan, Linda. |lastauthoramp=yes | year = 1971 | title = Quantifying Burdens of Proof—A View from the Bench, the Jury, and the Classroom| journal = Law and Society Review | volume = 5 | issue = 3| pages = 319–330 | jstor = 3052837 }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.valpo.edu/mcs/pdf/ReasonableDoubtFinal.pdf |format=PDF |title=Distributions of Interest for Quantifying Reasonable Doubt and Their Applications |accessdate=2007-01-14 |author1=Katie Evans |author2=David Osthus |author3=Ryan G. Spurrier |archive-url=https://web.archive.org/web/20130317181559/http://www.valpo.edu/mcs/pdf/ReasonableDoubtFinal.pdf |archive-date=١٧ی ئازاری ٢٠١٣ |dead-url=yes }}</ref><ref>[https://www.amazon.com/dp/052185959X The Principle of Sufficient Reason: A Reassessment] by Alexander R. Pruss</ref> لە یاسادا، بەڵگەیەك کە دادوەرێك باوەڕی پێ دەکات هەر هەمان بەڵگە دەکرێت دادوەرێکی دی باوەڕی پێ نەکات.