وەرز: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''وەرزەکانی ساڵ'''، یان کاتەکانییان، دابەشکردنی ساڵە بە پێیبەپێی [[کەش و ھەوا|کەشوھەوا]]، و لە زۆربەی ناوچەکانی جیھاندا ساڵ دابەش دەبێت بۆ چوار وەرز کە ئەمانە؛ [[بەھار]]، [[ھاوین]]، [[پایز]] و [[زستان]]، لە ناوچە کەمەرییەکان تەنھا دوو وەرز ھەیە ئەوانیش وەرزی باراناوی وەرزی ووشکوشک.

ھۆکاری دروستبوونی وەرزەکان ئەگەڕیتەوە بۆ لاری تەوەری [[زەوی]] لە کاتی خولانەوەییدا بە دەوری [[خۆر]]دا، گۆشەی کەوتنی تیشکی خۆر بۆ یەک جێگا دەگۆڕێت لە مانگێکەوە بۆ مانگێکی تر، ئەمەش جیاوازیجیاوازیی پلەی گەرما و کەش و ھەواکەشوھەوا دروست دەکات لە مانگێکەوە بۆ مانگێکی تر.

وەرزەکان پێچەوانە دەبنەوە لە نێوان دوو نیوەگۆی زەوییدا،زەویدا، بۆ نموونە ئەو کاتەی ھاوینە لە [[نیوەگۆی باکوور]]، لە [[نیوەگۆی باشوور]] زستانە، ئەمەش لەبەر ئەوەی نیوەگۆی باکوور لارترە بۆ خۆر تا نیوەگۆی باشوور.