گوند: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب Aza پەڕەی گوند گواستەوە بۆ دێ کە پێشتر ڕەوانەکەر بوو: دێ کوردییە
چاکسازیی نووسە عەرەبییەکان
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:ماسیەر شێخ (14).jpg|وێنۆک|گوندی ماسیەر شیخ سەر بە [[سەقز (شارستان)|سەقز]]]]
 
'''گوند''' ، '''دێ''' ، '''دێو''' ، ''''دیھ(dih)''' ، '''دیھۆن''' لە دیالێکتەکانی زمانی کوردی بەکاردەھێنریت، بچوکترین یەکەی کارگێڕییە لەدوای [[شارەدێ]](ناحیە) و [[شارۆچکە]](قەزا) و [[شار]]ەکان، لەھەندێک لەگوندەکانی کوردستان لەناو گوندەکاندا بەرەبابەکان یان چەند خێزانێک دەچنە سەر زەوی و موڵکی خۆیان یان بەھەمیشەیی یان ھاوینان تیایدا دەژین پێی دەڵێن (مووچە).
'''گوند''' یان '''دێ''' کۆمەڵێک ماڵە کە لە نزیکی یەک دەژین. خەڵکی گوندی زۆرتر خەریکی [[وەرزێڕی]]ن و لە پەنای ئەودا ئاژەڵیش ڕا دەگرن. گوند لە [[شار]] و شارۆچکە بچووکترە.
 
کەواتە '''گوند''' کۆمەڵێک ماڵە کە لە نزیکی یەک دەژین. کە دانیشتوانیان لەنێوان سەد بۆ ھەزار کەسدایە، کە بەزۆری سەر بە یەک تیرە یان ھۆزن یان یەک بەرەبابن یان لە چەند بەرەباب و ھۆزێکی جیاواز پێکھاتوون، لەڕووی کارگێڕییەوە لەلایەن ئەنجوومەنی دێ(موختار) بەڕیوە دەبرێت، لەکۆندا لەلایەن ئاغا و کوێخاوە بەڕێوەبراوە.
 
کاتێک مرۆڤ لەسەرەتاکاندا بەرەو شارستانیەت و کشتوکاڵ پێشکەوتووە یەکەم یەکەی نشتەجێبوونی بە گوند دەستی پێکردووە و پاشان بەرەو شارۆچکە و شار، زیاتر خەڵکی گوند بە کشتوکاڵ و ئاژەڵداریەوە خەریکن. وە کلتور و ڕەفتار لە گوندێکەوە بۆ گوندێکی تر جیاوازە یان زۆر لەیەکترەوە نزیکن.
 
== جۆرەکانی گوند ==
بەشێوەیەکی سەرەکی پێکھاتوون لە دوو جۆر:<ref>https://ar.wikipedia.org</ref>
 
* '''گوندەبڵاوەکان'''
* '''گوندە کۆکان'''
 
==کیشوەری ئاسیا==
 
'''ھیند'''
 
[[مەھاتما گاندی]] دەڵێت (گیانی ڕاستەقینەی ھیندەکان لە دیھاتدایە)، ٧٤٪ دانیشتوانی ھیند لە گوندەکاندەکاندا دەژین، ژمارەی گوندەکانی ھیند دەکاتە (٦٣٨٣٦٥) گوند لە سەرژمێری ساڵی (٢٠٠١) ووڵاتی ھیند، بەجیاوازی گەورە و بچوکی گوندەکان. لە گوندەکانی ھیندا بەھۆی جیاوازی ئاینیەوە چەند شوێنێکی ئاینی ھەیە لە مزگەوت و دێڕ و کەنیسە.
 
'''کۆماری گەلی چین'''
 
 
 
== پەراوێزەکان ==
 
{{کورت}}
[[پۆل:جوگرافیای گوندی]]
[[پۆل:جوگرافیای شاری]]
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/گوند»