زنجیرەی بژیو: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دەربازدانی 0 سەرچاوە و تاگکردنی 2 بە مردوو #IABot (v2.0beta10ehf1)
دەربازدانی 2 سەرچاوە و تاگکردنی 0 بە مردوو #IABot (v2.0beta13)
ھێڵی ٤:
هەموو گیاندارێک بۆ بەڕێوەبردنی ژیانی، پێویستی بە [[وزە]]یە. بۆ وێنە [[ڕوەک]]ەکان وزەی تیشکی خۆر دەگرن، بڕێ لە [[گیانەوەران]] بەم گیایانە دەژین و بڕێ تریان گیانەوەرانی تر دەخۆن. زنجیرەی خۆراکی بریتییە لە: <br />
''' ڕیز بەستنی گیاندارانی کۆمەڵگایەک، بۆ خواردنی یەکتر'''. <br />
هەر زنجیرەیەکی خۆراکی، سەرچاوەیەکی وزەی هەیە، کە لە زۆربەیاندا، تیشکی هەتاوە<ref>[{{Cite web |url=http://020.ir/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D8%9F]{{بەستەری مردوو|title=وەشانی ئەرشیڤکراو |access-date=٢٠ی شوباتی ٢٠١٤ |archive-url=https://web.archive.org/web/20141108232041/http://020.ir/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D8%9F |archive-date=کانوونی یەکەمی٨ی ٢٠١٨تشرینی }}{{deadدووەمی link|date=September 2017٢٠١٤ |bot=InternetArchiveBot |fixdead-attemptedurl=yes }}</ref>.<br />
لە زنجیرەی خۆراکدا، وزە لە ئاڵقەیەک دەگوازرێتەوە بۆ ئاڵقەیەکی تر. لەم زنجیرەدا هەر گیاندارێک ، دەبێتە خۆراکی گیاندارێکی تر. یەکەمین ئاڵقەی زنجیرەی خۆراک، [[ڕوەک|ڕوەک]]ە کە بژیوی ئاڵقەکانی دوایی ، واتە [[گۆشتخۆران]] و [[ڕوەکخۆران]]، دابین دەکا و ئاڵقەکانی کۆتایی، بە [[شیکەران]] (تاقمێک [[بەکتریا]] و ترشێنەر) دوایی دێت<ref>[http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Food_chain&oldid=412439911]</ref>.
==ئاستەکانی خۆراک==
ھێڵی ١٣:
*بەکارهێنی دووەم:ئەو گیاندارانەی بەکارهێنەرانی یەکەم دەخۆن، ئەمانە گۆشتخۆر و هەمەشتخۆرن.
*بەکارهێنی سێهەم: ئەم گیاندارانە، بەکارهینەرانی دووەم دەخۆن.
*بەکارهێنی چوارەم:ئەم گیاندارانە، بەکارهینەرانی سێهەم دەخۆن<ref>http://020.ir/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D8%9F{{بەستەری مردوو|url=http://020.ir/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D8%9F |date=کانوونی یەکەمی ٢٠١٨ }} {{deadWebarchive|url=https://web.archive.org/web/20141108232041/http://020.ir/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%B4%D8%A8%DA%A9%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%BA%D8%B0%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%D8%9F link|date=September 2017٨ی |bot=InternetArchiveBotتشرینی |fix-attempted=yesدووەمی ٢٠١٤ }}</ref>.
==هیرەمی وزە==
هیرەمی وزە، باشترین جۆری نیشاندانی چۆنیەتی کارکردنی سیستەمێکی ژینگەییە. لە ژێر تیشکی بنەمای دووهەمی تێرمۆدینامیک، وزە لە هەر ئاستێکی خۆراکدا لەچاو ئاستی خۆراکی دوای خۆی، زۆرترە. بۆ وێنە ڕوەکێک kj 1000 وزەی هەیە، کە لەچاو ئاستی دوایی خۆی، واتە [[کوللە]] کە 10 kjیە، زۆرترە.<ref>http://mohitesabs.blogsky.com/1390/11/03/post-308/</ref>