کوردیی باشووری: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب ناوی نوێ
No edit summary
ھێڵی ١٨:
'''کوردیی باشووری '''یەکێک لە [[زار]]ە سەرەکییەکانی [[زمانی کوردی]]یە<ref>[http://www.kurdishacademy.org/?q=ku-ar/node/215 زاراوەکانی زمانی کوردی - ئاکادمیی زمانی کوردی]</ref> و لە ھەرێمەکانی [[کرماشان]]، [[ئیلام]] و [[لوڕستان]] قسەی پێدەکرێت. بەھەڵە ئەم زارە ناوی [[کەڵھوڕی]] وەخۆ گرتووە، بەڵام کەڵھوڕی خۆی [[شێوەزار]]ێکی کوردیی باشوورییە.
 
==تایبەتمەندیەکان==
==نموونەیەک له ڕستەی ئەدەبی ==
یەکێک لە تایبەتمەندییەکانی زاری کوردیی باشووری، [[ئرگاتیڤ]] نەبوونی بنزاراوەکانی کوردیی باشووریە، ئەمە لە حالێکدایە کە [[کوردیی کرنی]] کە لە بنزاراوەکانی کوردیی باشووری بە ئەژمار دێت، ئرگاتیڤە. ھەروەھا تایبەتمەندیی ئرگاتیڤ لە زۆربەی بنزاراوەکانی [[کوردیی لەکی]]ش دەبێنرێت، بەلام ھەندێک لە بنزاراوەکانی کوردیی لەکییش وەکوو بنزاراوەی [[کوردیی ھەرسینی|ھەرسینی]] ئرگاتیڤ نین. جگە لە ئەمە، بنزاراوەکانی [[کوردیی سنجاوی|سنجاوی]] و [[کوردیی زەنگنەیی|زەنگنەیی]] کە زۆر بە کوردیی لەکی نزیکن، ئرگاتیڤ نین و بەشێک لە کوردیی باشووری بە ئەژمار دێن.
ئەو چێشتەگ چۊ زانست له دیرووک توومار
 
کریاێه ڕا و ئەنیشەێ ڕچەشکنەیل فەڵسەفه له
==نموونەیەک لهلە ڕستەی ئەدەبی ==
سەدان ساڵ وەرجه زاین بۊیه. فەڵسەفه وەرجه
ئەو چێشتەگ چۊ زانست لهلە دیرووک توومار
سﯚقرات، چاودێر زانستەیل سرووشتی بۊیه و
کریاێهکریاێە ڕا و ئەنیشەێ ڕچەشکنەیل فەڵسەفهفەڵسەفە لهلە
سەدان ساڵ وەرجهوەرجە زاین بۊیهبۊیە. فەڵسەفهفەڵسەفە وەرجهوەرجە
سﯚقرات، چاودێر زانستەیل سرووشتی بۊیهبۊیە و
کارێگەو کردار، باوەڕ، دین و ئاین خەڵک
نێاشتێیهنێاشتێیە. وهوە سەر ئێ بێ باێەخییەوهباێەخییەوە لهلە
سەرەتاێ دامەزریان کوومەڵگایل شاری و ژیار
بەشەری زۊنه،زۊنە، تەنانەت وەرجهوەرجە وهوە دی هاتنھاتن دینەیل
گەورا، بەشەر پەێ وهوە قۊلی و گرانی خێ
‏(ئەخڵاق ‏) و فەرهەنگفەرھەنگ و ئەدەبیات واوەسە و
پەێوەندارێ بردۊد و ئاگا بۊ لهلە ڕەوڵ گران ئێ
فاکتﯚرە لهلە ژیان خوەێ. وەێ جوورهجوورە تۊەنیم
بۊشیم، پەند پێشەنان وەرجە دەسەبەنی ئەڕا
زانستەیل و تەنانەت بۊن فیلسووفەیل، بۊە و
ژیاێە. بەشەر خاوەن ژیار تۊەنسێیهتۊەنسێیە خاس و گەن
لهلە یەکەو بکەێد و لهلە رۊ ئەزموون و خاوەنداری لهلە
ئﯚستوورهئۆستوورە و مەتەڵەیل زۊنه،زۊنە، واتە و دەستەواژەێ
ئەخڵاقی بسازێد. وە پاێەێ پەخشانەیل دیرووکی
ئەڕا یەکم جار ئەرەستوو دەس کردە کوو کردن
واتەێ پێشەنان، گ هۊچھۊچ لاپەڕەێگ لە لێ وە دەس
کەس نەڕەسیە. ئوو هەرسەێھەرسەێ فرە لهلە فیلسووفەیل
و هەڵوهسوانەیلھەڵوەسوانەیل ئەو سەردەمە چۊ: ئەفڵاتۊن،
ئاپﯚلﯚنیووس، ئۆرپیدس و … لهلە ناو کارهیلێانکارھیلێان چۊ
بەشێگ لە ئەدەبیات، لەێ واتەیلە بردیانە کار،
هۊچکامێانھۊچکامێان کارێگ تایوهتتایوەت لەسەر ئێ گەپە
نەکردن
 
Line ٥٤ ⟶ ٥٧:
!'''کوردیی باشووری'''
![[کوردیی ناوەندی]]
![[کوردیی کەڵھوڕی|کەڵھوڕی]]
!کەڵهۆڕی
![[کوردیی لەکی|لەکی]]
![[کوردیی باکووری]]
![[زازاکی|کرمانجکی]]
Line ٦٧ ⟶ ٧٠:
|-
|من/م کەم||من/ئەمن ئەکەم/دەکەم
|||م مەکەم(مهەممھەم)||ئەز دکم||ئەز کەنا||ئەمن/من کەروو/مەکەروو
|--
|من/م چم||من/ئەمن ئەچم/دەچم
Line ٨٢ ⟶ ٨٥:
|-
|ھات-||ھات-
|||ھەت-هاتھات ||ھات-||ئامە-||ئامە-
|-
|ھەنا، دەنگ||دەنگ، بانگ