ویکیپیدیا

یاساکانی جووڵەی نیوتن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
ب Bot: Removing Link GA template
چاکسازیی نووسە عەرەبییەکان، چاکسازیی ژمارەکان
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Newtons laws in latin.jpg|وێنۆک|چەپ|200px|یاساکانی یەکەم و دووهەمی نیوتن، بە لاتین، لە یەکەم دەرچوونی [[پرەنسیپە بیرکارییەکانی فەلسەفەى سروشتی]]دا، ساڵی ١٦٨٧.]]
'''یاساکانی جووڵەی نیوتن''' یان '''بنەماکانی جووڵەی نیوتن''' ({{بە ئینگلیزی: |''Newton's laws of motion''}}) سێ [[یاسای فیزیکی]]ن کە بناغەی [[میکانیکی کلاسیک]] پێکدێنن. یاساکان ئەمانەن:
 
# '''یاسای یەکەمی نیوتن''' :ھەر [[تەنی فیزیکی]] یان لە وچاندایە یان بە خێرایی‌یەکی نەگۆڕەوە لە جووڵەدایە ئەگەر هاتووھاتوو هێزێکیھێزێکی دەرەکی کاری تێنەکات.
# '''یاسای دووەمی نیوتن''' : [[تاودانی زەوی]] راستەوانە دەگۆڕێت لەگەڵ [[هێزھێز (فیزیک)|ھێز]] و پێچەوانە دەگۆڕێت لەگەڵ [[بارستایبارستە|بارستایەوە]] وە دەکاتە (=بارست جار لەز)؛ '''<math> F'''&nbsp; =&nbsp;'' m''''' a </math>'''.
# '''یاسای سێهەمیسێھەمی نیوتن''' : هەمووھەموو هێزێکیھێزێکی کار کاردانەوەی هەیەھەیە بە دوو ئاراستەی جیاواز.<ref>Engneering mechanics , dynamics, J.L.meriam and L.G.kraige,p6</ref>
 
ئەم یاساگەلە پەیوەندی نێوان ئەو ھێزانەی کە لە سەر تەنێک کار دەکەن و جووڵەی ئەو تەنە وەسف دەکەن و یەکەمجار لەلایەن [[ئیساک نیوتن]]ەوە ساڵی ١٦٨٧ لە پەڕتووکی [[پرەنسیپە بیرکارییەکانی فەلسەفەی سروشتی]]دا کۆکراونەتەوە. نیوتن بۆ ڕاڤە و تاوتوێکردنی جووڵەی زۆر شت و سیستەمی فیزیکی کەڵکی لێیان وەردەگرت. وەکوو نموونە، لە بەرگی سێھەمی پەڕتووکەکەدا، نیوتن نیشانیدا کە ئەم سێ یاسایە ھاوڕێ لەگەڵ [[یاسای ڕاکێشانی گەردوونی]]یەکەی، [[یاساکانی کێپلێر بۆ جووڵەی ھەسارەیی]] دەدەن بە دەستەوە.
== پەراوێزەکان ==
{{پەراوێز}}
[[پۆل:چەمکە فیزیکییەکان]]
[[پۆل:میکانیکی کلاسیکی]]
[[پۆل:میکانیک]]
 
{{فیزیک-کۆلکە}}
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/یاساکانی_جووڵەی_نیوتن»