یاسا دانراوەکان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد
چاکسازیی نووسە عەرەبییەکان
ھێڵی ١:
'''یاسا (مافە) دانراوەکان''' دەستە وشەیەکە کە لە فەلسەفەی یاساکان و بە یاسایەک دەوترێت کە بە بڕیاری مروڤەکانیمرۆڤەکانی کۆمەڵگایەک و ....هەڵسووکەوتەکانیھەڵسووکەوتەکانی [[شەریعەتی ئیسلامی|شەریعەت]] (یاسا ئایینیەکان) یان یاساگەلی سروشتی دانرابن. بە واتایەکی تر،کۆمەڵەتر، کۆمەڵە یاسا و ڕێساگەلێک کە لە یەک کات و شوێنکی یەکساندا زاڵە بەسەر پەیوەندی کۆمەڵایەتی خەڵکدا؛ بە شێوەیەک کە حکوومەت وەکوو هێزیھێزی زاڵتر، دانەر، زاڵتر،دانەر،دەستەبەرکەردەستەبەرکەر و بەڕێوەبەری ئەم بنەماتە. ئەم دەستەوشەیە زۆرتر لە هەمبەریھەمبەری یاسا سروشتییەکان کەڵکی لێ وەر ئەگیرێت.
مافە(یاسا) دانراوەکان
ئەوەهائەوەھا تێڕوانینێک یاساکان بە وەرگیراو لە ئێرادەی زاڵ و دەسەڵات دەزانێت و هەروەهاھەروەھا کە لە نێوەکەیی دەر دەکەوێت، یاسا دەبێ دانرا (وضع و جعل کرا) بێت و بکرێ بسلمێندرێت؛ واتە یاسا ئەبێ لە شوێنێک پێک بێت کە بکرێ ناوی یاسای لێ بنردرێت. ئەم تێ ڕوانینە لە بەرانبەری یاسا سروشتییەکاندا جێگیر بووە و پێی قەبووڵ ناکرێ ئەخلاق یان سروشتی مروڤ دەتوانێ یاسا پێکبێنێت بۆ کۆمەڵاگای مروڤایەتیمرۆڤایەتی.
دەستە وشەیەکە کە لە فەلسەفەی یاساکان و بە یاسایەک دەوترێت کە بە بڕیاری مروڤەکانی کۆمەڵگایەک و ....هەڵسووکەوتەکانی شەریعەت(یاسا ئایینیەکان) یان یاساگەلی سروشتی دانرابن. بە واتایەکی تر،کۆمەڵە یاسا و ڕێساگەلێک کە لە یەک کات و شوێنکی یەکساندا زاڵە بەسەر پەیوەندی کۆمەڵایەتی خەڵکدا؛ بە شێوەیەک کە حکوومەت وەکوو هێزی زاڵتر،دانەر،دەستەبەرکەر و بەڕێوەبەری ئەم بنەماتە. ئەم دەستەوشەیە زۆرتر لە هەمبەری یاسا سروشتییەکان کەڵکی لێ وەر ئەگیرێت.
ئەوەها تێڕوانینێک یاساکان بە وەرگیراو لە ئێرادەی زاڵ و دەسەڵات دەزانێت و هەروەها کە لە نێوەکەیی دەر دەکەوێت، یاسا دەبێ دانرا (وضع و جعل کرا) بێت و بکرێ بسلمێندرێت؛ واتە یاسا ئەبێ لە شوێنێک پێک بێت کە بکرێ ناوی یاسای لێ بنردرێت. ئەم تێ ڕوانینە لە بەرانبەری یاسا سروشتییەکاندا جێگیر بووە و پێی قەبووڵ ناکرێ ئەخلاق یان سروشتی مروڤ دەتوانێ یاسا پێکبێنێت بۆ کۆمەڵاگای مروڤایەتی.