بنەواشە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ھێڵی ١٠:
 
=== وەک یاسای دادوەری ===
لێرەدا بنەواشە نوێنەری کۆمەڵێ بایەخی سەرۆدەری دابودەستوور و ڕێساگەلی نووسراوە کە مەبەستیان ڕێکخستنی ژیانی کۆمەڵایەتییە و ئەرکی جێبەجێکردنیان ڕادەستی [[دەسەڵات]] (زیاتر [[دەوڵەت]]) کراوە. بەو ڕێسا و دابودەستوورانە ئەوترێ [[یاسا]]. واتە بنەواشە ئەو بایەخانەیە کە پێش ئەوەی دەست بە نووسینی یاسا بکرێ بە دروست و عادڵانە و بەجێ دائەنرێن.<ref>[http://www.academicus.edu.al/nr2/Academicus-MMX-2-109-115.pdf Legal Principles, Legal Values and Legal Norms: are they the same or different]</ref>
لێرەدا بنەواشە نوێنەری کۆمەڵێ بایەخی سەرۆدەری دابودەستوور و ڕێساگەلی نووسراو و ڕادەستی دەسەڵات کراوی ڕێکخەری ژیانی ناو کۆمەڵگایە. یاسا ھەوڵ ئەدا بە بەکارھێنانی ھێز و ھەڕەشە دەربەستبوون و پابەندبوونێکی قانوونی دامەزرێنێ و وەکوو سەرچاوەیەک بۆ سنووردارکردنی ئازادیی تاکەکان کار ئەکات. بنەواشەی بێتاوانی (Presumption of innocence) کە ئەڵێ «ھەر کەس تا کاتێ تاوانێکی لەسەر نەسەلمێنرابێ بە بێتاوان دێتە ئەژمار» لە بنەواشەکانی بواری یاسا و دادوەرییە. یان بنەواشەی ڕەوایی کە ئەڵێ «ھەرچی قەدەغە نەکرابێ ڕەوایە».
یەکێ لە سەرەتاییترین بنەواشەکانی بواری یاسادانان بنەواشەی ھاوڕێژەییی سزا و تاوانە کە ھەڵگری ئەو بیرۆکەیەیە کە سزای دیاریکراو بۆ تاوانبار ئەبێ لەگەڵ تاوانەکەی بێتەوە، واتە ھاوڕێژەی بێ.<ref>[https://europeanlawblog.eu/tag/principle-of-proportionality principle of proportionality] European Law Blog</ref> ، واتە
نموونەیەکی تر، بنەواشەی بێتاوانییە (Presumption of innocence) کە ئەڵێ «ھەر کەس تا کاتێ تاوانێکی لەسەر نەسەلمێنرابێ بە بێتاوان دێتە ئەژمار».<ref>ا[http://wiki.ahlolbait.com/%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%AA صل برائت] - دانشنامه‌ی اسلامی</ref>
 
=== وەک یاسای زانستی ===