ئێمیلی دیکینسۆن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

شیاوی باسە کە ئێمیلی دیکینسۆن وەسێتی کردبوو کە ھەمووی نامەکانی لە دوای مردنی بسووتێنن، بۆیە لاڤینیای خوشکی ئەو ئەرکەی لە ئەستۆ گرت و زۆربەی نامەکانی سووتاند، بەڵام دواتر کە کتێبی ھۆنراوەکانی دۆزییەوە، ناردی بۆ [[تۆماس وێنتوۆرس ھیگینسۆن|ھیگینسۆن]]، چوونکە ئێمیلی لە وەسێتەکەیدا باسی ھۆنراوەکانی نەکردبوو. بۆیە، یەکەمین کتێبی ھۆنراوەی چوار ساڵ لە دوای مردنی، لە ساڵی ١٨٩٠دا، بە لێکدانەوەی [[تۆماس وێنتوۆرس ھیگینسۆن|ھیگینسۆن]] و [[مەیبڵ لوومیس تاد]] لە چاپ درا، ئەگەرچی ئەو دوو کەسەش گۆڕانکاریی زۆریان لە ھۆنراوەکانیدا کردبوو. لە ساڵی ١٩٥٥دا بۆ یەکەم جار کۆبەرھەمی نەگۆڕدراوی ھەڵبەستەکانی ئێمیلی دیکینسۆن لە لایەن توماس جانسۆنەوە بڵاو کرایەوە. دواتر لە نەوەدەکاندا فرانکلینیش کاری لەسەر دەستنووسەکانی ئێمیلی کرد و بڕێک ھۆنراوەی تازەی لێ دۆزییەوە و لە چاپیدان. ھۆنراوەکانی بە زمانی [[ئینگلیزی]]ن، بە زۆری کورتن، زۆر بە دەگمەن ناوی تایبەتیی خۆیان ھەیە و لە کتێبەکاندا بە ژمارە پیشان دەدرێن. ئەو ھۆنراوانەی کە لە ئێمیلی بە جێ ماون کەم نین، ژمارەیان دەگاتە نزیکی ١٨٠٠ ھۆنراوە. بڕێک لە ھۆنراوەکانی ڕەنگی ڕۆمانتیسیزمیان ھەیە، لە بڕێکیشیاندا ھەست بە ترانسێندێنتاڵیزم دەکەین، بە تایبەت کە ئێمیلی خۆی ھۆنراوەی ئێمەرسۆنی خوێندووەتەوە و بە دڵی بووە. ھەرچەند ڕەنگە ئێمیلی دیکینسۆن بە تەواوی نەخرێتە ڕیزی ھیچ قوتابخانەیەکی ئەو سەردەمەوە. ناوەڕۆکی ھۆنراوەکانی وەک وترا بەربڵاون. ناوەڕۆکی ھۆزانەکانی بە زۆری بریتین لە ژیان، مردن،مردن<ref>{{Cite web|url=https://didimn.com/%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%DA%95%D8%A7%D9%88%DB%8C-%D8%A6%DB%8E%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D9%84%DB%95%D9%86%DB%8E%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C/|title=دیدی من: گۆران ڕەسووڵ|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>، ژن و مافی ژن، سروشت، ئایین، ئەوین و عیرفان.<ref>{{cite web | title =لێکۆڵینەوە و وەرگێڕانی سەید مادێح پیریۆنسی، گۆڤاری ڕامان، ژمارەی ٢١١،، ھەولێر، ساڵی ٢٠١٤. | url = http://raman-media.net/211/r5.pdf}}</ref><ref>The Poems of Emily Dickinson, The Electronic Classics Series, Jim Manis, Editor, PSU-Hazleton, Hazleton, PA, 2003.</ref>

ماڵەکەی دیکینسۆنەکان لە ئەمھێرست کراوە بە مۆزەخانە. لە ساڵی ١٩٧١دا، لە وڵاتی [[ویلایەتە یەکگرتووەکان]]دا پوولی نامە بۆ ڕێزگرتن لە ئێمیلی چاپ کراوە. لە ساڵی ٢٠١٦دا فیلمێکی ئەمریکی-ئینگلیزی بە ناوی [[سۆزێکی بێدەنگ]] سەبارەت بە ژیانی ئێمیلی دیکینسۆن دەرچوو<ref>{{cite web | title = سۆزێکی بێدەنگ لە ماڵپەڕی ئای ئێم دی بی | url = http://www.imdb.com/title/tt2392830/}}</ref> ھەروەھا چەندین ڕۆمان و کتێبی جۆراوجۆر لەسەر ژیان و ھۆنراوەکانی ئێمیلی دیکینسۆن نووسراوە. کتێبەکانی [[جێرۆم چەرن]] لە نموونەی ئەو کتێبە فیکشنانەن کە دەربارەی ئێمیلی نووسراون.<ref>{{cite web | title = The New York Times:The Rose Did Caper on Her Cheek | url = http://www.nytimes.com/2010/02/21/books/review/James-t.html?_r=0}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://didimn.com/%D8%A6%DB%8E%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%86%D8%B3%D9%86-%D9%84%DB%95-%D8%B3%DB%95%D8%AF%DB%95%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%AF%D8%A7/|title=دیدی من: ئێمیلی دیکینسن لە سەدەی بیستویەکدا، مادێح پیریۆنسی|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref> لە ساڵی ٢٠١٧دا پیشانگایەکی تایبەت بە ئێمیلی دیکینسۆن لە کتێبخانە و مۆزەخانەی مۆرگەن لە [[نیویۆرک (شار)|نیویۆرک]]دا دانرا. پیشانگاکە بریتی بوو لە ھۆنراوەکان، دەستنووسەکان، فلۆراکان و جلەکان و ھەمووی ئاسەوارەکانی ئەو ھۆزانڤانە.<ref>{{cite web | title = I’m Nobody! Who are you? The Life and Poetry of Emily Dickinson | url = http://www.themorgan.org/exhibitions/emily-dickinson}}</ref>