کورد، مەجارستان: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

|subdivision_type = [[لیستی وڵاتەکانی جیهانجیھان|وڵات]]

subdivision_type1=[[هەرێمەکانیھەرێمەکانی هەنگاریاھەنگاریا|هەرێمھەرێم]]|

subdivision_name1=[[هەرێمیھەرێمی تۆلنا|تۆلنا]]|

area_total_km2=٣١.١٩٣١٫١٩|

population_density_km2=39.21٣٩٫٢١|

postal_code=7226٧٢٢٦|

area_code=74٧٤|

pushpin_map =Hungary

|website={{URL|http://www.kurd.hu/}}}}

بەشداریکردنی کوردەکان لە بەڕێوەبردنی [[مەجارستان]] لەلایەن عوسمانیەکانەوە دەتوانرێ بدۆزرێتەوە لە دوو سەرچاوەدا: کەسایەتییە سەربازی و ڕامیارییەکانی کە بنەچە کوردییەکانیان ناسراون و کەسانێک کە هەڵگریھەڵگری ناوی (کورد/کورت/کورث) ن و دەکرێ بە ڕەگەز کوردبوبێتن یا نا.

یەکێ لە سەرەکیترین و بایەخدارترین نوسراوە وێژەییەکانی سەدەی نۆزدەی مەجارستان بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ باس لە کوردەکان دەکات لە میانەی باسی عوسمانیەکاندا. [[گێزا گەردۆنی]] (بە [[زمانی مەجاری|مەجاری]]: Gárdonyi Géza) (١٨٦٣-١٩٢٢) یەکێ بووە لەو نوسەرانەی کە بەشداریکردووە لەوەی کە ئەندەرسۆن باسیدەکات وەک 'بەئاگاهاتنەوەبەئاگاھاتنەوە لە خەو'، یان هەوڵەھەوڵە ڕۆشنبیریەکان بۆ گەڕان بەدوای پێناسە مێژوویی و زمانەوانیەکانی بۆ دڵنیابونەوە لە ناسنامەی مەجاری. ئەو کوردەکانی وەک پاڵەوان تێوەگلاندووە لە ڕۆمانەکەیدا بە ناوی [[گیرانی مانگی یەک شەوە]] (ئەستێرەکانی ئگیر) (بە [[مەجاری]]: Egri csillagok).

هەرچەندەھەرچەندە ناتوانرێ بەبێ گومانەوە بوترێ کە شارۆچکەی کورد لە باشوری مەجارستان پەیوەندە بە '''کورد پاشا'''وە، کە سەرکردەیەکی سەربازی ئەفسانەییە و گۆڕەکەی دەکەوێتە ئەو نزیکانە. سەرەڕای ئەوە، ئەو ڕاستییەی کە دانیشتوانی شارۆچکەی کورد گرنگی و سەرنج دەدەن بە کاروبار و بابەتی کورد شایەنی سەرنجن. ناوەکە دەردەکەوێ وەک کورتو لە نامەی باج سەندنی [[تۆمۆسی]] و هەروەهاھەروەھا دەتوانرێ بە فۆڕم یان قاڵبێکی هاوشێوەوەھاوشێوەوە بدۆزرێتەوە لە دواترا. شارۆچکەکە سەر بە [[کاپۆسمێنت]] بوو لە ١٥٤٢دا، بەڵام نەشێکی دانیشتوانی بەجێیانهێشتبەجێیانھێشت لە ١٥٤٣دا. زۆری دانیشتوانەکەی گەڕانەوە لە ١٥٥٩-١٥٦٠. ئەوانەی کە لە شوێنەکانی تر مانەوە ناوی خێزانییان بە [[کوردی]] هێشتەوە،ھێشتەوە، و ئێستا یەکێ لە ناسراوترین نوسەرە مەجاریەکان هەڵگریھەڵگری ناوی [[ئیمری کوردی|ئیمری کوردیە]].

دەیەهادەیەھا ساڵ دوای کشانەوەی عوسمانیەکان لە ١٧٣٠دا، ناوی [[کورد]] دەتوانرا بدۆزرێتەوە لە سەرچاوەیەکدا کە نیشانەی دەدا بە 'neopopulata possessio Kurd'. باڵام لە ١٧٢٩وە، کۆچەری تازە لە ناوەڕاستی مەجارستانەوە هاتنھاتن و زۆربەیان بنچینەی ڕەگەزیان سلاڤ، سڕبی، سلۆڤاکی و مەجاری بوون. لە ناوەڕاستی سەدەی هەژدەھەژدە و هەتاھەتا کۆتایی جەنگی جیهانیجیھانی دووەم، زۆرینەی دانیشتوانەکەی ئاڵمانی ڕاینلاند بوون، لە ئێستادا تێکەڵە: ئەڵمان، هەنگاریھەنگاری و دۆم. هەرچیھەرچی ئەو ٢٠٠٠ کەسەی کە لەوێ نیشتەجێن بە شانازییەوە خۆیان دەناسێنن وەک کوردی، کە پێناسێکی خۆماڵی نیشتیمانیە کە هەمووھەموو پەیوەندییەکی لەدەستداوە لەگەڵ پاشای ئەفسانەییەکەدا کە کورد پاشایە.

ئەمەش دەتوانێ نمونەیەکبێ: ڕاستەوخۆترین نیشانە لەسەر کاریگەری کوردی لە مەجارستان بریتیە لە شارۆچکەی کورد لە [[هەرێمیھەرێمی تۆلنا]]. شارۆچکەکە، ئستڤان کسر کە سەرۆکی شارۆچکەکەیە و دانیشتوانی تری ئەو شارۆچکەیە گەیشتنە ئەو باوەڕەی: ئەگەر تەنانەت دەرکەوێ کە ناوەکەش وەرنەگیراوە لە ناوی نەتەوەی کوردەوە، تەنهاتەنھا ئەگەری بوونی پەیوەندیەکی وەهاوەھا لە بیرکردنەوەی خەڵکدا شتێکی بێوێنەیە. لەمە سەرنجڕاکێشتر ووشەکانی مامۆستای قوتابخانەی ئەو شارۆچکەیەبوو. للۆنا تار لە لێدوانێکی تایبەتیدا باسی بابەتە ئابڕووبەر و ناوزڕێنەکەی فڕاندنی ئۆجەلانی کرد: "سەرەڕای ئەوەی ئێمە کورد نین- ئێمە وەکدانیشتوانی شارۆچکەی کورد- شوێن بابەتەکەی ئۆجەلان کەوتین. وەک بابەتێکی خۆمان مامۆڵەمان لەگەڵ کرد، خوا ئەزانێ بۆ!"

دوای ٢٠٠ ساڵ لە نیشتەجێبوون لەم شارۆچکەیە، دانیشتوانە [[دۆن ئاوسشغابن]]ە ئەڵمانەکان نیشتگەکانیان لێسەندرایەوە و بە زۆر نێردرانەوە بۆ ئاڵمانیا دوابەدوای کۆتایی جەنگی جیهانیجیھانی دووەم.