کۆنکۆرد: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''کۆنکۆرد''' (بە [[ئینگلیزی]]: Concorde)، فڕۆکەیەکی نەفەرهەڵگرینەفەرھەڵگری بەریتانی-فەرەنسی بوو کە بە بزوێنەری سەروو خێرای دەنگ کاری دەکرد و بەردەوام بوو لە کارکردن تا ساڵی 2003٢٠٠٣ , ئەم فرۆکەیە بە خێراترین فرۆکە دادەنرێت کە خێرایەکەی دەگەیشتە ٢١٨٠ کیلۆمەتر لە هەرھەر کاتژمێرێکدا (ئەم خێراییەش دوو هێندەیھێندەی خێرایی دەنگە لە هەواداھەوادا) . ئەم فرۆکەیە توانای هەڵگرتنیھەڵگرتنی ٩٢ تا ١٢٨ کەسی هەیە ،ھەیە، یەکەم فڕینیشی لە ساڵی ١٩٦٩ بوو ،بوو، دواتر لە ساڵی ١٩٧٦ خرایە بواری خزمەتگووزاریەوە و بۆ ماوەی ٢٧ ساڵ لە خزمەتگووزاری بەردەوامبوو ،بەردەوامبوو، ئەم فڕۆکەیە یەکێک بوو لەو دوو تەنهاتەنھا فڕۆکانەی کە بە خێرایی سەروو خێرایی دەنگ کاریان دەکرد لە بواری بازرگانیدا ( ئەویتریان فرۆکەیەکی ڕووسی بوو بەناوی تۆپۆلیڤ TU-144 کە لە ساڵانی ١٩٧٧ تا ١٩٧٨ لە بواری فرۆکەی نەفەر هەڵگرداھەڵگردا کاری کرد ) .

فڕۆکەی کۆنکۆرد ٢٠ دانەی لێ بەرهەمهێنراوەبەرھەمھێنراوە ( کە ٦ دانەیان لەبواری بازرگانی بەکار نەهێنراون نەھێنراون) ، تێچووی هەرھەر دانەیەکیشیان لە ساڵی ١٩٧٧ نزیکەی ٢٣ ملیۆنمیلیۆن پاوەنی بەریتانی بووە ،بووە، ناوی کۆنکۆرد بە مانای "یەکگرتن" یاخود "گونجاندن" دێت ئەمەش لەسەر بنەمای ئەوەی کە ئەم فڕۆکەیە پڕۆژەیەکی هاوبەشەھاوبەشە لە نێوان [[فەڕەنسا|فەرەنسا]] و [[شانشینی یەکگرتوو|بەریتانیا]] .

لە ساڵی ٢٠٠٣ فرۆکەی کۆنکۆرد لە بواری خزمەتگووزاری دوورخرایەوە ،دوورخرایەوە، ئەویش ٣ ساڵ دووای [[:en:Air_France_Flight_4590Air France Flight 4590|ڕووداوەکەی هێلی ئاسمانی فەرەنسی]] کە بە فرۆکەی کۆنکۆردبوو ،کۆنکۆردبوو، کە لە ڕووداوەکە هەمووھەموو سەرنشینەکانی ناو فڕۆکەکە گیانیان لەدەستدا . دواتریش دووای ڕووداوەکانی ١١ ی سیپتێمبەر و کۆتای هاتنیھاتنی بۆندی [[ئێرباس]] بۆ خزمەتگووزاری کۆنکۆرد ،کۆنکۆرد، ئەم فرۆکەیە لە بواری بازرگانی کشایەوە .<ref>{{Cite web|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Concorde|title=engWiki|last=|first=|date=|website=|publisher=|access-date=}}</ref>

فڕۆکەی کۆنکۆرد لە پێشەکەی لووتێکی درێژی تیژی هەبوو ،ھەبوو، ئەویش بۆ بڕینی هەواھەوا بوو بەهۆیبەھۆی ئەو خێراییە زۆرەی کە هەیبوو ،ھەیبوو، بەڵام ئەم لووتە دێژە كێشەیکێشەی بینینی بۆ کاپتینی فرۆکەکە دروست دەکرد ،دەکرد، بۆیە ئەم لووتە بە سیستەمی هایدرۆلیکیھایدرۆلیکی کاری دەکرد و نزم دەکرایەوە لەکاتی نیشتنەوە و فڕین و تاکسی کردندا .

== پێکهاتەکانیپێکھاتەکانی ==

'''ستاف :''' ٣ ( ٢ پایلۆت و ١ ئەندازیاری فڕین )

'''نەفەر :''' ٩٢ تا ١٢٠ کەس (بە پێی چری ریکخستن )

'''درێژی''' : ٦١.٦٦٦١٫٦٦ مەتر

'''باڵەکان :''' ٢٥.٦٢٥٫٦ مەتر

'''بەرزی :''' ١٢.٢١٢٫٢ مەتر

'''ڕووبەری باڵەکان :''' ٣٥٨.٢٥٣٥٨٫٢٥ مەتر دووجا

'''کێش :''' بە بەتاڵی ٧٨.٧٧٨٫٧ تۆن

'''کێش :''' بە بارکراوی ١١١.١٣١١١٫١٣ تۆن

'''زۆرترین توانای بارکردنی سووتەمەنی :''' ٩٥.٦٨٩٥٫٦٨ تۆن

'''زۆرترین خێرایی :''' ٢١٧٩ کم/کاژێر

'''مەودای فرین :''' ٧٢٢٢ کیلۆمەتر

فرۆکەی کۆنکۆرد پێویستی بە فرگەیەکی (ڕەنوەی) ٣٦٠٠ مەتریە .

== سەرچاوەسەرچاوەکان ==