سپوتنیک-١: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
چاکسازیی ژمارەکان
ھێڵی ١١:
| Harvard_designation = 1957 Alpha 2
| COSPAR_ID = {{cospar|1957-001B}}
| SATCAT = 00002٠٠٠٠٢
| mission_duration = کۆتایی: {{time interval|4 October 1957 19:28:34|26 October 1957|show=ymd|sep=,}}
| orbits_completed = ١٫٤٤٠<ref name="rswSM">{{Cite web |url=http://www.russianspaceweb.com/sputnik_mission.html |title=Sputnik's mission |author=Anatoly Zak |authorlink= |year=2015٢٠١٥ |publisher=Anatoly Zak |work=RussianSpaceWeb.com |accessdate=27 December 2015}}</ref>
 
| manufacturer = [[OKB-1]]<br/>{{nowrap|وەزارەتی پیشەسازیی تەکنیکە ڕادیۆییەکان}}
| launch_mass = {{convert|83.6٨٣٫٦|kg|lb|abbr=on}}
| dimensions = {{convert|58٥٨|cm|in|abbr=on}} diameter
| power = ١ وات
 
| launch_date = {{Start date|4 October 1957, 19:28:34}}&nbsp;[[UTC]]<ref name="nssdc.orbit">{{cite web |url=http://nssdc.gsfc.nasa.gov/nmc/spacecraftOrbit.do?id=1957-001B |title=Sputnik 1: Trajectory Details |work=[[National Space Science Data Center]] |publisher=NASA |accessdate=8 January 2017}}</ref>
| launch_rocket = [[سپوتنیک (مووشەک)|Sputnik 8K71PS]]<ref name="astronautix">{{cite web |url=http://www.astronautix.com/s/sputnik1.html |title=Sputnik 1 |work=Encyclopedia Astronautica |accessdate=8 January 2017}}</ref>
| launch_site = [[Baikonur Cosmodrome|Baikonur]] [[Baikonur Cosmodrome Site 1|1١/5٥]]<ref name="astronautix" />
| launch_contractor = <!--United Launch Alliance, Arianespace, etc-->
| entered_service = <!--date on which the spacecraft entered service, if it did not do so immediately after launch-->
ھێڵی ٣٢:
| orbit_reference = [[Geocentric orbit|Geocentric]]
| orbit_regime = [[Low Earth orbit|Low Earth]]
| orbit_semimajor = {{convert|6955٦٩٥٥|km|mi|abbr=on}}
| orbit_eccentricity = 0.05201٠٫٠٥٢٠١
| orbit_periapsis = {{convert|215٢١٥|km|mi|abbr=on}}
| orbit_apoapsis = {{convert|939٩٣٩|km|mi|abbr=on}}
| orbit_inclination = ٦٥.١٦٥٫١°
| orbit_period = ٩٦.٢٩٦٫٢ خولەک
| orbit_epoch = ٤ی تشرینی یەکەمی ١٩٥٧, ١٥:١٢:٠٠ UTC<ref name="nssdc.orbit" />
| apsis = gee}}
 
'''سپوتنیک–١''' بە ئینگلیزی (Sputnik 1)، بە روسی (Спутник-1١)، یەکەم مانگی دەستکرد بوو کە یەکیەتی سۆڤیەتی جاران بۆ یەکەم جار لە مێژودا دروستیکرد و سەرکەوتوانە رۆژی ٤ی ئۆکتۆبەری ١٩٥٧ بەرەو بۆشایی ئاسمان ھەڵیدا.. ئەوێ دەمێ جەنگی سارد لەنێوان بلۆکی خۆرھەڵات و خۆرئاوا زۆر گەرم بوو، بەم کارەش یەکیەتی سۆڤیەت ھەموو دنیای خۆرئاوای بە تایبەت ئەمەریکاییەکانی سەرسام و توشی شۆک کرد.
ھەڵدانی ئەم مانگە دەستکردە یەکێکە لە روداوە گرنگەکانی سەدەی بیستەم کە بەھۆیەوە پێشبڕکێ و کێبەرکێ ی تەکنەلۆژیای بۆشایی ئاسمان سەریھەڵدا و مرۆڤایەتی گەیشتە چاخێکی نوێ کە بە چاخی بۆشایی ئاسمان ناو دەبرێت.. ئەم کارەی یەکیەتی سۆڤیەتی جاران بووە ھۆی ئەوەی لە نێو ئەمەریکا بانگەوازی ریفۆرمکردن و سەرلەنوێ بنیاتنانەوەی سیستەمی خوێندنی زانستی بکرێت.
ئەم مانگە دەستکردە وەک تۆپێکی خڕ لە کانزای ئەلەمنیۆمی نەرم دروست کرابوو کە تیرەکەی ٥٨ سەنتیمەتر بوو، کێشەکەشی ٨٣ کیلۆگرام بوو،، ئەم مانگە دەستکردە لە رێگای دوو دەزگای رادیۆیی (٢٠ و ٤٠) میگاھێرزەوە زانیاریەکانی خۆی لە شێوەی پەیامی رادیۆییدا بۆ زەوی دەناردەوە، سپۆتنیک – ١- بە درێژایی ٢٢ رۆژ زانیاری زۆر بەنرخ و گرنگی رەوانەی زەوی کردەوە بەڵام ئیتر پاش خاڵی بوونەوەی پاتریەکانی پەیوەندیە رادیۆییەکانی پچڕان و دووای سێ مانگیش لە یەکەم رۆژی ھەڵدانیەوە و بڕینی ماوەی ٦٠ ملیۆن کیلۆمەتر، لە رۆژی ٤ی ژانیوەی ١٩٥٨ دا بەھۆی دروست بوونی لێخشانێکی زۆر لەگەڵ بەرگی ھەوایی ئەتمۆسفیر سوتا و لەناو چوو.