کەژۆک: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''کەژۆک'''<ref>[[هەنبانەھەنبانە بۆرینە]]</ref>،ڕەقبوونی دەمارەکان<ref>[https://www.google.com/#q=%DA%95%DB%95%D9%82%D8%A8%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C+%D8%AF%DB%95%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86&start=0| گووگڵ]</ref>، توندی ڕەگ، ڕەقبوونی خوێنبەرەکان، ئارتریۆسکلرۆسیس (بە [[ئینگلیسیئینگلیزی]] :Arteriosclerosis) ناوی جۆرێک نەخۆشی [[ڕەگ]]ەکانی لەشە، کە بە هۆیھۆی کەڵەکە بوونی [[چەورییەکان]] و مادەکانی تر لە سەر دیوارەی ناوەوەی بڕێ لە ڕەگەکان، دروست دەبێ. ئەنجامی ئەم کەڵەکەبوونە، پێکهاتنیپێکھاتنی قەتماخەی فیبری-چەورییە، کە لەگەڵ بەرز بوونەوەی تەمەن زۆرتر دەبێ و دەبێتە هۆیھۆی توندی و گیرانی ڕەگەکان.<ref>Melloni's Illustrated Medical Dictionary. ۲nd Edition. p.۵۲. ISBN ۰-۶۸۳-۰۲۶۴۱-۰</ref>

کەژۆک، یەکێک لە شاهۆکارەکانیشاھۆکارەکانی تیاچوونی گەورەساڵان لە وڵاتانی پێشکەوتووی جیهانەجیھانە.تەنیا لە [[ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا]]دا ساڵانە ١١٢ میلیارد دۆلاری تێدا سەرف دەکرێت.<ref>Eric J. Topol, et al. ''The Topol Solution: Textbook of Cardiovascular Medicine''. Lippincott Williams & Wilkins. ۲۰۰۶. ISBN 0-7817-7012-2. ص 91۸.</ref>

کەژۆک یان ئارتریۆسکلرۆسیس زاراوەیەکە بۆ دەربڕینی ئەستوور و توند بوونی ڕەگە [[خوێنبەر|خوێنبەرەکان]]. ئاترۆسکلرۆسیس، جۆرێک کەژۆکە کە لە شاڕەگەکاندا بەدی دێت. لەم نەخۆشییەدا ڕەگەکان دۆخی نەرمی و کێشهاتنیانکێشھاتنیان لە دەست دەدەن و کۆتەرەیان دەگۆڕێ. بەرز بوونەوەی [[کۆلیستڕۆڵ]]ی [[خوێن]] ، [[تەوژمی خوێن]]، هۆکارەھۆکارە [[جینیتیک|جینیتیکییەکان]] و بەکارهێنانیبەکارھێنانی [[جگەرە]] لە شاهۆکارەکانیشاھۆکارەکانی بەدی هاتنیھاتنی کەژۆکە.