ئەسکەندەری مەزن: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب گەڕاندنەوەی دەستکارییەکانی 37.6.242.91 (لێدوان) بۆ دوایین پێداچوونەوەی Dexbot |
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری |
||
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Alexander1256.jpg|200px|وێنۆک|چەپ|پەیکەری ئەسکەندەری مەزن لە مۆزەخانەیێک لە [[ئەستەمبوڵ]]]]
'''ئەسکەندەری IIIی [[مەقدۆنیا]]'''
'''ئەسکەندەری IIIی [[مەقدۆنیا]]''' ناسراوە بە '''ئەسکەندەری مەزن''' (بە[[ئینگلیزی]]: Alexander the Great، بە[[گریکی]]: Ἀλέξανδρος ὁ Μέγας) یان '''ئەسکەندەری مەقدۆنی''' (٢٠/٢١ی [[تەممووز]]ی ٣٥٦ - ١٠/١١ی [[حوزەیران]]ی ٣٢٣ پێش زایین)، ئەسکەندەری سێیەمی مەکدۆنی یەکێک بووە لە بەناو بانگترین سەرکردەی سەربازی داگیرکەرانی وڵاتان بەدرێژای مێژوو. مەکدۆنیا، بەشێک بوو لە [[یۆنانی کۆن]]، ئەسکەندەر لە پێلاکە [پایتەختی مەکدۆنیا] لە ساڵی ٣٥٦ پێش زایین لە دایک بووە. خوێندنی لەلایەن مامۆستا و فیلەسوف [[ئەرەستوو]] خوێندووە تاکوو گیشتۆتە تە مەنی ١٦ ساڵی . لە تەمەنی ٣٠ ساڵیدا یەکێکلە گەورەترین ئیمپراتۆریەتی جیھانی کۆنی دروستکردوە.▼
ناسراوە بە '''ئەسکەندەری مەزن''' (بە[[ئینگلیزی]]: Alexander the Great
بە[[گریکی]]: Ἀλέξανδρος ὁ Μέγας) یان '''ئەسکەندەری مەقدۆنی'''
▲
سنوری ئیمپراتۆرییەکەی درێژ بۆتەوە، لە ڕۆژھەڵات، لە دەریایی ئایۆنی [یەکێک لە بەشەکانی دەریایی ناوەڕاست] تاوەکو [[زنجیرە چیاکانی ھیمالایا]] [لە ڕۆژھەڵات]. ئەسکەندەر بە درێژایی تەمەنی لە ھیچ شەر و جەنگێکدا شکستی نەھێناوە بە یەکێک لە سەرکەوتووترین سەرکردە سەربازەکانی مێژوو دادەنرێ . ئەسکەندەری مەزن لە ساڵی ٣٢٣ پێش زایین لە تەمەنی ٣٢ ساڵیدا بە ھۆی نەخۆشی [[مەلاریا]]وە لە شاری [[بابل]] [بابلیۆن] کۆچی دوایی کرد. ئیمپراتۆرییەکەی لە نێوان سەرکردە سەربازییەکانی دابەش کرا.
Line ٢٠ ⟶ ٢٦:
== ھێرش کردن و داگیرکردن ==
ئەسکەندەر نزیک بوو بوه‌وە لە کۆتایی ھێرشه‌کانی بۆ سەر باکور
ھەواڵی پێگه‌یشت پیبیه‌کان (یەکێک لە دەوڵەتە یۆنانییه کۆنه‌کانه) پاسەوانه مەکدۆنیەکانیان دەرکردووە کە پاسەوانی ئەو دەوڵەتەیان دەکرد
لە ترسی یاخی بوونی دەوڵەتەکانی تر ئەسکەندەر ناچار بوو شتێک بکات
ئەوە بوو کە سوپا گەورەکەی کە پێکھاتبوو لە ٣٠٠٠ سوار و ٣٠٠٠٠٠ سەرباز
ناردنی بۆ باشور، بۆ نیمچە دوورگەی یۆنان.
و لە ھەمان کاتدا یەکێ لە جێنەڕالەکانی (ناوی پارمینیۆن بوو)، ڕێگەی خۆی کردەوە بۆ ئاسیای بچووک. ئەسکەندەرو ھێزەکانی ئەوەندە بە خێرای گەڕانەوە بۆ پیبیا، کە پیبییھکان ھیچ دەرفەتێکیان نەبوو بۆ ئەوەی ھاوپەیمانی بکەن لەگەل دەوڵەتی کەیا بۆ ئەوەی بتوانن پارێزگاری لە خۆیان بکەن. سێ رۆژ دوای گەڕانەوەی ئەسکەندەر ھەموو پیبییھکان بەکۆمەڵ دەکوژێت. ئەوە ئومێدی ئەسکەندەر بوو کە بە کاولکردنی پیبییھکان دەوڵەتەکانی تر بترسێنێت لەوەی کە یاخی ببن.
| |||