ئەنیمێ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ئێنمێئەنیمی''' یان '''ئانمێئەنیمێ''' (بە [[ژاپۆنی]]: アニメ، بە [[ئینگلیزی]]: anime) بریتییە لە وێنەی جوڵاوی [[ژاپۆنی]] و لە جیھان ناوبانگێکی تایبەتی ھەیە. وشەکە کورت کراوەی وشەی [[ئەنیمەیشن|ئەنیمەیشنی]] ئینگلیزییە (Animation) کە لە زمانی [[ژاپۆنی]] کە نیشانە بۆ وێنە جوڵاوەکان. یەکەم ئانمێئەنیمی بازرگانی ساڵی [[١٩١٧]] دەرچوو وە لەو کاتەوە دروستکردنی بەردەوامە و کارەکەش بەناوبانگ بووە. ئەفسانەی ئانمێئەنیمی دروست بوو لە [[شەستەکان|شەستەکانی]] سەدەی رابردوو لە ژێردەستی [[ئۆسامو تیزوکا]] و بڵاو بووەوە لە کۆتایەکانی [[سەدەی بیستەم]]. کە لایەنگرانێکی زۆری بۆ خۆی پەیدا کرد. ئێستا بلاو دەبێتەوە لە ڕێگەی [[تەلەفزیۆن]] و [[سینەما]] یان ڕاستەوخۆ بو ماڵ (لە رێگەی DVD یان [[ئینتەرنێت]]) دەتوانرێت سەیر بکرێت.

بۆ دروستکردنی ئانمیئەنیمی زیاتر لە ٤٣٠ ستۆدیۆ ھەیە وە بەناوبانگترینیان ([[ستۆدیۆکانی گێبڵی|ستۆدیۆ گێبڵی]])ە. لە [[ژاپۆن]] ژمارەی گەورەی تۆمارکرد لە فرۆشتنی DVD و سەرکەوتنی جیھانی گەورەشی تۆمارکرد بە تایبەت دوای دەرکەوتنی ئانمیەئەنیمییە دۆبلاژ کراوەکان و ئانمیئەنیمی ژێرنووس کراوەکان بە چەند زمانێک لەوانە: [[عەرەبی]] و [[ئینگلیزی]] بەتایبەتی، وە [[زمانی کوردی|کوردی]] بە کەمیکەمی،(بەزاراوەی کرمانجی ژوورو).

ئانمێئەنیمی لە ژاپۆن ناوبانگێکی زۆری ھەیە. لە ٢٠٠١ ئانمێئەنیمی "ڕفێندراو" توانی لە ژاپۆن ئەوەندەی فیلمی [[تایتانیک (فیلم ١٩٩٧)|تایتانیک]] پارە کۆبکاتەوە. ئەم ئانمیەشئەنیمییەش لە لایەن [[ھایاو میازاکی]]ەوە دەرھێنراوە. ٤٠٪ فلیمەکانی سینەمای ژاپۆن ئانمییەئەنیمییە.