ئێرڤین ڕۆمل: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary |
چاککردن |
||
ھێڵی ٢١:
== ئێروین ڕۆمل ==
'''ئێروین ڕۆمل''' (نووسینی بە لاتینی Erwin Johannes Eugen Rommel) لە بەروارى ١٥ نۆڤەمبەرى ١٨٩١ز لە شارۆچکەى [[هایدینهایم]] لە دایک بووە کە نزیک [[شتوتگارت]]ى [[ئەڵمانی]]
== گەشەکردنى ==
''ئێروین ڕۆمل'' لە ساڵى ١٨٩١ ز لە شارۆچکەى [[هایدینهایم]] لە خێزانێکى
== ژیانى سەربازیى ==
ھێڵی ٣٦:
لە سەرەتاى دەستپێکردنى شەڕى جیهانى دووەمدا رۆمل کراوە بە سەرکردەى هێزى پاسەوانە تایبەتەکانى هیتلەر لە ساڵى ١٩٣٩ دا بەشدارى شەڕى نازیەکانى لە پۆڵەندادا کردوە. لەساڵى ١٩٤٠ دا ڕۆمل پلەى سەرکردەى ڕێکخراوى حەوتى هێزى بانزەرى وەرگرتوە لە شەڕەکانى فەرەنساو بەلجیکاشدا بەشدارى کردوە.
لە ساڵى ١٩٤١ دا داوا لە رۆمل کرا کە یارمەتى هێزە ئیتالیەکان بدات لە باکورى ئەفریقیا لە باکورى ئەفریقیا ڕۆمل گەورەترین و ناودارترین سەرکەوتنەکانى خۆى تۆمارکرد لە بوارى جەنگدا وەکوو سەرکردە لەم کاتانەدا هەواڵى سەرکەوتنەکانى ڕۆمل بە هیتلەر گەشتەوە لە ئەڵمانیا بۆیە هیتلەریش پلەکەى بەرزکردەوە بۆ موشیر.
ڕۆمل ویستى سوپاى ئەڵمانى بکشێنێتەوە لە باکورى ئەفریقیا لەبەر ئەوەى نەیان ئەتوانى بەرگەى هاوینى بیابان بگرن بەڵام هیتلەر ئەم پیشنیارەى رۆملى ڕەدکردەوە و داواى لە
رۆمل هەندیک سەرکەوتنى لە میسر بەدەست هێنا ئەم سەرکەوتنانەى بوون بە هرى کەمبونەوەى چەکى هێزەکانى بۆیە شەڕى عیلمەینى دووەمى دۆڕان لە میسر لەسەر دەستى جەنراڵى بەریتانى مۆنتیگۆمرى(مشکى بیابان) سەرکردەى سوپاى هەشتى بەریتانى لە ئۆکتۆبەرى ١٩٤٢ ز دا ئەمەش بەهۆى ئەوەوە نەبوو کە ڕۆمل تواناى کەمبوو بەڵکو بەهۆى ئەوەوە بوو کە پاڵپشتى ئاسمانى کەمبوو هەروەها هێزەکانى بەریتانیاش بە بەراورد بە هێزەکانى ئەڵمانى سێ ئەوەندە ئەبوون.
لە بەروارى ٣ ى مایسى ١٩٤٣ ز رۆمل سەرپەرشتى هێزە
[[هیتلەر]] فەرمانى بەگەڕانەوەى دا دواى ئەوەى هەندێک هەواڵ بڵاوبوونەوە لەسەر ئەوەى کە ڕۆمل ئەوێت جێگەى هیتلەر بگرێتەوە.
لە یۆلیۆى ١٩٤٤ پیش دابەزینى نۆرماندى بە ماوەیەکى کورت سەیارەکەى ڕۆمل ڕوو بەڕووى هێرشێکى ئاسمانى هێزە هاوپەیمانەکان بوویەوە بەڵام ڕۆمل توانى هەڵبێت سەرەڕاى بوونى هەندێک بریندارى لەسەریدا دواتر لە نەخۆشخانە چارەسەرى بۆ کرا.
لە ساڵى ١٩٤٤ ز رۆمل ئەرکى بەرگرى لە کەناراوەکانى فەڕەنسا پێسپێردرا دژى هەر هێرشێکى چاوەڕوانکراوى هێزە هاوپەیمانەکان لەم کاتانەشدا عەقڵى ڕۆمل و تواناکى سەرلەنوێ هەڵیاندایەوە فەرمانى دا نابێت دزژمن دەست بەسەر هیچ کەناراوێکدا بگرێت وە هێڵى دووەمى دروستکرد
<gallery>
ھێڵی ٥٥:
[[Image:Rommels-grab.jpg|left|thumb|250px|گۆڕی ئێروین ڕۆمل]]
دواى ئەوەى دەستى ئاشکرا کرا لە تیرۆرکردنى هیتلەردا لە بنکەى سەرکردایەتى لە بروسیاى خۆرهەڵات لە ٢٠ یۆلیۆى ١٩٤٤ .بۆیە بڕیارى دا یان ڕێگەى خۆکوشتن و ناشتنى تەرمەکەى لەناو ئاپۆڕایەکى گەورەدا بنێژرێت یان بڕوات بۆ [[بەرلین]] و لەوێ لە دادگا حوکمى لە سێدارەى بەسەردا بسەپێنن بۆیە خۆى کووشت.بۆیە دواى گەڕانەوەى بۆ ئەڵمانیا دەستگیرکرا و دواتر بە سیانیدى کاربۆن خۆى کوشت و دواتر واڕاگەیەندرا کە بەهۆى برینداریەوە مردوە مردنەکەشى لە بەروارى ١٤ ئۆکتۆبەرى ١٩٤٤ بوو بۆیە هەواڵى بە ژنو کوڕەکەشى دابوو کە ئەوێت شتێکى وابکات بۆیە لە مەراسیمێکى زۆر گەورە و سەربازیدا نێژرا بە هەموو مەرتەبەو مەدالیا سەربازیەکانیەوە.
زۆربەى خەڵکى پێیان وابوو لەوە ئەچێت بە جەڵتەى دڵ مردبێت یان بەشتێکى لەوبابەتە کەسیش هۆکارەکەى نەزانى تاوەکو دواى مردنى هیتلەر و کەوتنى ئەڵمانیا.
ھێڵی ٧٢:
[http://commons.wikimedia.org/wiki/Erwin_Rommel ئەتوانى لەم بەستەرەى خوارەوە وێنەى زیاتر لەسەر ڕۆمل ببینیت]
[[ar:إرفين رومل]]
[[an:Erwin Rommel]]
[[az:Ervin Rommel]]
[[bn:এর্ভিন রমেল]]
[[bs:Erwin Rommel]]
[[br:Erwin Rommel]]
[[bg:Ервин Ромел]]
[[ca:Erwin Rommel]]
[[cv:Эрвин Роммель]]
[[ceb:Erwin Rommel]]
[[cs:Erwin Rommel]]
[[cy:Erwin Rommel]]
[[da:Erwin Rommel]]
[[de:Erwin Rommel]]
[[et:Erwin Rommel]]
[[el:Έρβιν Ρόμελ]]
[[en:Erwin Rommel]]
[[es:Erwin Rommel]]
[[eo:Erwin Rommel]]
[[eu:Erwin Rommel]]
[[fa:اروین رومل]]
[[fr:Erwin Rommel]]
[[fy:Erwin Rommel]]
[[ga:Erwin Rommel]]
[[gl:Erwin Rommel]]
[[ko:에르빈 롬멜]]
[[hr:Erwin Rommel]]
[[id:Erwin Rommel]]
[[it:Erwin Rommel]]
[[he:ארווין רומל]]
[[ka:ერვინ რომელი]]
[[la:Ervinus Rommel]]
[[lv:Ervins Rommels]]
[[lb:Erwin Rommel]]
[[hu:Erwin Rommel]]
[[mr:एर्विन रोमेल]]
[[arz:رومل]]
[[ms:Erwin Rommel]]
[[nl:Erwin Rommel]]
[[ja:エルヴィン・ロンメル]]
[[no:Erwin Rommel]]
[[pnb:جنرل رومیل]]
[[pl:Erwin Rommel]]
[[pt:Erwin Rommel]]
[[ro:Erwin Rommel]]
[[ru:Роммель, Эрвин]]
[[sco:Erwin Rommel]]
[[sq:Erwin Rommel]]
[[simple:Erwin Rommel]]
[[sk:Erwin Rommel]]
[[sl:Erwin Rommel]]
[[sr:Ервин Ромел]]
[[sh:Erwin Rommel]]
[[fi:Erwin Rommel]]
[[sv:Erwin Rommel]]
[[th:เออร์วิน รอมเมล]]
[[tr:Erwin Rommel]]
[[uk:Ервін Роммель]]
[[ur:فیلڈ مارشل رومیل]]
[[vi:Erwin Rommel]]
[[yi:ערווין ראמעל]]
[[zh:埃尔温·隆美尔]]
|