ژمارەی ڕێژەیی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''ژمارەی ڕێژەیی'''<ref>بیرکاری بۆ هەمووان کتێبی قوتابی پۆلی هەشتەمی بنەڕەتی- چاپی هەشتەم</ref> ({{بە ئینگلیزی|Rational number}}) لە ئەنجامی دابەشکردنی [[ژمارەی تەواو|ژمارەیەکی تەواو]] بەسەر ژمارەیەکی تری تەواو بە مەرجێک سیفر نەبێت دروست دەبندەبن، واتە لەسەر شێوەی [[کەرت]]ی دەنووسرێن. بۆ نموونە <math>\frac{\sqrt{3}}{2}</math> شێوەی [[کەرت]]ی هەیە، بەڵام ڕێژەیی نییە و [[ژمارەی ناڕێژەیی|ژمارەیەکی ناڕێژەی]]ییە بەڵام <math>\frac{3}{2}</math> ژمارەیەکی ڕێژەیییە. بە هێماکانی بیرکاری ژمارەی ڕێژەیی بە شێوەی :{x/y|x,y ϵZ ,y≠0|}=<math>\mathbb{Q}</math> دەنووسرێن.

بۆ بەراوردکردنی ژمارە ڕێژەییەکان سەرەتا دەبێت ژێرەکانیان یەکسان بکەین،بکرێت، پاشان سەرەی کەرتەکان بەراورد دەکەین، هەرسەرەی کامکامیان گەورەتر بوو، واتە ئەو ژمارە ڕێژەیییە گەورەترە، بۆ یەکسانکردنی ژێرەی کەرتەکان، سەرە و ژێرەی هەر کام لە ژمارە ڕێژەییەکان لە ژێرەی کەرتەکەی تر دەدەین.<br />

''نموونە:'' کامیان لەم دوو ژمارە ڕێژەیییە <math>\frac{5}{11} = \frac{3}{7}</math> کامیان گەورەترە؟