شارل دێ گۆل: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
Dexbot (لێدوان | بەشدارییەکان) ب Bot: Removing Link GA template |
Gotiam (لێدوان | بەشدارییەکان) ژیانەکەی شارڵ دی گولم زیاتر باسکردووە تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی دیداری |
||
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:De Gaulle-OWI.jpg|وێنۆک|شارل دو گۆل]]
(چارلز دی گاوڵ ـ Charles de Gaulle) ناوی تەواوی (چالز ئەندرێ جۆسێپ پیر ماری دی گاوڵ ـ Charles Andre Joseph Pierre Marie de Gaulle )ە لە 1890\11\22 لە شاری لیلی فەرەنسی لە دایک بووە, هێنری باوکی کە پرۆفیسۆر بوو لە بچووکیەوە چارلزی ئاشنای دەوڵەمەندی مێژووی فەرەنسا کردبوو, بە تێپەڕبوونی کات چارلز تا دەهات زیاتر حەزی بەخوێندنەوەی کتێبەکانی باوکی و ئەو کتێبانە دەکرد کە باسیان لە شەڕەکانی سوپای فەرەنسی دەکرد لە مێژوودا. لەو کاتەی تەمەنی بووە یازدە ساڵ خێزانەکەی کۆچانکرد بۆ پاریس کە خوێندنی لەوێ تەواوکرد.
دوای گەورەبوونی چارلز هەستی بەوەکرد کە دەتوانێ خزمەتی فەرەنسا بکات بۆیە بڕیاریدا پەیوەندی بە سوپا بکات و چوو بۆ ئەدیمیای سەربازی (سانت کیر ـ Saint-Cyr ) کە قوتابخانەیەکی سەربازی بوو.
سەرەتای سەربازی چارلز:
چارلز لە ساڵی 1912 چووە پاڵ سووپا, چەند ساڵێک دواتر لەساڵی 1914 جەنگی یەکەمی جیهانی ڕوویدا چارلز دلێرانە لەماوەى جەنگ شەڕى كرد چەند جارێک برینداربوو و بەدیل گیرا لە لایەن ئەڵمانەکان لەو کاتەی کە لەزیندان دابوو 5 جار هەوڵی ڕاکردنی دا بەڵام سەرکەوتوو نەبوو تا کۆتایی جەنگ بەدیلی مایەوە.
پاش جەنگى جيهانى يەكەم و ئازادبوونی چارلز لە سەربازی بەردەوام بوو و بەشداری لەچەند جەنگیکی بچووک کرد و سەرەنجام پلەکەی بوو بە عەقید. بەهۆی بێزاربوونی لە بنەما کۆنەکانی فەرەنسا لە شەڕکردن کە زیاتر پشتی بە لێدانی خەندەق بەستبوو هەستا چەند تیۆریەکی نوێی لەسەر چۆنیەتی شەڕکرن بڵاوکردەوە کە پێیوابوو جوڵانی خێرای سەربازی دەبێتە بەمای سەرەکی جەنگەکانی داهاتوو. ڕاستیەتی ئەم بیردۆزانەی سەلمێنرا دوای ئەوەی هیتلەر توانی بە بەکارهێنانی ئەم تەکنیکەی سەربازی بەشێکی زۆری ئەوروپا بگرێت.
جەنگی جیهانی دووەم:
لەگەڵ هەڵگیرسانی جەنگى جيهانى دووەم چاڵز پلەکەی بەرزکرایەوە بۆ یاریدەدەری ژەنەراڵ لەو کاتەی ئەڵمانیا بەردەوام بوو لە داگیرکردنی خاکی فەرەنسا چارڵز پێداگیری دەکرد لەسەر جەنگکردن لە کاتێکدا فەرماندەو کاربەدەستانی تری فەرەنسا داوای خۆبەدەستەوەدانیان دەکرد.
فەرەنسای ئازاد:
دوای ئەوەی فەرەنسا لە بەرامبەر ئەڵمانیا خۆی بەدەستەوەدا چارڵز چوو بۆ بەریتانیا و لەگەڵ گەیشتنی وڵاتێکی ڕاگەیاند بەناوی( فەرنسای ئازاد - Free France ) بەهۆی قسەکردن لە ڕادیۆی bbc هانی خەڵکی فەرەنسای دەدا کە دژایەتی ئەڵمانیا بکەن, حکومەتی فەرەنساش کە خۆیان دابوو بەدەستەوە ئەویان بەناپاک دادەنا ڕایانگەیاند کە دەکوژرێ بەهۆی خیانەتکردن.
چارڵز بەردەوام بوو لەڕێکخستنی هێزەکانی فەەنسای ئازاد و هێزە میللیەکانی فەرەنسا کەدژی ئەڵمانیا دەجەنگان وە هەستا بەکۆکردنەوەی هێزەکانی فەرەنسا کەلە فەرەنسا هەڵاتوون بۆ ئەوەی یارمەتی بدەن بۆ ئازادکردنی فەرەنسا لە کۆتایدا لە ڕۆژی D-Day ( ڕوژی هێرشی هاوپەیمانان بۆ سەر نۆرماندی ) هاوپەیمانان توانیان فەرەنسا ڕزگاربکەن و هێزەکانی چارڵزیش ڕۆڵی کاریگەریان هەبوو لەم ئازادکردنەدا چارڵز دوای ڕێککەوتنی لەگەڵ ژەنەراڵ Eisenhower کە فەرماندەی سوپای هاوپەیمانان بوو ڕایگەیاند کەتەنها هێزە فەرەنسیەکانی ئەو پاریسی پایتەخت ڕزگاردەکەن.
سەرۆکی کاتی فەرەنسا:
دوای وەدەرنانی هێزەکانی ئەڵمانیا لە فەرەنسا چارڵز دی گاوڵ بوو بە سەرۆکی کاتی فەرەنسا لە 1946-1944, دوای کۆتایی هاتنی جەنگی جیهانی دووەم چارڵز سیستەمی نوێی فەرمانڕەوایی بۆ فەرەنسا دانا و خۆیشی دەستی لەکار کێشایەوە وەک سەرۆکی کاتی فەرەنسا لە 1946 وە دوورکەوتنەوەی خۆی لەسیاسەت ڕاگەیاند.
سەرۆکایەتی کردنی فەرەنسا:
لەساڵی 1958 چارڵز گەڕانەوەی خۆی بۆ سیاسەت ڕاگەیاند و خۆی بۆ سەرۆکایەتی فەرەنسا کاندیدکرد و بوو بە سەرۆک وە بۆ ماوەی 10 ساڵ حوکمی فەرەنسای کرد. لە ماوەی سەرۆکایەتی ئەودا ئابووری فەرەنسا بووژانەوەی بەخۆیەوە بینی و وە وڵاتەکەی خاوێنکردەوە لە هەموو پاشماوەکانی جەنگی جیهانی دووەم هەروەها فەرەنسای کردە چوارەمین وڵاتی خاوەن چەکی ئەتۆمی دوای هەریەک لە ئەمریکا و ڕووسیا و یەکێتی بریتانیا.
مردن:
لەساڵی 1969 چارڵز دووبارە دوورکەوتنەوەی خۆی لە سیاسەت و سەرۆکایەتی فەرەنسا ڕاگەیاند, ساڵێک دواتر لەماڵەکەی خۆی لەتەمەنی 79 ساڵیدا بەهۆی جەڵتەی دڵ کۆچی دوایی کرد.
Line ١٠ ⟶ ٣٧:
== سەرچاوەکان ==
<references group="http://www.ducksters.com/history/world_war_ii/charles_de_gaulle.php" />
[[پۆل:فەڕەنسییە کاتۆلیکەکان]]
[[پۆل:شۆپپارێزی لە فەڕەنسا]]
| |||