فانکشن (ماتماتیک): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
ھێڵی ٩:
'''فانکشن''' یان '''نەخشە''' <ref>بیرکاری ١٢ - کتێبی قوتابی، بڵاوکار: کۆمپانیای جیۆپرۆجێکتس</ref> ([[ئینگلیزی]]: Function) یەکێک لە چەمکەکانی تیۆری کۆمەڵەکان و ھەژماری [[جیاکاری و تەواوکاری]]یە. بە دەستەواژەیەکی تر، ڕێسایەکە کە هەر پێدراو یەک و تەنیا یەک ئەنجامی هەیە.
==پێناسەی فانکشن==
دەتوانین پەیوەندی لە کۆمەڵەی <math>AX</math> بۆ کۆمەڵەی <math>BY</math> بە جوتەڕێکخراوەکانی (<math>y</math> و <math>x</math>) دەرببڕین کاتێک x∈Ax∈X و y∈By∈Y دەتوانین بڵێین پەیوەندییەکە <math>y</math> بە <math>x</math> دەبەستێتەوە (∈ دەخوێندرێتەوە دانەیە لە).
[[پەڕگە:Multivalued function.svg|وێنۆک|شێوەی ۱. نموونەیەک کە فانکشن نییە]]
[[پەڕگە:Total function.svg|وێنۆک|چەپ|شێوەی ۲. نموونەیەک لە فانکشن]]
فانکشن بریتییە لە پەیوەندییەک لە کۆمەڵەی <math>AX</math> بۆ کۆمەڵەی <math>BY</math> سیفەتی بنەڕەتی تایبەتی هەیە کە دوو دانەی <math>y</math> و <math>z</math> لە<math>BY</math> دا یەکسان دەبن ئەگەر بە هۆی فانکشنەکە بە هەمان دانەی<math>x</math> لە <math>AX</math> بەسترابنەوە. بە واتایەکی تر ئەگەر (<math>y</math> و <math>x</math>)
و (<math>z</math> و <math>x</math>) جووتە ڕێکخراوێک بێت لە کۆمەڵەی ئەو جووتەڕێکخراوانەی فانکشنەکە پێکدێنن، ئەوا دەبێت<math>y</math>=<math>z</math>. لەم پەیوەندییە بە <math>x</math> دەوترێت [[گۆڕەک]]ی ئازاد و بە <math>y</math> دەوترێت گۆڕەکی پەیوەست.
فانکشنی <math>f</math> لە کۆمەڵەی <math>AX</math> بۆ کۆمەڵەی <math>BY</math> بە <math>f:AX\to BY</math> هێما دەکرێت.
نموونەی ۱ فانکشن نانوێنێت، لەبەر ئەوەی دانەی ۳ لە کۆمەڵەی <math>X</math> بە دوو دانەی (<math>b</math> و <math>c</math>) لە <math>Y</math> بەستراوەتەوە. بەڵام شێوەی ۲ فانکشن دەنوێنێت. هەر چەند دوو دانەی جیاواز لە کۆمەڵەی <math>X</math> بە یەک دانەی دیاریکراو لە <math>Y</math> بەستراونەتەوە.