یەکێتیی سۆڤیەت: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
تاگەکان: دەستکاریی مۆبایل دەستکاری بە بەرنامەی مۆبایل
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی مۆبایل دەستکاری بە بەرنامەی مۆبایل
ھێڵی ٣٦:
 
== مێژووی دامەزراندن ==
 
لە ١٧ەی ئۆکتۆبەر ساڵی [[١٩١٧]] بە بە بڕیارو پلانێکی نەخشە بۆداڕێژراوی پێشوەختی [[ڤلادیمیر لێنین]] <ref>http://www.stel.ru/museum/Russian_revolution_1917.htm</ref>و زۆرایەتی مەکتەبی سیاسی و کۆمیتەی ناوەندی حزبی سۆسیال دیموکراتی کرێکاری ڕووسیا[[بەلشەڤی]] و بە فەرماندەیی [[لیۆن ترۆتسکی]]<ref>ڕۆڵی تڕۆتسکی لە شۆڕشی ئۆکتۆبەر ، http://www.trotsky.net/russian_revolution.html</ref>، کرێکاران و سەربازان و جوتیاران و ژنان و لاوانی ڕێکخراو لە حزبی بەلشەفی و شوراکاندا لە ھەموو لایەکەوە ھێرشیان بردە سەر حکومەتی کرنیسکی کادیت و ھاوکارەکانی لە سۆسیال شۆڕشگێڕەکان و مەنشەفی یەکان و لە ماوەیەکی کەمدا و بە کەمترین زیانی گیانی، کە لە ژمارەی پەنجەکانی مرۆڤێک تێپەڕی نەدەکرد، دەستیان بەسەر کۆشکی زستانەی حکومەت لە پێترۆسبورگدا گرت و زۆربەی سەرانی حکومەتیان دەست بەسەر کرد. ئەمەش بووە سەرەتای چەخماخەیەک بۆ ھیرَش بردنە سەر زۆربەی ھەرە زۆری دامو دەزگاکانی حکومەتی کرنیسکی لە سەراسەری روسیا بەم شێوە لە کەمترین ماوەدا حزبی بۆلشەڤی بۆ یەکجاری کۆتایی بەدەسەڵاتی چەند سەدەی ئیمپراتۆری تزاری و ھەشت مانگەی حکومەتی بۆرژوایی کرنیسکی ھێناو لە جێگای دا دەسەڵات و حکومەتی کۆماری شورایی کرێکاران و جوتیان و سەربازان، کە ڕێکخراو بوون لە شوراکان و ئەرتەشی سوردا، ڕاگەیاند.
یەکێتی سۆڤێت چۆن دامەزرا ؟؟؟
 
یەکێتی سۆڤێت کە لە نیوەی یەکەمی سەدەی بیستەم تا کۆتایی سەدەی بیستەم واتا بۆ ماوەی 70 ساڵ زیاتر حوکمی باکوور و ناوەڕاست و ڕۆژهەلات و تەنانەت بەشێك لە ڕۆژئاواش لە ژێردەستی ئەم یەکێتیەدا بوو .
 
'''دامەزراندن'''
 
لە ئۆکتۆبەری 1917 پاش کودەتای بۆلشەڤیکەکانی ڕووسیا بەڕابەرایەتی ئەبێڵ مانکۆرۆڤ و لیۆن ترۆتسکی و ڤلادمیر لینین و جۆسێڤ ستالین بیروباوەڕی مارکسیزم یان کۆمۆنیزم (شوعی)لە ڕووسیا چەسپا.و لە1917 تەختی پاشایەتی ڕۆمانۆڤ تزاری ڕووسیا ڕووخا و کودەتا کاران (بۆلشەڤیکەکان)یەکیان گرت و کۆماری کۆمەنیستی ڕووسیایان پێكهێنا و لینین بووە یەکەم سەرۆک کۆمار و دەستووری خۆی چەسپاند.
 
هەر لەگەڵ بۆلشەڤیکدا مانشەڤیک دروست بوو کە ئەویش لقێکی کودەتاکاران بەسەر تزار نیکۆلای دووەمەوە بوو.دواتر حزبی ڤۆلڤشەڤیک یش دروست بوو.
ئەم سێ حزبە (بۆلشەڤیک.مانشەڤیک.ڤۆلڤشەڤیک)یەکێتیەکیان پێك هێنا بەناوی یەکێتی سۆڤێتی ڕووسیا.
 
'''بەهێز بوون'''
 
لە دوای مردنی لینین لە 1922 جۆسێڤ ستالین لە کۆنگرەی حزبدا خۆی کاندید کرد بۆ پۆستی سەرۆک کۆمار و لیۆن ترۆتسکی دوورخستەوەو دواتر لەناویبرد.خۆی بووە تاکە پاڵێوراوی کۆمەنیستەکان.پاش بوونی بە سەرۆک کۆمەڵێ چاکسازی کرد و بچووکترین هەلە مردن بوو.ستالین بنەمای خۆی دانا بەناوی ڕێبازی کۆمەنیستی ستالینیزم .لە سایەی ستالینەوە بیروڕای کۆمەنیست گەیشت بە تەواوی ئاسیا و 14 کۆمار هاتنە پاڵ ڕووسیا و بەهەموویانەوە یەکێتی سۆڤێتیان پێكهێنا.
 
وە چین و هندستان و کەمبۆدیا و ڤێتنام ی باکوور و ژاپۆن و کۆریای باکوور و ڕۆمانیا و ئەلمانیای ڕۆژهەلات لە ماوەی جەنگی سارد بوونە هاوپەیمانی ڕووسیا و کۆمارەکانی پێکنەر.
 
بەشێوەیەکی گشتی
لە ماوەی حوکمی ستالیندا بنەما چەسپا و وەک لە کتێبەکەی (کاریچێرا)ی کاپتنی چەتەی دەریا کە لە 1633 نووسیویەتی ئەڵێت :-چاوەڕێ بن لە ئایندەدا ئاڵایەکی سوور لە ڕۆژهەلات دائەمەزرێ و بیروڕای خۆی ئەچەسپێنێ بەسەر گەلانی ئاسیادا .تا کە هێزیش کە ئەتوانێ بیوەستێنێ ڕۆژئاوایەکانن کە دژی بیروڕان....
 
== جوگرافیا ==