ڕێکەوتنامەی سایکس–پیکۆ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

 

'''''پەیماننامەی [[سایكس- بیكۆ]] و سازانۆف'''''

[[ملف:Sykes picot ar.jpg|يسار|250بك|تصغير|تقسيم [[المشرق العربي|المشرق]] بين المحتلين حسب اتفاقية سايكس بيكو.]]

[[File:Mark Sykes00.jpg|thumb|200px|سايكس]]

[[File:François Georges-Picot.JPG|thumb|200px|بيكو]]

هەر لەسەرەتای دەستپێكردنی جەنگی یەكەمی جیهانیەوە دەوڵەتە زلهێزەكان كەوتبوونە گفتوگۆ لەپێناوی ئەوەی كەزۆرترین داگیر گەیان هەبێت وزۆرترین ناوچەی ڕۆژهەڵات بەتایبەتی ناوچەكانی دەوڵەتی [[عوسمانی]] بۆخۆیان داگیربكەن لەمەوە پەیماننامەیەكی چاوچنۆكانەی ئیمپریالیانە بەسترا لەنێوان دەوڵەتە ئیمپریالیستەكاندا كەلەمەدا [[بەریتانیا]] نەیدەویست سنوری بەسنوری ڕووسیاوە بێت كەبریتی بوو لە ڕێككەوتنامەی سایكس بیكۆ ،ئەوەبوو لە 17ی مایسی [[1916]] [[مارك سایكس]]ی نوێنەری بەریتانیا و [[جۆرج بیكۆ]]ی نوێنەری [[فەرەنسا]] گەیشتنە ڕێكەوتنامەیەك ،بەڵام پێش ئەوەی [[ڕووسیا]] بێتە ناوپەیماننامەكە لەچەند ناوچەیەكدا ڕێكككەوتبوون بەڵام نەیان دەتوانی ڕووسیا بێ‌ بەش بكەن ،چونكە ڕووسیا مێژوویەكی كۆنتری هەبوو لە ناوچەكەدا، ئەوەبوو هەردك لا سەردانی پترۆگرادیان كرد ،پاش گفتوگۆیەكی سێ‌ لایەنە گەیشتنە ڕێككەوتانمەیەك كەدواتر بووە [[سایكس- بیكۆ]] و سازانۆف،ئەم ڕێكەوتنامەیە سەبارەت بەناوچەكانی دەوڵەتی عوسمانی بوو كەلە (12بەند) پێك هاتبوو بەڵام لێرەدا ئێمە زیاتر باس لەناوچەكانی كوردستان دەكەین كەدابەش كرابوو:

*ناوچەكانی باكوری كوردستان لەگەڵ ئەستانبوڵ و دەربەندەكانی ڕۆَژهەڵات درا بەڕووسیا.

 

 

* ناوچەكانی باشوری كوردستان وهەندێك ناوچەی باكوری درا بەفەڕەنسا.

 

 

 

بەڵام دواتر ئەم ڕێككەوتانامە یە كەسەرەتا بەنهێنی بوو ئاشكرابوو ئەویش بەهۆی كشانەوەی ڕووسیا لەجەنگ بەهۆی هەڵگیرسانی شۆڕشی ئۆكتۆبەری 1917 لە ناوخۆی ڕووسیا.