دەروونبرینداری (تراوما): جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ھێڵی ١٤٣:
'''چاره‌سه‌ری ڕێبازی شيكاری ده‌روون'''
 
چاره‌سه‌ری ڕێبازی ده‌روون‌شیكاری [https://en.wikipedia.org/wiki/Psychoanalysis Psychoanalysis] پێش هه‌ر شتێك له‌ كارتێ‌كردنه‌ نه‌ستیيه‌كانی [https://en.wikipedia.org/wiki/Unconscious_mind Unconscious mind] ده‌روونبرينداری ده‌كۆڵێتوه‌ و هه‌وڵده‌دات چاره‌سه‌ری كات. له‌ ده‌روون‌شیكاری دا '''''گواستنه‌وه‌''''' واتای ئه‌وه‌ ده‌دات، كه‌ نه‌خۆشه‌كه‌ به‌ شێوه‌يه‌كی نه‌ستیانه‌ به‌سه‌رهاته‌كانی پێشوی له‌ ڕێگای ياريده‌ران بۆ شيكاره‌كه‌شيكاره‌كه‌، به‌ شێوه‌ی له‌سه‌روه‌ستان و دووپات‌كردنه‌وه‌ بگۆازێته‌وه‌.

ده‌روونبرینداریيه‌كه‌ به‌ شێوه‌ی "گواستنه‌وه‌ی ده‌مارگیری‌" (له‌ پێوه‌ندیه‌ تيماركردنه‌كه‌) به‌ شیكردنه‌وه‌ی به‌رگرێكان و واتاكان ده‌هێنرێته‌وه‌ ياد. ئه‌م ده‌مارگیریانه‌ كه‌مه‌كه‌مه‌ چاره‌سه‌رده‌كرێن. به‌ ياد خستنه‌وه‌ی ئه‌و "ده‌مارگیریه‌ده‌مارگیری" ده‌روونبرینداریه‌ده‌روونبرینداریكان به‌شێوه‌یه‌كی ڕاسته‌وخۆ كارێكی ئاڵۆزه‌، چونكه‌ له‌ ئه‌نجامی بێ‌لايه‌نی پزشكه‌كه‌ به‌ شێوه‌يه‌كی نه‌ستیانه‌ سۆزی خۆ-به‌تاوانبار-زان لای پزشكه‌كه‌ به‌ هێزده‌بێت يان ڕه‌نگه‌ هێنانه‌وه‌ی ئه‌و ياده‌وه‌ریه‌ قورسانه‌ ببنه‌ هۆی دووپات بونه‌وه‌ی ده‌روونبریندارێكه‌ لای توشبۆكان.
 
له‌ جياتی ئه‌وه‌ پێوسیته‌ په‌يوندی چاره‌سه‌رێكه‌ شێوه‌يه‌كی "تێگه‌شتنی كارلێكردانه‌ی دوولایانه‌ " بگرێته‌ خۆ. له‌ په‌يوه‌ندێكه‌ پێويسته‌ پزشكه‌كه‌ له‌ نێوان ڕۆڵ‌بينين و خۆدورخسته‌نه‌وه‌ بێت وبچێت. گواستنه‌وه‌ بۆ پزشكه‌كه‌ ته‌نها به‌ مه‌به‌ستی تێگه‌شتنێكی دوولایانه‌یه‌. زۆر كه‌م جاری تايبه‌ت ڕويداوه‌، كه ‌له‌ گواستنه‌وه‌ی ڕوداوو له‌ كاتی تيماركردن، وه‌ك ‌“تاقیكردنه‌وه‌یه‌ك، له‌ لايه‌ن نه‌خۆشه‌كه‌ بۆ ئه‌گه‌ری خراپ به‌كارهێنان له‌ لايان پزشكه‌كه‌وه„ هتد. شاره‌زایی چاك پێويسته‌ بۆ گواستنه‌وه‌ و گواستنه‌وه‌ی‌به‌رامبه‌ر لای پزشك، چونكه مه‌ترسی ئه‌وه‌ هه‌يه‌ كه‌ پزشكه‌كه‌ خۆی له‌ جياتی توشی ده‌روون‌برينداری بێت‌. ئه‌مه‌
له‌ كاتی ڕۆده‌ده‌ن كه‌ خۆماندووكردنێكی زۆر به‌ كه‌ره‌سه‌ی ده‌روونبرینداره‌كه‌ له‌ ‌نزيكبونه‌وه‌یه‌كی زۆر يان له‌ به‌زاندنی سنوری خۆپاراستنی هه‌ستياری له‌ خۆبه‌دورخستنێكی زۆر هه‌بێت.
 
زۆر كه‌م جاری تايبه‌ت، كه ‌له‌ گواستنه‌وه‌ی ڕوداوو له‌ كاتی تيماركردن، وه‌ك ‌“تاقیكردنه‌وه‌یه‌ك، له‌ لايه‌ن نه‌خۆشه‌كه‌ بۆ ئه‌گه‌ری خراپی به‌كارهێنان له‌ لايان پزشكه‌كه‌وه„ هتد ڕويداوه‌.
 
شاره‌زایی چاك پێويسته‌ بۆ گواستنه‌وه‌ و گواستنه‌وه‌ی‌به‌رامبه‌ر لای پزشك، چونكه مه‌ترسی ئه‌وه‌ هه‌يه‌ كه‌ پزشكه‌كه‌ خۆی له‌ جياتی توشی ده‌روون‌برينداری بێت‌. ئه‌مه‌
له‌ كاتیكاتێكدا ڕۆده‌ده‌نڕووده‌ده‌ن كه‌ خۆماندووكردنێكی زۆر به‌ كه‌ره‌سه‌ی ده‌روونبرینداره‌كه‌ هه‌بێت، له‌ ‌نزيكبونه‌وه‌یه‌كی زۆرزۆر، يان له‌ به‌زاندنی سنوری خۆپاراستنی هه‌ستياریهه‌ستياری، له‌ خۆبه‌دورخستنێكی زۆر هه‌بێتزۆردا.
 
'''چاره‌سه‌ری ڕێبازی ئه‌ندیشه‌یی'''