جان ئێف. کێنیدی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی مۆبایل دەستکاری بە بەرنامەی مۆبایل
ب گەڕاندنەوەی دەستکارییەکانی 95.159.81.213 (لێدوان) بۆ دوایین پێداچوونەوەی Pirehelokan
ھێڵی ١:
{{خاوێنکردن}}
" جۆن که‌نه‌دی -- John F. Kennedy "
[[پەڕگە:John F. Kennedy, White House color photo portrait.jpg|وێنۆک|جۆن کینیدی]]
 
جۆن فیتزگیرالد کینیدی (ماوەی ژیان:٢٩ی ئایاری ١٩١٧ تاکوو ٢٢ی تشرینی دووەمی ١٩٦٣ لە ٤٦ ساڵیدا) ،کەسایەتی سیاسیی ئەمریکی و ٣٥ سەرۆکی [[ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا]] ، سەرەتا ئەندامی ئەنجومەنی نوێنەرابووە دوتر بۆتە ئەندامی ئەنجومەنی پیران، لە ساڵی ١٩٦٠ و لەتەمەنی ٤٣ ساڵیدا لەلایەن حیزبی دیموکراتیەوە ھەڵبژێردرا بۆ سەرۆکایەتی ئەمریکا و لەئەنجامدا لە ریتشارد نیکسۆنی ڕکابەری بردەوە و بۆیە یەکەم کاسۆلیکی کە سەرۆکایەتی ئەمریکا بگرێت دەست و ھەروەھا بەبچوکترین سەرۆکی ئەمریکا ھەژمارکراوە.
" جۆن ڤیتزجیرالدا که‌نه‌دی یان جۆن ئێف که‌نه‌دی " 35 یه‌مین سه‌رۆکی ویلایه‌ته‌ یه‌کگرتووه‌کانی ئه‌مریکا . که‌نه‌دی له‌ ( 19 / 5 / 1917 )ه‌دا له‌ برۆکلین‌ ویلایه‌تی ماساتشوسیس له‌ دایک بووه‌ ، باوکی ناوی ( جۆزێف پاتریک که‌نه‌دیه‌ " 1888 بۆ 1969 " ) که‌سێکی بازرگان و سیاسه‌ت مه‌دار بوو . دایکی ناوی ( رۆز ئه‌لیزابێس ڤیتزجیرالد که‌نه‌دیه‌ " 1890 بۆ 1995 " ) ئافره‌تێکی خێرخواز و ئه‌ندامێکی ناسراوی چینی تێروته‌سه‌ل و باوخوازی کۆمه‌ڵ بوو . خێزانی که‌نه‌دی خێزانێکی ئه‌مریکی به‌ ئه‌سڵ ئیرله‌ندین و خیزانێکی سیاسی و بازرگانی وڵاته‌که‌ بوون و وه‌ مه‌سیحی کاسۆلیکی رۆمانی بوون ... براکانی که‌نه‌دی ( جۆسێف پاتریک که‌نه‌دی " 1915 بۆ 1944 " له‌ جه‌نگی جیهانی دووه‌م کوژرا .. رۆبه‌رت فرانسیس که‌نه‌دی " 1925 بۆ 1968 " ... ئیدوارد مۆر که‌نه‌دی " 1932 بۆ 2009 " ئه‌ندامێکی ئه‌نجومه‌نی پیرانی ئه‌مریکا بووه‌ بۆ ماوه‌یه‌کی زۆر و له‌ 2009 دا کۆچی دوای کرد ) ... خوشکه‌کانی که‌نه‌دی ( ڕۆزماری که‌نه‌دی " 1918 بۆ 2005 " ... کاسلین ئاگنیس که‌نه‌دی " 1920 بۆ 1948 " ... ئیونیس ماری که‌نه‌دی " 1921 بۆ 2009 " ... پاتریشا هیلین که‌نه‌دی " 1924 بۆ 2006 " ... جان ئان که‌نه‌دی " 1928 .. " ) ...
جۆن کینیدی لەکاتێکی ھەستیار و دژواردا لەماوەی جەنگی سارددا سەرۆکایەتی ئەمریکای گرتە دەست و خاوەنی ھەڵوێستی بەھێز بووە لەبەرامبەر سوڤێتدا لەھەموو ڕویەکەوە، ھەر ئەمەش وایلێکردووە لەھەموو سەرۆکەکانی دیکەی ئەمریکا گرنگتربێت لەلایەن خەڵکیشەوە خۆشەویستربێت، لەھەرە ڕوداوە گرنگەکان لەسەردەمی حوکمڕانی جۆن کینیدیدا کردەوەی ھەڵکوتانی کەنداوی بەرازەکان و قەیرانی مووشەکی کوبا و دروستکرنی دیواری بەرلین و گێبرَگێی داگیرکردنی ئاسمان کە بەوە ناسراوە بەڵێنی داوە مرۆڤ بخاتە سەر زەوی. لە ساڵی ١٩٦٢ کۆپتەرەکانی cia وینەی چەند مووشەکیەکیان گرتووە کە لەلایەن یەکێتی سۆڤێتەوە لەکوبا دادەمەزراوە و ئاڕاستەکەشی بەرەو ئەمریکا بووە و توانای ھەڵگرتنی سەری نەوەویان ھەبووە ھەر بۆیە جۆن کینیدی ڕوبەڕوی مەترسیدارترین بڕیار بۆتەوە لەمێژودا، ئەگەر ھێرش بکاتە سەر مووشەکەکان ڕەنگە جەنگێکی نەوەوی لێبکەوێتەوە و زۆربەی وڵاتانی جیھان کاول بوایە ئەکەریش دەستەوسان بوەستێت و ھیچ نەکات مووشەکەکان مەترسی لەسەر ئەمریکا دروست دەکەن و پێگەی ئەمریکاش لاواز دەبێت ئەگەر وەلامی مووشەکەکان نەداتەوە، لەکۆتاییدا بڕیاریدا ھێزی دەریاوانی ئەمریکا ڕەوانە بکات تاکو ڕێگە بەسۆڤێت نەدات پڕۆژەی دروستکردنی ئەو مووشەکان تەواوبکات. دواتر لەگەڵ نیکیتا خرۆتشۆڤی سەرۆکی سۆڤێت ڕێکەوتوونە لەسەر ئەوەی مووشەکەکانی سۆڤێت لە کوبا لاببرێت بەمەرجێک ئەمریکا کوبا داگیرنەکات.
 
جۆن کینیدی ناسراوە بەو سەرۆکەی بەڵێنی داوە کە مرۆڤ بگاتە سەر مانگ و بەسەلامەتیش بگەڕێتەوە سەر زەوی لە ٢٢ تشرینی دووەمی ساڵی ١٩٦٣ لەتەمەنی ٤٦ ساڵیدا کە بەسەردانێکی ڕەسمی لە شاری دەڵاس بووە بەفیشەک کوژراوە.
که‌نه‌دی بۆ ماوه‌ی 10 ساڵ له‌ برۆکلین ژیا له‌م ماوه‌یه‌دا له‌ خویندنگاکانی ( ئیدوارد دیڤۆشن و گرینۆف لۆوه‌رو دێکسته‌ر ) خویندویه‌تی له‌ ساڵی 1927 خێزانه‌که‌ی که‌نه‌دی گواستیانه‌وه‌ بۆ گه‌ڕه‌کی هیدسۆن هیڵ له‌ برۆنکس له‌ نیۆرک ، که‌نه‌دی ئه‌و ساڵه‌ نه‌یتوانی بچێته‌وه‌ خوێندنگا دوای ساڵێک‌ گواستیانه‌وه‌ بۆ برۆنکسڤیل له‌ نیۆرک و پاشان که‌نه‌دی ده‌ستی کرده‌وه‌ به‌ خویندن له‌ ساڵی 1931 دا که‌نه‌دی چووه‌ خویندنگای چواڵیتی له‌ واڵینگفۆرد له‌ پۆلی 9 بۆ 12 ی له‌وێ ته‌واو کرد .. که‌نه‌دی له‌ ساڵی 1936 له‌ زانکۆی هارڤارد وه‌رگیرا ، له‌و ماوه‌یه‌دا خه‌ریکی یاریه‌کانی گۆڵف و دووگۆلی و مه‌له‌وانی بوو وه‌ توانی له‌ یانی مه‌له‌وانی ئیسکواش وه‌ربگیرێت ، له‌ ساڵی 1938 دا له‌گه‌ڵ باوکو برا گه‌وره‌که‌یدا ڕۆشته‌ له‌نده‌ن بۆ کارکردن له‌ باڵیۆزخانه‌ی ئه‌مریکا له‌ له‌نده‌ن که‌ باوکی باڵیۆزی سه‌رۆک ڕۆزفێلت بوو له‌ له‌نده‌ن .. له‌ ساڵی 1939 دا ده‌ستی کرد به‌ گه‌شت به‌ ئه‌وروپا و یه‌کیتی سۆڤیه‌ت و بالقان و ڕۆژ هه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست دواتر ڕۆشته‌ چیکۆسلۆڤاکیا و ئه‌ڵمانیاو پاشان گه‌رایه‌وه‌ بۆ له‌نده‌ن ئه‌مه‌ش بۆ نوسینی تێزه‌که‌ی بۆ کۆتای خویندنه‌که‌ی له‌ زانکۆی هارڤارد له‌ کۆتایدا گه‌ڕایه‌وه‌ بۆ نیۆرک . به‌خویندکاریکی سه‌رکه‌وتو دانرابوو له‌ زانکۆکه‌دا له‌ ته‌منێکی که‌مدا ، که‌نه‌دی له‌ ساڵی 1940 توانی تێزه‌که‌ی کۆتای پی بێنێت و دواتر به‌ کتێب له‌ ژیر ناوی " بۆجی ئینگلته‌را نوست " بلاو کرایه‌وه‌و بووه‌ یه‌کێک له‌ پڕ فرۆشترین کتێبه‌کان . له‌و ساڵه‌دا توانی کۆتای به‌ خویندنکه‌ی بێنێت و شه‌هاده‌ی "به‌کالۆریۆسی زانست به‌ پله‌ی زۆر باشه‌ له‌ کاروباری نیوده‌وڵه‌تی به‌ده‌ست بێنێت " ....
 
له‌ ساڵی 1941 دا که‌نه‌دی په‌یوه‌ندی کرد به‌ هیزی ده‌ریای ئه‌مریکاوه‌ ، پاشان ده‌بێته‌ سه‌ربازێکی هێزی ده‌ریای له‌ جه‌نگی دووه‌می جیهانیدا و له‌سه‌ر که‌شتی خزمه‌ت ده‌کات ، له‌م ماوه‌یه‌دا چه‌ند جارێک شوێنه‌که‌ی ده‌گۆڕێت و هه‌ر جارێک له‌ شوێنێک خزمه‌ت ده‌کات و ده‌بیته‌ سه‌رکرده‌ی چه‌ند ده‌سته‌یه‌ک . له‌ ساڵی 1943 دا له‌ کاتی هێرشی یابانیه‌کان بۆ سه‌ر که‌شتیه‌ ئه‌مریکیه‌کان که‌نه‌دی له‌ که‌شتیه‌که‌یدا له‌ نزیک دورگه‌ی سلیمان له‌لایه‌ن فڕۆکه‌ی یابانیه‌وه‌ ده‌کریته‌ ئامانج و تێک ده‌شکێت که‌نه‌دی له‌گه‌ڵ چه‌ند پیاوێکیده‌سته‌که‌ی ده‌مێننه‌وه‌ . که‌نه‌دی دوای ماوه‌یه‌ک بیرکردنه‌وه‌ خۆ به‌ده‌سته‌وه‌دان و مردن له‌ ناو ئاوه‌که‌دا یان جه‌نگان ، به‌لام بڕیاریاندا خۆیان به‌ ده‌سته‌وه‌ نه‌ده‌ن بمرن به‌ڵکو له‌گه‌ڵ پیاوه‌کاندا ده‌ستیان کرد به‌ مه‌له‌ کردن به‌ره‌و دورگه‌یه‌کی بچوک ، هه‌رچه‌نده‌ که‌نده‌ی پشتیشی پارچه‌ی به‌رکه‌وتبوو به‌لام به‌ ده‌می په‌تی ئه‌و به‌دله‌ی رزگارکردنه‌ی گرتبوو که‌ به‌ سه‌ربازێکی برینداره‌وه‌ بوو له‌گه‌ڵ خۆیدا ڕای ده‌کێشا وه‌ توانی ده‌سته‌که‌ی ڕزگار بکات وه‌ مه‌دالیای ڕێزلینانیان وه‌رگرت . له‌ کۆتاییه‌کانی ساڵی 1944 دا که‌نه‌دی گه‌رایه‌وه‌ بۆ ئه‌مریکا پاش چاره‌سه‌رکردنی برینه‌که‌ی پشتی که‌نه‌دی خزمه‌تی سه‌ربازی کۆتای پی هات به‌ پله‌ی ملازم و تا چه‌ند مانگی سه‌ره‌تای ساڵی 1945 که‌نه‌دی له‌ نه‌خۆشخانه‌ بوو تا چاک بونه‌وه‌ی برینه‌که‌ی .
 
که‌نه‌دی دوای کۆتای هاتنی جه‌نگی دووه‌می جیهان هاته‌ نیو دنیای سیاسه‌ته‌وه‌و یه‌که‌م جاریش له‌ ساڵی 1946 توانی سه‌رکه‌وتو بێت ببیته‌ ئه‌ندامی کۆنگرێس وه‌ بۆ ماوه‌ی 6 ساڵ به‌رده‌ام بوو له‌ شوێنه‌که‌ی . له‌ هه‌لبژاردنه‌کانی ئه‌نجومه‌نی پیران له‌ ساڵی 1952 دا که‌نه‌دی توانی شکست به‌ منافسه‌ کۆماریه‌که‌ی " هێنری کابوت " بهینێت و ببێته‌ ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی پیران .. که‌نه‌دی له‌ 12 / 9 / 1953 هاوسه‌ر گیری له‌گه‌ڵ " جاکلین بۆڤیر " کرد . که‌نه‌دی له‌ دوو ساڵی دوایدا چه‌ن نه‌شته‌رگه‌رییه‌کی بۆ ئه‌نجامدرا له‌ بڕبڕه‌ی پشتیدا و توشی نه‌خۆشیه‌کی زۆر بوبو له‌و ماوه‌یه‌دا وه‌ له‌ زۆربه‌ی زۆری کۆبونه‌وه‌کانی ئه‌نجومه‌ن بێبه‌ش بو له‌و ماوه‌یه‌دا ته‌نانه‌ت جاری وابووه‌ کۆتا رێوڕه‌سمی دینی کاسۆلیکیان له‌سه‌ر ئه‌نجامداوه‌ له‌ کاتی نه‌خۆشیه‌کایدا . له‌ ساڵی 1956 که‌نه‌دی بوژایه‌وه‌و که‌وته‌وه‌ کار کردن ، که‌نه‌دی دووباره‌ له‌ هه‌ڵبژاردنی 1958 دا بۆ ئه‌نجومه‌نی پیران توانی سه‌رکه‌وتن به‌ ده‌ست بینێت و ببیته‌وه‌ ئه‌ندام له‌م ماوه‌یه‌دا سکرتێری ڕۆژنامه‌ گه‌ری که‌نه‌دی " رۆبه‌رت تۆمسۆن " فیلیمیکی له‌سه‌ر ڕۆژێک کارکردنی که‌نه‌دی له‌ ئه‌نجومه‌ن و ژیانی ناو خیزانه‌که‌ی و کارکردنی له‌ ئۆفیسه‌که‌ی ماڵه‌وه‌ی ده‌رهێنا که‌ به‌باشترین فیلم داده‌نرێت که‌ باسی ژیانی که‌نه‌دی بکات ..
 
که‌نه‌دی له‌ 2 ی یه‌نایه‌ری ساڵی 1960 دا ده‌ستی کرد به‌ بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردن بۆ سه‌رۆکی ویلایه‌ته‌ یه‌کگرتووه‌کانی ئه‌مریکا وه‌ک نوینه‌ری حیزبی دیموکراتیه‌کان ، وه‌ منافسه‌که‌ی له‌ جمهوریه‌کان بریتی بوو له‌ " ریچارد نیکسۆن " . که‌نه‌دی سه‌رکه‌تنێکی زۆر سه‌رسوڕهێنه‌ری به‌ ده‌ست هینا له‌ کاتێکدا که‌نه‌دی %49.7 ی ده‌نگی ده‌نگ ده‌ره‌کانی به‌ ده‌ست هێناو ڕیچارد توانیبوی %49.5 ی ده‌نگه‌کان به‌ ده‌ست بینێت و ته‌نها 0.2 جیاوازی هه‌بوو له‌ نیوانیاندا . که‌نه‌دی یه‌که‌م که‌سی کاسۆلیکی بوو توانیبوی ببیته‌ سه‌رۆکی ویلایه‌ته‌ یه‌کگرتووه‌کانی ئه‌مریکا . که‌نه‌دی له‌ کاتی سه‌رۆکایه‌تیه‌که‌یدا توشی قه‌یرانی زۆر بوو ...
له‌ ساڵی 1960 کاتێک که‌نه‌دی هاته‌ سه‌ر حوکم و له‌ ساڵی 1963 دا کۆتای به‌ ده‌سه‌ڵاته‌که‌ی هێنرا . له‌م 3 ساله‌دا که‌نه‌دی هه‌وڵی ته‌واوی ده‌دا بۆ خۆشگوزه‌رانی خه‌ڵک و که‌م کردنه‌وه‌ی هه‌ژاری له‌ ڕیگه‌ی به‌خشینی ماف و گه‌ره‌نتی گه‌وره‌تر بۆیان و دابین کردنی کار و خۆراک و به‌رز کردنه‌وه‌ی ئاستی داهاتیان و نه‌هێشتنی چینایه‌تی و جیاوازی نێوان ڕه‌ش پێست و سپی پێست و هه‌روه‌ها زیاد کردن باج له‌سه‌ر که‌سه‌ ده‌وڵه‌مه‌نده‌کانی وڵات وهه‌وڵدان بۆ نه‌هێشتنی گروپی نهێنی و دژه‌ مرۆڤایه‌تییه‌کان .. له‌ به‌رانبه‌ریشدا توشی قه‌یرانێکی زۆر بوو له‌م ماوه‌یه‌دا وه‌ له‌ کۆتایدا بووه‌ هۆی کوشتنی .
 
گرینگترین ڕوداوه‌کانی کاتی حوکم کردنه‌که‌ی :
دورگه‌ی به‌رازه‌کان ساڵی 1961 .. له‌ سه‌رده‌می ئیزنهاوه‌ر فه‌رمانی دابو له‌ ڕیگه‌ی CIA ه‌وه‌ یارمه‌تی شۆڕشگێڕانی کوبی بدات بۆ داگیر کردنی کوباو ڕزگارکردنی له‌ ده‌ستی سیسته‌می شیوعی فیدڵ کاسترۆدا ، ئه‌وه‌ بو له‌کاتی هاتنه‌ سه‌ر حکومی که‌نه‌دی بڕیاری دا به‌ جێ به‌جێ کردنی کاره‌که‌ به‌لام له‌ کۆتایدا ئه‌مریکا و شۆڕش گێڕه‌ کوبیه‌کان شکستێکی زۆر گه‌وه‌ره‌یان هێنا به‌رانبه‌ر کاسترۆو جیڤارا ..
قه‌یرانی ساروخه‌ کوبیه‌کان .. له‌ مانگی 10 ی 1962 دا ده‌زگای هه‌واڵگری ئه‌مریکی ئه‌وه‌ی ئاشکرا کرد که‌ سۆڤیه‌ت به‌ نیازی دانانی سه‌کۆی هه‌ڵدانی ساروخن له‌ کوبا ، که‌نه‌دی دانانی سه‌کۆی ساروخی له‌ دوری 100 میل له‌ سنوری ولاته‌که‌ی به‌ به‌ره‌نگاری و ته‌حه‌دا کردنی داده‌نا بۆیه‌ بڕیاری دا و ئه‌مری کرد به‌ هێزی ده‌ریای ئه‌مریکا ئابلوقه‌ی وشکانی و ئاوی دورگه‌ی کوبا بده‌ن و هه‌مو که‌شتی و فڕۆکه‌یه‌ک که‌دێته‌ ئه‌و ناوجه‌یه‌ بیپشکنن و سه‌رچاوه‌کانیان بزانن ، وه‌ ئه‌گه‌ری ڕودانی جه‌نگی سییه‌می جیهان زۆر نزیک بوو تا له‌ کۆتایدا سۆڤیه‌ت بڕیاری هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌ی دانانی ساروخه‌کانی داو ئه‌مریکاش ئابڵوقه‌که‌ی شکاند ...
له‌گه‌ڵ چه‌ند ڕوداوی تر وه‌ک جه‌نگی سارد و دروست کردنی دیواری به‌رلین و کێشه‌ی ئه‌تۆمی ئیسرائیل و جه‌نگی ڤێتنام وو شۆڕشی ئینقیلابی به‌عسیه‌کان به‌سه‌ر عبدالکریم قاسم ..هتد به‌ڵام که‌نه‌دی زۆر یره‌کانه‌ مامه‌ڵه‌ی له‌گه‌ڵ روداوه‌کاندا ده‌کرد ...
 
که‌نه‌دی سه‌رکرده‌یه‌کی خۆشه‌ویست بوو له‌لای خه‌ڵکی له‌و ماوه‌ کورته‌ی ده‌سه‌ڵتیدا . هه‌وڵی زۆر دابوو بۆ خۆش گوزه‌رانی خه‌ڵکی و بڵاوکردنه‌وه‌ی ئاشتی و دژی که‌سه‌ سه‌رمایه‌داره‌کان ده‌جه‌نگا و ڕێگری لێ ده‌کردن له‌ ڕوتاندنه‌وه‌ی خه‌لکی و دژی گروپه‌ نهێنیه‌کان ده‌وه‌ستایه‌وه‌و هه‌وڵی بنبڕ کردنی ده‌دان که‌ بوبونه‌ هۆی مژینی ژیانی خه‌ڵکی له‌ به‌رانبه‌ردا دوژمنانێکی زۆری بۆ خۆی دروست کردبوو له‌ وڵاته‌که‌دا که‌ هه‌وڵی له‌ ناوبردنیان ده‌دا . که‌نه‌دی که‌سێکی زۆر به‌هێز نه‌ترس بوو وه‌ خاوه‌نی هه‌ڵوێستی به‌هێز بوو له‌ ڕوداوه‌کاندا و هه‌وڵی ئاشتی ده‌دا له‌ جیهاندا و بنبڕ کردنی کوشتار ، له‌ ساڵی 1963 دا له‌گه‌ڵ هه‌ر یه‌که‌ له‌ به‌رتانیا و یه‌کیتی سۆڤیه‌ت واژۆی ئه‌وه‌یان کرد چه‌کی ئه‌تۆمی له‌ به‌رگه‌ هه‌وای زه‌ویدا تاقی نه‌که‌نه‌وه‌ له‌به‌ر تێک نه‌جونی که‌شو هه‌وا ...
له‌ مانگی 10 ی ساڵی 1963 دا جۆن که‌نه‌دی و خێزانه‌که‌ی گه‌یشتنه‌ فڕۆکه‌خانه‌ی داڵاس به‌ سه‌ردانیکی ره‌سمی که‌ بۆ ویلایه‌تی ته‌کساس . که‌شو هه‌وای ڕۆژه‌که‌ زۆر خۆش بوو له‌ کاتژمیر 11:30 خوله‌ک به‌ڕێ که‌وتن به‌ره‌و مه‌یدانه‌که‌ له‌گه‌ڵ حاکمی ته‌کساس و خێزانه‌که‌یدا به‌ناو جه‌ماوه‌رێکی زۆردا تێده‌په‌ڕین و سڵاویان لی ده‌کرد و چه‌پڵه‌یان بۆ لیده‌دا . له‌ کاتیکدا که‌نه‌دی له‌ناو ئاپۆرای خه‌لکیدا بوو وه‌ سێری روخۆشی خه‌ڵکه‌که‌ی ده‌کرد و سڵاوی بۆ ده‌کردن که‌نه‌دی سه‌قفی ئۆتۆمبێله‌که‌ی لادا بوو له‌ کاتژمێه‌ 12:30 له‌ شه‌قامی هۆستنه‌وه‌ ڕۆشتنه‌ شه‌قامی ئه‌لم ، به‌هۆی زۆری خه‌ڵکه‌وه‌ ئۆتۆمبیله‌که‌ زۆر به‌ هێواشی ده‌ڕۆشت . له‌ کاتێکدا که‌نه‌دی سڵاوی له‌ خه‌ڵک ده‌کرد ده‌نگی فیشه‌کیک بیسترا ده‌ستی که‌نه‌دی هاته‌ خواره‌وه‌و له‌ سڵاوکردن وه‌ستا پاشانا ده‌نگی فیشه‌کێکی تر بیسترا وه‌ ده‌نگی سێیه‌م و چواره‌م فیشه‌کیش بیسترا له‌ ماوه‌یه‌کی که‌مدا !!! که‌نه‌دی دوو فیشه‌کی به‌رکه‌وت و حاکمی ته‌کساسیش بریندار بوو . پاش گه‌یاندنی که‌نه‌دی بۆ نه‌خۆشخانه‌ له‌ کاتژمیر 1:00 دا هه‌واڵی کوژرانی جۆن که‌نه‌دی بلاو بویه‌وه‌ ...
 
هه‌ر له‌و ڕۆژ و کاته‌دا پۆلیسێک به‌ ناوی " تایبیت " که‌سێک ده‌بینێت که‌ هه‌ڵسوکه‌وتی نامۆ ده‌کات پاش وه‌ستانی و پرسیار لی کردنی که‌سه‌که‌ ده‌مانجه‌یه‌ک ده‌ر ده‌هێنێت و دوو فیشه‌ک ده‌نێت به‌ پۆلیسه‌که‌وه‌ و هه‌ڵ دێت . له‌ کاتژمیر 2:50 خوله‌کدا له‌ نزیک سینه‌مایه‌ک پۆلیس گه‌نجیک به‌ ناوی " لی هارڤی ئازویڵد " ده‌ستگیر ده‌که‌ن به‌ تۆمه‌تی کوشتنی پۆلیسه‌که‌ به‌ڵام هارفی دان نانێت به‌و تۆمه‌ته‌داو ده‌ڵیت که‌ من نه‌م کوشتووه‌ ، به‌ڵام دووباره‌ ده‌ستگیر ده‌کرێته‌وه‌ به‌ تۆمه‌تی کوشتنی سه‌رۆک که‌نه‌دی !!! دوای دوو ڕۆژ پۆلیس بڕیاری گواستنه‌وه‌ی ده‌ده‌ن له‌ سجنی بینای پۆلیسه‌وه‌ بۆ دادگای و لێکۆڵینه‌وه‌ .. به‌لام هارڤی به‌رگری له‌ خۆی ده‌کرد و ده‌ی وت که‌ ئه‌و کاره‌ی ئه‌نجام نه‌داوه‌ !! .. له‌ کاتی گواستنه‌وه‌که‌دا بۆ دادگا و له‌کاتی هێنانه‌ ده‌ره‌وه‌ی له‌ بینای پۆلیس ڕۆژنامه‌ نوسێکی زۆر له‌و شوێنه‌ بون بۆ گواستنه‌وه‌ی هه‌واڵه‌که‌ له‌ ناکاودا یه‌کیک له‌ ناو ڕۆژنامه‌ نوسه‌کانه‌وه‌ دێته‌ ده‌ره‌وه‌و ده‌مانچه‌یه‌کی ده‌رهێناو روی کرده‌ هارفی و کوشتی !!!! له‌ به‌رچاوی ملیۆنان که‌سه‌وه‌ هه‌واڵه‌که‌ بلاو بویه‌وه‌ بکوژی سه‌رۆک که‌نه‌دی کوژرا پێش ئه‌وه‌ی داددگای بکرێت !! . ئه‌و که‌سه‌ش که‌ هارفی کوشت ناوی " جاکی ڕیوبی " بوو که‌سێکی جوله‌که‌ بووه‌ و خاوه‌نی یه‌کیک له‌ یانه‌ شه‌وانیه‌کان بووه‌ . له‌ کاتی لێپرسینه‌وه‌دا وتویه‌تی بۆیه‌ کوشتومه‌ بۆ ئه‌وه‌ی زیان به‌ جاکلین خیزانی که‌نه‌دی نه‌گه‌ینێت !!! . دواتر سزای سجنی هه‌تای بۆ ده‌رجوو به‌لام له‌ ساڵی 1967 دا به‌هۆی شێر په‌نجه‌وه‌ مرد !!! ..
 
هه‌واڵه‌که‌ به‌م شێوه‌ بلاو بوو که‌ هارفی به‌رپرس بووه‌ له‌ کوشتنی که‌نه‌دی تا دوای ماوه‌یه‌ک گومان و پرسیار له‌لای خه‌ڵکی دروست بوو . گرنگترینیان ژماره‌ی ده‌نگی فیشه‌که‌کان بوو ، پۆلیس له‌ مه‌له‌فه‌که‌دا نوسیبوی 2 فیشه‌ک ته‌قێنراوه‌ .. به‌لام به‌ پیی قسه‌ی چه‌ند شاهیدیک ده‌نگی 6 فیشه‌ک هاتووه‌ !!.. که‌نه‌دی فیشه‌کێک به‌ر ملی ده‌که‌وێت وه‌ دواتر فیشه‌کیک به‌ سه‌ریه‌وه‌ ده‌نرێت .. له‌ کاتی پێکرانی سه‌رۆک که‌نه‌دیدا بۆ دواوه‌ ده‌که‌ویت ! ئه‌مه‌ش واته‌ له‌ پێشه‌وه‌ ته‌قه‌ی لێکراوه‌ به‌ڵام ده‌بینن حاکمی دالاسیش بریندار بووه‌ که‌ له‌ کورسی پێشه‌وه‌ دانیشتبوو ئه‌مه‌ش واته‌ له‌ دواوه‌ ته‌قه‌ی لێ کراوه‌ ؟؟؟!!! .. چه‌ند که‌سی تر ئاماژه‌یان به‌وه‌ داوه‌ له‌لایه‌ن شۆفێره‌که‌یه‌وه‌ ته‌قه‌ی لی ده‌کرێت و ده‌کوژرێت بۆیه‌ ئه‌ویان تۆمه‌ت بار کردووه‌ !!؟؟؟ ...
 
به‌ دریژای 50 ساڵ له‌لایه‌ن لایه‌نه‌ حکومیه‌کان و ده‌زگا نهینیه‌کانه‌وه‌ کار له‌سه‌ر شاردنه‌وه‌و به‌ درۆخستنه‌وه‌ی ئه‌و قسانه‌ کراوه‌ که‌ ده‌ڵێن پلانیکی گه‌وره‌ له‌ پشت ئه‌م روداوه‌وه‌ بووه‌ . به‌ پیشاندانی چه‌ندین ڤیدیۆو وێنه‌ که‌ شۆفێری ئۆتۆمبێله‌که‌ ته‌قه‌ی له‌ که‌نه‌دی نه‌کردووه‌ به‌ڵکو تاکه‌ که‌س که‌ ئه‌م کاره‌ی کردووه‌ هارفی بووه‌ . وه‌ هۆکاری که‌وتنی که‌نه‌دی به‌ پشتا له‌ کاتێکدا له‌ دواوه‌ ته‌قه‌ی لی ده‌کرێت به‌ گه‌ڕانه‌وه‌ بۆ فایله‌ پزیشکیه‌کانی که‌نه‌دی که‌ تێیدا ئاماژه‌ به‌بونی ئازار له‌ پشتیدا ده‌کرێت بۆیه‌ که‌نه‌دیش پشتوێنێکی له‌ پشتیدا به‌ستووه‌ بۆ پارێزگاری کردن له‌ پشتی ، ئه‌مه‌ش وای کردووه‌ که‌ که‌نه‌دی نه‌کوێت به‌ ده‌مدا له‌ کاتی به‌رکه‌وتنی فیشه‌که‌که‌دا ...
" ئایا کێ بوو که‌نه‌دی کوشت ؟؟!!! لیژنه‌یه‌ک له‌ لێکۆڵینه‌وه‌کان به‌وه‌ گه‌شتبون هارفی به‌ ته‌نها ئه‌و کاره‌ی ئه‌نجام داوه‌ . له‌ کاتێکدا لیژنه‌یه‌کی تر گه‌شتبونه‌ ئه‌و ئه‌نجامه‌ی ئه‌مه‌ ده‌ستی له‌ پشته‌وه‌ بووه‌و پیلان بۆ داڕێژراو بووه‌ ... هارفی به‌ بکوژ دانرابو هارڤیش به‌رپه‌رچی تۆمه‌ته‌که‌ی ده‌دایه‌وه‌ !!! جاکی ڕویبی هارفی کوشت پاشان جاکی به‌ نه‌ خۆشی مرد !! بۆیه‌ ئه‌م ڕوداوه‌ به‌ نهێنی مایه‌وه‌ لای خه‌ڵکی
سەرچاوە
پەیجی زانستی هەسارەی شەشەم لە فەیسبووک
 
==سەرچاوە==