ویکیپیدیا

ئەژدیھای کۆمۆدۆ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
بNo edit summary
زیادکردنی پەراوێزەکان
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Komodo_dragon_(Varanus_komodoensis).jpg|left|thumb|ئەژدیهای کۆمۆدۆ لە نزیکەوە.]]ئەژدیھای کۆمۆدۆ (بە [[ئینگلیزی]]: Komodo dragon) (ناوی زانستیی: Varanus komodoensis) جۆرە [[مارمێلکە|مارمێلکەیەکی]] گەورەیە لە چەند دوورگەیەکی [[ئیندۆنیزیا|ئیندۆنیزی]] دەژیێت.لەوانە: کۆمۆدۆ، ڕینکا، فلۆرس، گیلی مۆتانگ و پادار<ref name=":0">Ciofi, Cudio (2004). ''Varanus komodoensis''. ''Varanoid Lizards of the World'' (Bloomington & Indianapolis: Indiana University Press). pp. 197–204.la</ref>. درێژی ئەم جۆرە [[خشۆک|خشۆکە]] لە حاڵەتی دەگمەن دەکرێ بگاتە ٣ مەتر و کێشی دەگاتە نزیکەی ٧٠ کیلۆگڕام.<ref name=":0" />
 
بەھۆی قەبارەیەناوە، ئەو مارمێلکانە بەسەر ئەوناوچەی ناوچانە داژیانیاندا زاڵبوونە.<ref>Tim Halliday (Editor), Kraig Adler (Editor) (2002). ''Firefly Encyclopedia of Reptiles and Amphibians''. Hove: Firefly Books Ltd. pp. 112, 113, 144, 147, 168, 169.</ref> ئەژدیھای کۆمۆدۆ [[بێبڕبڕەکان]]، [[پەلەوەر|باڵندەکان]] و [[گوانداران|شیردەرەکانیش]] ڕاودەکەن. وە دەشوترێ کە گەستنیان ژەھراویە؛ دوو ڕژێنیان ھەیە لە شەویلگەی خوارەوە کە چەند پڕۆتینێکی ژەھراوی و دەرمانی دژە مەیین دەردەکەن. خواردنی سەرەکی ئەژدیھای کۆمۆدۆ بەزۆری ئاسکە، بەڵام بڕێکی بەرچاوی گۆشتی بۆگەن و مردارەوەبووش دەخۆن.<ref name=":0" /> وە تەنانەت مرۆڤیش لە مەترسیان بەدەر نییە.<ref>"هێرشی مارمێلکەی گەورە: ئەژدیهایەکی کۆمۆدۆ گاز لە ژنێکی پیر دەگرێ لەسەر دورگەی ڕینکا"،ڕۆژنامەی ''The Jakarta Post'', ١٣ ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٢.</ref>
 
زانا ڕۆژئاواییەکان بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩١٠ ئەژدیھای کۆمۆدۆیان لە لیستی ئاژەڵان تۆمارکرد.<ref>[http://www.mampam.com/index.php?option=com_content&task=view&id=48&Itemid=97 Varanus komodoensis]. سایتی Mampam.com.</ref> قەبارە گەورەکەیان و ناوبانگە ترسێنەرەکەیان وای لێکردوون ببنە جێی سەرنج لە باخچەی ئاژەڵان. بەڵام لە سرووشتدا، ڕووبەری نیشتەجێبوونیان کەمبۆتەوە بە ھۆی چالاکییەکانی مرۆڤ.<ref name=":1">سەنتەری چاودێری پارێزگاریی جیهانی (١٩٩٦)."''[http://www.iucnredlist.org/details/22884 Varanus komodoensis]''". ''لیستی سوری ئاژەڵە ژێر مەترسییەکانی IUCN  وەشانی 2011.1''.  یەکێتی نێونەتەوەیی بۆ پاراستنی سرووشت.</ref> ئێستا ئەژدیھای کۆمۆدۆ لە لیستی گیاندارە مەترسی لەسەرەکانە.<ref name=":1" /> لەبەر ئەوەش یاسای ئیندۆنیزیا پارێزگارییان لێدەکات و [[پارکی نیشتمانی|ناشناڵ پاڕکێکیش]] کراوەتەوە بۆ پارێزگارییان بەناوی [[ناشناڵ پاڕکی کۆمۆدۆ]].▼
.
 
▲زانا ڕۆژئاواییەکان بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩١٠ ئەژدیھای کۆمۆدۆیان لە لیستی ئاژەڵان تۆمارکرد. قەبارە گەورەکەیان و ناوبانگە ترسێنەرەکەیان وای لێکردوون ببنە جێی سەرنج لە باخچەی ئاژەڵان. بەڵام لە سرووشتدا، ڕووبەری نیشتەجێبوونیان کەمبۆتەوە بە ھۆی چالاکییەکانی مرۆڤ. ئێستا ئەژدیھای کۆمۆدۆ لە لیستی گیاندارە مەترسی لەسەرەکانە. لەبەر ئەوەش یاسای ئیندۆنیزیا پارێزگارییان لێدەکات و [[پارکی نیشتمانی|ناشناڵ پاڕکێکیش]] کراوەتەوە بۆ پارێزگارییان بەناوی [[ناشناڵ پاڕکی کۆمۆدۆ]].
 
== وەسف ==
Line ٦٥ ⟶ ٦٣:
== سەرچاوەکان ==
* ویکیپێدیای ئینگلیزی
 
== پەراوێزەکان ==
[[پۆل:خشۆکەکانی ئیندۆنیزیا]]
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/ئەژدیھای_کۆمۆدۆ»