کوردیی باشووری: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
«ش»ی لە جێی ناوەرۆک دانا |
Tegel (لێدوان | بەشدارییەکان) ب گەڕاندنەوەی دەستکارییەکانی 62.201.218.92 (لێدوان) بۆ دوایین پێداچوونەوەی 5.239.226.251 |
||
ھێڵی ١:
{{Infobox language
|name = کوردیی باشووری
|nativename= کوردی خوارگ
|states = ڕۆژاوای [[ئێران]]، ڕۆژھەڵاتی [[عێراق]]
|region = ڕۆژاوای [[ئێران]]، [[کرماشان]]، [[پارێزگای ئیلام]]، ڕۆژھەڵاتی [[پارێزگای کوردستان]]، ڕۆژاوای [[پارێزگای ھەمەدان]]، [[پارێزگای قەزوین]]؛ ڕۆژاوای سنووری عێراق، شارەکانی [[خانەقین]]، [[کفری]]، [[مەندەلی]] و [[بەغدا]].
|speakers= نزیکەی ٦،٠٠٠،٠٠ <ref>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=sdh Ethnologue: Kurdish, Southern]</ref> لە ئێران، عێراق و شوێنەکانی تر.
|familycolor=indo-european
|fam2=[[زمانەکانی ھیندوئێرانی|ھیندوئێرانی]]
|fam3=[[زمانەکانی ئێرانی|ئێرانی]]
|fam4=[[زمانەکانی ئێرانیی ڕۆئاوا|ئێرانیی ڕۆژاوا]]
|fam5=[[زمانەکانی ئێرانیی باکووری ڕۆژاوا|ئێرانیی باکووری ڕۆژاوا]]
|fam6=[[زمانی کوردی|کوردی]]
|iso3=sdh |lingua=58-AAA-c
|map= SOUTHERN KURDISH.JPG
|mapcaption= ناوچەکانی کوردیی باشووری.
}}
'''کوردیی باشووری''' یەکێک لە [[شێوەزار]]ە سەرەکییەکانی [[زمانی کوردی]]یە<ref>[http://www.kurdishacademy.org/?q=ku-ar/node/215 زاراوەکانی زمانی کوردی - ئاکادمیی زمانی کوردی]</ref> و لە ھەرێمەکانی [[کرماشان]]، [[ئیلام]] و [[لوڕستان]] قسەی پێدەکرێت. بەھەڵە ئەم شێوەزارە ناوی [[کەڵھوڕی]] وەخۆ گرتووە، بەڵام کەڵھوڕی خۆی لکێکە لە لکەکانی کوردیی باشووری. ئەم شێوزارە زۆر نزیکە لە شێوەزارەکانی [[ھەورامی]] و [[سۆرانی]] و یەکێک لە لکە مەزنەکانی ئەم شێوەزارە [[لەکی]]یە.
== ئەلفوبێ ==
شێوەزاری کوردیی باشووری ھێشتا ھیچ ئەلفوبەیەکی فەرمیی بۆ دیاری نەکراوە، بەڵام لە [[ڕۆژھەڵاتی کوردستان]] بە پیتی [[عەرەبی]] دەینووسن کە ئەلفوبەیەکی ناتەواوە، چونکوو ھەندێ لە دەنگەکانی نێو ئەم شێوەزارەی تێدا نییە. لەم دوایییانە، [[ئاکادمیای زمانی کوردی]] کە لە لایەن ھەندێ زمانناسانی کورد لە [[جیھانی ڕۆژاوایی|ڕۆژاوا]] دامەزراوە، ئەلفوبێیەکی یەکگرتووی پێشنیار کردووە بۆ ھەموو شێوەزارەکان کە ئەم شێوەزارەش دەگرێتەوە. بەڵام ھێشتا ھیچ ھەنگاوێکی فەرمی ھەڵنەگیراوە بۆ چارەسەرکردنی گرفتی ئەلفوبێ لە زمانی کوردی و شێوەزارەکانیدا.
== لکەکانی شێوەزاری کوردیی باشووری ==
== بەراوردی کوردیی باشووری لەگەڵ شێوەزارەکانی دیکەی زمانی کوردی ==
{| class="prettytable"
|- style="background:#D5E0FF"
!'''کوردیی باشووری'''
![[کوردیی ناوەندی]]
![[لەکی]]
![[کوردیی باکووری]]
![[زازاکی|کرمانجکی]]
![[ھەورامی]]
|-
|من||من، ئەمن||م||ئەز، من||ئەز، من||ئەمن، من
|-
|ت||تۆ، ئەتۆ، ئەتو||تو||تو، تە||ت، تۆ||تۆ، ئەتۆ، تو
|-
|من/م کەم||من/ئەمن ئەکەم/دەکەم||م مەکەم||ئەز دکم||ئەز کەنا||ئەمن/من کەروو/مەکەروو
|--
|من/م چم||من/ئەمن ئەچم/دەچم ||م مەچم||ئەز دچم||ئەز شەنا||ئەمن، من لوو/مەلوو
|-
|فرە ||زۆر، فرە||فرە||پڕ، زاف||زاف||زۆر/فرا
|-
|وەت||وت||ڤەت||گۆت، *بێت||ڤات||ڤات/وات
|-
|ئیرەنگە، ئیسە ||ئێستا، ھەنووکە ||ئیسکە||نھا، نکا ||نکا||ئیسە
|-
|ھات-||ھات-||ھەت- ||ھات-||ئامە-||ئامە-
|-
|ھەنا، دەنگ||دەنگ، بانگ||ھەنا، دەنگ ||دەنگ||ڤەنگ||دەنگ
|-
|کەلێن، گەورا||گەورە||کەلنگ||گر، گرس، مەزن||گرس||گەورە
|-
|وا||با||ڤا||با||ڤا||ڤا/وا
|-
|واران||باران، وەرشت||ڤاران، ڤەشت||باران||ڤاران||واران
|-
|گەن||خراپ||گەن||خراب||خراب، خراڤ||خراب
|}
== پەراوێزەکان ==
{{پەراوێز}}
{{Incubator|sdh}}
{{لقوپۆپی زمانی کوردی}}
{{زمانی کوردی}}
{{کۆلکە}}
[[پۆل:زمانی کوردی]]
| |||