زەوی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
No edit summary
ھێڵی ٢:
'''زەوی''' (ھەروەھا: '''زەوین'''، '''زەمین'''، '''ھەرد''') ناوی ئەم [[گەڕئەستێرە]]یەیە کە ئێمەی لە سەرە. زوەی لە [[خولگە]]یەکی جەغزئاسا بە دەوری [[خۆر]] دەخولێتەوە و سێیەمین گەڕئەستێرەی نزیک بە خۆرە. زەوی پێکھاتووە لە سلیکۆن و ئۆکسجین و چەند مادەیەکی کانزای تر و زۆربەی ڕووەکەی بە ئاو داپۆشراوە کە شوینی ژیانی حەوت ملیار مرۆڤ و ملۆنەھا زیندەوەری ترە و ئەم زەوییە [[مانگ]]ێکی ھەیە کە بڕوا وایە لە زەریای ھێمنەوە جیا بوبێتەوە{{ژێدەر پێویستە}}کە قەبارەکەی یەک لەسەر چل و نۆ ئەوەندەی زەوییە و لە ماوەی ٢٤ کاتژمێردا بە دەوری خۆیدا دەخولێتەوە و لەماوەی ٣٦٥ ڕۆژدا خولێک بە دەوری خۆردا دەسوڕێتەوە ئەڵبەت سووڕانەوەی ھەموو ھەسارەکانی دەوریشی بە کاتی جیاواز دەسوڕێنەوە لەبەر دووری و نزیکییان لە خۆرەوە چونکە تا نزیکتر بێت دەبێت زووتر بخولێتەوە چونکە ھێزی کێشکردنی خۆر ڕایدەکێشێت بۆ خۆی وە بڕوا وایە تامانی ٤.٥ ملیار سال بەر لە ئێستا درووست بووبێت و زەوی لە حەوت چین پێکھاتووە و بەبۆنەی ئەو مەرجانەی لە کاکێشانی ڕێگای شیریدا ھەن کە پێکھاتووە لە ٢٠٠ ملیار ئەستێرە کە ٦٠٠٠ ملیاریان ئەگەری بونی ژیانیان ھەیە لەسەر.
 
خێراییی زەوی دەکاتە نزیکەی ٢٩.٥ [[کیلۆمیترکیلۆمەتر]] بۆ ھەر چرکەیەک{{ژێدەر پێویستە}}.
{{کۆڵکە}}
 
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/زەوی»