ئەبوو وەفا بووزجانی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب بۆت: گواستنەوەی پۆل:بیرکارانی سەدەی ١٠یەم بۆ پۆل:ماتماتیکزانانی سەدەی ١٠یەم |
No edit summary تاگ: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد |
||
ھێڵی ١:
{{زانیاریدانی زانا
أبو الوفاء البوزجاني:
ناوی ئەبو وەفای موحەمەدی کوڕی موحەمەدی کوڕی یەحیا کوڕی ئیسماعیل کوڕی ئەلعەباس ئەلبوزجانیە:( ٣٢٨ ك – ٣٨٨ک ) ( ٩٤٠-٩٩٨ز).لەشاری بوزجانی سەر بەخوڕاسان لەدایك بووە ،لەسەرەتای ڕەمەزانی ساڵی ( ٣٢٨ کۆچی بەرانبەر ١٠-٦-٩٤٠ زاینی) لەهەرێمی نیسابوور.
زانایەکی موسوڵمانبووە لە بواری زانستی بیرکاریدا ، لەنەتەوەی فارس بووە، وە زاناش بووە لە زانستی گەردوونناسیدا کەلە بەغداد کاری کردووە، وە لە بواری هەندەسەی شیکاری و جەبریشدا شارەزابووە.
سەرەتا لەلای مامی خوێندوویەتی کە بە( ئەبی عمرو المغازلی) ناسراوە ،وەلای خاڵی کە ناسراوە بە ( ابی عبداللە محمد بن عنبسة) کەزانستی بیرکای لەوانەوە فێربوو،یەکێکە لەگەورەترین زانا موسوڵمانەکان وە دەورێکی باڵای هەبووە لە پێشخستنی زانستی بیرکاریدا، گرنگی ئەم زانایە بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کەلە پێشخستنی زانستی حیسابی سێگۆشەکان سەرەکیترین دەوری هەبووە ، وە لەبواری هەندەسەدا لەلای ( علی ابی یحیای الماردوودی ) خوێندوویەتی،وەکاتێ تەمەنی دەگاتە ( ٢٠ ) بیست ساڵان لەساڵی ٩٥٩زاینی کۆچ دەکات بۆ بەغداد و لەوێ جێگیر دەبێت ،کە ناوەکەی ناسراوبوو لەناوخەڵکی بەهۆی کتێب و نوسین و شەرحکردنی دانراوەکانی إقليدس و ديوفنطس و الخوارزمي ، وە لە ٣ ی ڕەجەبی ساڵی ٣٨٨ ک، ١٠-٧-٩٤٠ز ، کۆچی دوای دەکات.
وە لەگرینگترین دانرداوەکانیشی بریتین لە:
*الزيج الشامل
*كتاب الكامل وهو عبارة عن 3 مقالات الأولى فيما يجب معرفته قبل التعرض لحركة الكواكب والثانية في حركات الكواكب والثالثة في الأمور التي تعرض لحركات الكواكب
*كتاب فيما يحتاج إليه الصناع في أعمال الهندسة
*كتاب فيما يحتاج إليه الكتاب والعمال من علم الحساب
*كتاب المجسطي وهو أشهر مؤلفاته وهو محفوظ في مكتبة باريس الوطنية
*وتخليدا لذكراه أطلق اسمه على فوهة بركانية بالقمر، فوهة أبو الوفاء...
ئیمڕۆ ساڵڕۆژی لە دایك بوونیەتی بۆیە سایتی گۆگڵ ئیمڕۆ وێنەی ئەم کەڵە زانایەی
لەسەر سەرەتای پەڕەکانی سیتەکەی داناوە...
|ناو = ئەبو وەفا ئەلبوزجانی <br> Abu al-Wafa' al-Buzjani
|وێنە =Buzjani,_the_Persian.jpg
| |||