ڕێژەی زێڕین: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
Aza (لێدوان | بەشدارییەکان) بNo edit summary |
Aza (لێدوان | بەشدارییەکان) |
||
ھێڵی ٥٢:
یەکەم پێناسەی نووسراوی ڕێژەی زێڕین لە [[توخمەکانی ئیقلیدس|توخمەکانی]] [[ئیقلیدس|ئیقلیدسدا]] ھاتووە: "دەوترێ ڕاستەھێڵێک لە ڕێژەی دوور و ناویندا لەت کراوە، ئەگەر گشت ھێڵەکە بەرامبەر بە لەتە گەورەکە وەکوو گەورەکە بەرامبەر بە بچووکەکە وا بێ."<ref name="Euclid"></ref> ئیقلیدس ھەروەھا چۆنێتیی لەتکردنی ھێڵەکەشی ڕوون کردۆتەوە.
ناوی "ڕێژەی دوور و ناوین (extreme and mean ratio)" ئەو زاراوە سەرەکییە بوو کە لە سەدەی سێھەمی پێش زایینەوە بەکار دەھێنرا<ref name="Euclid"></ref> ھەتا نزیکەی سەدەی ١٨ھەم.
دیرۆکی نوێی ڕێژەی زێڕین بە پەرتووکەکەی [[لووکا پاچۆلی]]یەوە دەست پێ دەکا: ''[[سەبارەت بە ڕێژەی یەزدانی]]'' (''De divina proportione''). ئەم پەرتووکە ساڵی ١٥٠٩ بڵاو کرایەوە و توانی ھزری زۆرێک لە ھونەرمەندان، تالارسازان، زانستیاران، بیرکاران و عاریفان گرفتاری خۆی بکا.
== سەرچاوەکان ==
| |||