فریدریش شیلەر: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

▲یۆهان كریستۆف فریدریش فۆن شیلەر ، شاعیر و فەیلەسوف و مێژوو نوسێكی ئەڵمانی بووە ، لە 10 نۆڤەمبەری ساڵی 1759 لە ئەڵمانیا لەدایك بووە ، كوڕە تاقانە بووە و باوكی پزیشكی سەربازی بووە و دایكیشی ئافرەتێكی ئایین پەروەر بووە هەر بۆیە خۆشەویستی ئایین و ڕەوشت و نمونەی بەرزی لەناخی شیلەر چەسپاندووە ، وانەی لە قوتابخانەی لادێكەیان خوێندووە و دواتر چۆتە قوتابخانەی زمانی لاتینی ، ساڵی 1773 یاسای خوێندووە بەڵام ساڵی 1775 چۆتە بەشی پزیشكیەوە و لەم كاتانەدا دەستی كردووە بەنووسینی شیعر و شانۆگەری .

▲شیلەر لە ساڵی 1777 دەستی كردووە بە نووسینی شانۆگەری دزەكان كە رەِتكردنەوەی دەسەڵاتی ڕەها بەرجەستە دەكات و داوای پەنابردن دەكات بۆ ئازادی بەمەبەستی ڕزگار بوون لە چەوساندنەوە و زوڵم و زۆری كۆمەڵگا ، ئەم شانۆگەریە لەساڵی 1782 لە مانهایم نمایشكراوە و سەركەوتنێكی ئەفسانەیی بەدەستهێناوە و لەنێوان شە و ڕۆژێكدا كردۆێتی بە برشنگدارترین كەسایەتیە ئەدەبیەكانی ئەڵمانیا.