نەوشیروان مستەفا: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''نەوشیروان مستەفا''' لە ساڵی 1944 لە گەڕەكیگەڕەکی سەرشەقام (بەرخانەقا)ی شاری سلێمانی لە بنەماڵەیەكیبنەماڵەیەکی ناسراو و رۆشنبیری ئەو شارە لە دایكبووەدایکبووە. نەوشیروان مستەفا وەكوەک هاوڕێ نزیكەكانینزیکەکانی دەگێڕنەوە سەرەتای شەستەكانیشەستەکانی سەدەی رابردوو دەستی بە كاروکارو چالاكیچالاکی سیاسی كردووە،کردووە، یەكەمیەکەم وێستگەی ژیانی سیاسیشی یەكێتییەکێتی قوتابیانی كوردستانکوردستان بووە.

قوتابخانەی سەرەتایی و ناوەندی و دواناوەندی لە شاری سلێمانی تەواوكردووە،تەواوکردووە، پاشان لە ساڵی 1967 كۆلێژیکۆلێژی زانستە سیاسییەكانیسیاسییەکانی لە زانكۆیزانکۆی بەغدا تەواو كردووە،کردووە، لە سەرەتای ساڵانی شەستەكانیشەستەکانی سەدەی رابردووەوە لە ریزەكانیریزەکانی یەكێتییەکێتی قوتابیانی كوردستانکوردستان چالاكانەچالاکانە كاریکاری كردووەکردووە. لە ساڵانی 1963 و 1964 بۆتە ئەندامی سكرتاریەتیسکرتاریەتی یەكێتییەکێتی قوتابیانی كوردستانکوردستان. هەر لەو ماوەیەدا بۆتە ئەندام لە پارتی دیموكراتیدیموکراتی كوردستانکوردستان. لە ساڵی 1967 بۆتە ئەندامی لقی سلێمانی پارتی دیموكراتیدیموکراتی كوردستانکوردستان. نەوشیروان مستەفا كەکە ئێستا خاوەنی كۆمپانیایکۆمپانیای وشەیە و پێشتر جێگری سكرتێریسکرتێری گشتی یەكێتییەکێتی نیشتمانی كوردستانکوردستان بوو، لە ساڵی 1981 خێزانی پێكەوەپێکەوە ناوە. خێزانەكەیخێزانەکەی خوشكەخوشکە زای رەفعەتی مەلای هاوڕێی دێرینی شاخ و شاریەتی. نەوشیروان خاوەنی دوو كوڕکوڕ و كچێكەکچێکە بەناوەكانیبەناوەکانی (نما، چیا، چرا). نما كۆلێژیکۆلێژی كارگێڕیکارگێڕی و ئابووری لە لەندەن تەواوكردووەتەواوکردووە و ئێستا گەڕاوەتەوە كوردستانکوردستان و لە كۆمپانیاكەیکۆمپانیاکەی باوكیباوکی سەرقاڵی كاركردنەکارکردنە. چیا، پاش تەواوكردنیتەواوکردنی كۆلێژکۆلێژ لە لەندەن روویكردۆتەروویکردۆتە ئەمریكائەمریکا بە مەبەستی خوێندنی ماجستێر. چیای كچیشیکچیشی لە لەندەن دەخوێنێ و ئەمساڵ دوا ساڵی خوێندنییەتی بۆ تەواوكردنیتەواوکردنی كۆلێژیکۆلێژی پزیشكیپزیشکی لە بەریتانیا. محەمەد رەفعەت عەبدولڕەحمان كەکە ناسراوە بە رەفعەتی مەلا، یەكێكەیەکێکە لە هاوڕێ دێرین و نزیكەكانینزیکەکانی نەوشیروان مستەفا بەم جۆرە چیرۆكیچیرۆکی ناسینی خۆی و ئەو دەگێڕێتەوە كەکە" ئێمە خەڵكیخەڵکی یەكیەک گەڕەكیگەڕەکی شاری سلێمانین و دراوسێ بووین جگە لە كاریکاری سیاسی، بەڵام وەكوەک كاركردنکارکردن لە شەستەكانەوەشەستەکانەوە ناسیومە. لە ساڵی 1964 كاكکاک نەوشیروانم ئەو كاتەکاتە ناسی كەکە ئەو وەختە پارتی دەیویست لەگەڵ حكومەتیحکومەتی عێراقیدا ئاشتییەكئاشتییەک دروست بكات،بکات، باڵی مەكتەبیمەکتەبی سیاسی دژی بوون، بەیانێكیانبەیانێکیان لەوبارەیەوە دەركرددەرکرد كەکە ئەو بەیانەی باڵی مەكتەبیمەکتەبی سیاسی توندبوو و ئەمەش بەبڕوای ئێمە وەكوەک كۆمەڵێکۆمەڵێ گەنجی ئەو سەردەمەی ناو پارتی پێمانوابوو ناكۆكییەكناکۆکییەک لەگەڵ خوا لێخۆشبوو مستەفا بارزانیدا دروست دەكاتدەکات لەبەرئەوە پێمان باش نەبوو ئەو بەیانە بەو شێوە توندوتیژە دەربچێت. بەڵام بەداخەوە ئەوە دەرچوو كەکە ئەوەش هەنگاوی یەكەمیەکەم بوو بۆ پارچە پارچە بوون و ئینشیقاق لەناو بزووتنەوەی كوردیداکوردیدا". بەپێی قسەی رەفعەتی مەلا كەکە هاوڕێیەكیهاوڕێیەکی نزیكینزیکی نەوشیروان مستەفایە و ماوەی زیاتر لە 40 ساڵە دەیناسێت" بنەماڵەی نەوشیروان مستەفا بنەماڵەیەكیبنەماڵەیەکی ناسراوی شاری سلێمانی بوون و باوكیباوکی پیاوێكیپیاوێکی رۆشنبیر بووە، خاوەنی كتێبخانەیەكیکتێبخانەیەکی گەورە بووە لە ماڵەكەیداماڵەکەیدا". بە بڕوای ئەو هاوڕێ دێرین و نزیكەینزیکەی نەوشیروان مستەفا هەر ئەمەش كاریگەریکاریگەری لەسەر ژیانی نەوشیروان مستەفا داناوە بەتایبەت لە رووی رۆشنبیری و سیاسییەوە، رەفعەتی مەلا دەڵێت" بۆیە كاكکاک نەوشیروان، هەر لە مناڵییەوە سوودی لەو كتێبخانەیەیکتێبخانەیەی باوكیباوکی وەرگرتووە ئەمەش كاریگەریکاریگەری هەبووە لەسەر رۆشنبیری ئەو". ئەو گەنجانەی ناو پارتی دیموكراتیدیموکراتی كوردستانکوردستان لە شاری سلێمانی كەکە دیارترینیان بریتی بوون لە (نەوشیروان مستەفا، رەفعەتی مەلا، [[شازاد سائیب]] و سمكۆسمکۆ فەتحوڵا)، وەكوەک چەند گەنجێكیگەنجێکی چالاكچالاک و هەڵسوڕاو لە شەستەكانداشەستەکاندا زیاتر سۆزیان بۆ باڵی مەكتەبیمەکتەبی سیاسی هەبووە بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا رەخنەی خۆیان لەو باڵە هەبووە. ئەم گەنجانە بە بڕوای یەكێكیەکێک لە هاوڕێ نزیكەكانینزیکەکانی نەوشیروان مستەفا، سەركردەسەرکردە دیارەكەیاندیارەکەیان نەوشیروان مستەفا بووە. رەفعەتی مەلا لەمبارەیەوە دەڵێت"لە كۆنگرەیکۆنگرەی كەلاریکەلاری ساڵی 1967، ئێمە پێكەوەپێکەوە كۆمەڵێكکۆمەڵێک گەنج بووین كەکە دەمانویست لەو كاتەداکاتەدا لەو كۆنگرەیەداکۆنگرەیەدا وا بكەینبکەین كەکە ریفۆرم لە باڵی مەكتەبیمەکتەبی سیاسیدا بكەینبکەین كەکە بریتی بووین لە (كاكکاک نەوشیروان، شازاد سائیب، من، سمكۆسمکۆ فەتحوڵا) كۆمەڵێكکۆمەڵێک گەنج بووین ئەو وەختە داوامان دەكرددەکرد كەکە باڵی مەكتەبیمەکتەبی سیاسی ریفۆرمی تیا بكرێتبکرێت و هەندێ لە سەركردەكانیسەرکردەکانی دووربخرێنەوە لە سەركردایەتیسەرکردایەتی چونكەچونکە ئێمە بە شایستەمان نەدەزانین". هەروەها دەشڵێت"یەكێكیەکێک لە مەبەستەكانمانمەبەستەکانمان ئەوە بوو كەکە بە راستی باڵی سیاسی دووربخەینەوە لە هاوكاریكردنیهاوکاریکردنی حكومەتیحکومەتی عێراقی و وا بكەینبکەین كەکە ریزەكانیریزەکانی میللەتەكەمان،میللەتەکەمان، بپارێزین و پارچە پارچە نەبێت بەڵام دیارە سەركەوتووسەرکەوتوو نەبووین لەمەدا لەو كۆنگرەیەداکۆنگرەیەدا". رەفعەت لە درێژەی قسەكانیداقسەکانیدا دەڵێ"تا ساڵی 1971 كەکە دوایین كۆنگرەیکۆنگرەی باڵی مەكتەبیمەکتەبی سیاسی لە بەغدا گیرا، ئێمە كارمانکارمان بۆ ئەوە دەكرددەکرد كەکە ئەو باڵە حەل بكەین،بکەین، ئەوە بوو بەیانی 11ی ئازار هاتبووە پێشەوە، كاكکاک نەوشیروان یەكێكیەکێک بوو كەکە چالاكانەچالاکانە بۆ ئەو مەبەستە كاریکاری دەكرددەکرد. چونكەچونکە پێمانوابوو حەل كردنیکردنی ئەو باڵە رێگە خۆش دەكاتدەکات بۆ رێكخستنێكیرێکخستنێکی تازە كەکە ئیشمان بۆ دەكرد،دەکرد، ئەویش كۆمەڵەیکۆمەڵەی رەنجدەران بوو، فعلەن لەو كۆنگرەیەداکۆنگرەیەدا توانیمان باڵی مەكتەبیمەکتەبی سیاسی حەل بكەینبکەین و ئەوە بوو چوون تێكەڵتێکەڵ بوونەوە لەگەڵ پارتی دیموكراتیدیموکراتی كوردستانداکوردستاندا". چیرۆكیچیرۆکی دروستبوونی كۆمەڵەیکۆمەڵەی رەنجدەران بە بڕوای رەفعەتی مەلا رەگوڕیشەكانیرەگوڕیشەکانی دەگەڕێنەوە بۆ ناو گۆڤاری رزگاری كەکە لە ساڵی 1969 دا دەرچووە و نەوشیروان مستەفا خاوەنی ئیمتیازی ئەو گۆڤارە مانگانەیە بووە. لەبارەی ئەم گۆڤارەوە كەکە 13 ژمارەی لەماوەی زیاتر لە ساڵێكداساڵێکدا لێدەرچووە رەفعەتی مەلا دەڵێ "دیارە ئەو گۆڤارە تازەترین گۆڤار بوو كەکە دەرگا و پەنجەرەی كردەوەکردەوە بۆ رۆشنبیران و نووسەران بۆ ئەوەی رەخنە لە وەزعی ئەو كاتەکاتە بگرن، لەگەڵ ئەوەی ئەو گۆڤارەی كاكکاک نەوشیروان گۆڤارێكیگۆڤارێکی رەخنەگرانە بوو لە رەوشە سیاسییەكەیسیاسییەکەی ئەو سەردەمە بەڵام بابەتی هەمەڕەنگ و جۆراجۆریشی تێدا بڵاودەكرایەوەبڵاودەکرایەوە و زۆربەی نووسەران و رۆشنبیرانی كوردستانکوردستان لەو سەردەمەدا لەو گۆڤارەدا دەیاننووسی بەداخەوە پاش بەیانی ئازار ئیتر دایانخست". بەپێی وتەی هەندێ هاوڕێی نەوشیروان مستەفا گۆڤارەكەگۆڤارەکە بە گۆڤاری ماوییەكانماوییەکان ناسرا بوو، رەفعەتی مەلا ئاماژە بەوەدەدات كەکە لەبەرئەوە بووە زۆربەی ئەوانەی لەوێ نووسیویانە كاریگەریانکاریگەریان لەسەر بووە لەلایەن تەیاری ماوییەوە كەکە تەیارێكیتەیارێکی شۆڕشگێڕی ناسراو بووە لە دنیادا. لەمبارەیەوە دەڵێ"ئێمە ئەو گەنجانەی ئەو سەردەمە هەموومان خۆمان بە ماوی دەزانی و كتێبەكانیکتێبەکانی ماومان دەخوێندەوە و دیراسەدەكرددیراسەدەکرد". ئەو دەڵێ"بەڵام گۆڤارێكیگۆڤارێکی ماوی نەبوو وەكوەک گۆڤار لەگەڵ ئەوەشدا گۆڤارێكیگۆڤارێکی شۆڕشگێڕانە و پێشكەوتنخوازپێشکەوتنخواز بوو و كۆمەڵێكکۆمەڵێک نووسەر و خوێندكاریخوێندکاری پێشكەوتنخوازپێشکەوتنخواز تێیاندا دەنووسی". بەپێی وتەی رەفعەتی مەلا گۆڤارەكەگۆڤارەکە لە 1969 تاوەكوتاوەکو ساڵی 1970 كاتێکاتێ بەیانی 11ی ئازار دەردەچێت ئیتر گۆڤارەكەگۆڤارەکە دادەخرێت لەبەرئەوەی ئەمان باڵی مەكتەبیمەکتەبی سیاسی بوون بە دەرچوونی ئەو بەیانە گۆڤارەكەیانگۆڤارەکەیان لەلایەن باڵی مەلا مستەفاوە دادەخرێت و تەنانەت چاپخانەكەچاپخانەکە كەکە بە پارەی دەوڵەمەندەكانیدەوڵەمەندەکانی سلێمانی كڕاوەکڕاوە لەو سەردەمەدا پاش داخستنی گۆڤارەكەگۆڤارەکە تەسلیمی پارتی دەكرێدەکرێ. رەفعەتی مەلا دەڵێ" دیارە ئێمە بازنەیەكیبازنەیەکی رۆشنبیریمان هەبوو لە شاری سلێمانی، كەکە زۆرجار لە بارەگای گۆڤاری رزگاری كۆدەبووینەوەکۆدەبووینەوە. كەکە لەلایەن ئەو گەنجە شۆڕشگێڕانەی ئەو سەردەمەوە ئەم حەلەقانە دروستكرابووندروستکرابوون و كاكکاک نەوشیروان دەوری سەرەكیسەرەکی هەبووە تیایدا، كەکە لەو گەنجانەی ئەو سەردەمە كاكکاک نەوشیروان بوو، مەحمودی مەلا عزەت بوو، فوادی مەلا مەحمود بوو، سمكۆسمکۆ فەتحوڵا بوو، من و حەمە چاوشین و كۆمەڵێكکۆمەڵێک گەنجی تر بووین كەکە مام جەلال دەهات محازەراتی دەداینێ. لەو موحازەتانەدا زیاتر وەكوەک باو بوو كتێبەكانیکتێبەکانی ماومان دیراسە دەكرددەکرد". رەفعەتی مەلا لە درێژەی قسەكانیداقسەکانیدا دەڵێت" ئەم حەلەقە رۆشنبیریانە لە كۆتایداکۆتایدا بووە بنەمایەكبنەمایەک بۆ دروستبوونی كۆمەڵەیکۆمەڵەی رەنجدەرانی كوردستانکوردستان". بەپێی وتەی رەفعەت پاش بەیانی ئازار ئەوان هەموو دووردەخرێنەوە لە سلێمانی بۆ خوارووی عێراق وپاشان لە بەغدا یەكیەک دەگرنەوە. ئیدی لەو سەردەمەدا نەوشیروان مستەفا بەرەو نەمسا بە مەبەستی خوێندن و دووركەوتنەوەدوورکەوتنەوە لە هەڕەشەكانیهەڕەشەکانی ئەو سەردەمەی حكومەتیحکومەتی عێراقی بە رێدەكەوێترێدەکەوێت كەکە لەو سەردەمەدا لەلایەن حكومەتیحکومەتی عێراقییەوە سزای لە سێدارەدانی بۆ دەرچووە. لە نەمسا پاش تەواوكردنیتەواوکردنی ماجستێر سەرقاڵی خوێندنی دكتۆرادکتۆرا دەبێت لە بواری یاسا نێودەوڵەتییەكاندا،نێودەوڵەتییەکاندا، بەڵام بۆ دامەزراندی یەكێتییەکێتی نیشتمانی واز لە خوێندنەكەیخوێندنەکەی دێنێت و دەگەڕێتەوە كوردستانکوردستان. لێرە بەدواوە ئیدی نەوشیروان مستەفا وەكوەک سەركردەیەكیسەرکردەیەکی دیار بە تەواوی دەردەكەوێتدەردەکەوێت كەکە هەم سكرتێریسکرتێری كۆمەڵەکۆمەڵە و هەم جێگری سكرتێریسکرتێری گشتی یەكێتییەکێتی نیشتمانی كوردستانکوردستان دەبێت. بە بارەكەیبارەکەی تریشیدا ژیانی پێشمەرگایەتی و خەباتی چەكداریچەکداری نەوشیروان مستەفا بەمجۆرە بە تەواوەتی دەست پێدەكاتپێدەکات. نەوشیروان مستەفا لەگەڵ كۆمەڵەیکۆمەڵەی رەنجدەران كەکە لە ساڵی 1972 بە تەواوی ئیعلانی دامەزراندنی دەكرێدەکرێ بە وتەی هاوڕێكانیهاوڕێکانی لەو ماوەیەی لە نەمساش بووە دانەبڕاوە و پەیوەندی هەبووە. بە وتەی رەفعەتی مەلا دروست بوونی كۆمەڵەیکۆمەڵەی رەنجدەران پاش ئەوە دێت كەکە باڵی مەكتەبیمەکتەبی سیاسی دەگەڕێتەوە نێو پارتی ئیتر ئەو برادەرانە بڕیاریاندا تەنزیمێكیتەنزیمێکی ماركسیمارکسی-لینینی دروست بكەنبکەن ئەوە بوو كۆمەڵەیانکۆمەڵەیان دروست كردکرد. پاش گەڕانەوەی لە نەمسا و دەستپێكردنەوەیدەستپێکردنەوەی شۆڕشی چەكداریچەکداری نەوشیروان مستەفا دەبێتە سكرتێریسکرتێری كۆمەڵەیکۆمەڵەی رەنجدەران كەکە وەكوەک باڵێكباڵێک لە ناو باڵەكانیباڵەکانی یەكێتییەکێتی نیشتمانی كوردستانکوردستان كەکە تازە دامەزراوە كاردەكاتکاردەکات. جگە لە خەباتی چەكداریچەکداری و پێشمەرگایەتی نەوشیروان مستەفا لەگەڵ ئەوەشدا ئەو كاتەکاتە كەکە گۆڤاری كۆمەڵەکۆمەڵە دەرچووە، زۆربەی نووسینەكانینووسینەکانی خۆی لەوێ بڵاودەكردەوەبڵاودەکردەوە. نەوشیروان مستەفا ئەو كتێبانەیکتێبانەی بە درێژایی تەمەنی كەکە نووسیونی بریتی بوون لە نووسینەوەی مێژوو و یادەوەرییەكان،یادەوەرییەکان، لەمبارەیەوە حەمە تۆفیق پێی وایە هۆكاریهۆکاری دەستبردنی نەوشیروان مستەفا بۆ نووسینەوەی مێژوو و یادەوەرییەكانییادەوەرییەکانی زیاتر پەیوەندی بە حەزی خۆیەوە هەبووە نەكنەک شتێكیشتێکی تر، ئەو دەڵێ"نەوشیروان زۆر حەزی لە مێژووە بۆیە زیاتر لەو بوارە نووسیویەتی". لەمبارەیەوە چەندین كتێبیکتێبی هەیە لەوانە (كوردکورد و عەجەم، حكومەتیحکومەتی كوردستان،کوردستان، لە كەناریکەناری دانوبەوە بۆ خڕی ناوەزەنگ، كوردکورد لە گەمەی سۆڤێتیدا، پەنجەكانپەنجەکان یەكترییەکتری دەشكێنن،دەشکێنن، ژیانی بە تەمەنترین رۆژنامەی كوردیکوردی لە 1926-1983). نەوشیروان مستەفا بەپێی قسەی رەفعەتی مەلا زیاتر حەزی لە گۆرانییە فۆلكلۆرییەفۆلکلۆرییە كوردییەكانەکوردییەکانە بەتایبەت حەزی لە لاوكلاوک و حەیرانە ناو بەناو خۆشی لەبەر خۆیەوە دەیڵێت. رەفعەتی مەلاش جەخت لەوە دەكاتەوەدەکاتەوە كەکە كاكکاک نەوشیروان زۆر موهتەم نییە بۆ خواردن، بەتایبەت لە هاویندا زیاتر حەزی لە تەماتە و خەیارە قاژی دەكاتدەکات و دەیخوات. لەلای خۆیەوە حەمە تۆفیق رەحیم كەکە جگە لەوەی كەکە ئێستا ئەندامی ئەنجومەنی كۆمپانیایکۆمپانیای وشەیە، بە وتەی خۆی زیاتر لە 11 ساڵ پێشمەرگایەتیشی لەگەڵ نەوشیروان مستەفا بەسەر بردووە، لە ساڵی 1979 تاوەكوتاوەکو 1991. ئەویش جەخت لەوە دەكاتەوەدەکاتەوە كەکە نەوشیروان زۆر موهتەم نییە بە خواردن، نەوشیروان مستەفا وەكوەک هاوڕێكانیهاوڕێکانی باسی دەكەندەکەن كەسێكیکەسێکی سادەیە بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا زوو توڕە دەبێت. حەمە تۆفیق رەحیم لەمبارەیەوە دەڵێ"كەسێكیکەسێکی زۆر سادەیە بەڵام كەمێكکەمێک توڕەیە". سەبارەت بەوەی كەکە بە چ شتێكشتێک یان لە چ حاڵەتێكداحاڵەتێکدا توڕە دەبێت، عەلی كەریمیکەریمی كەکە یەكێكییەکێکی ترە لە هاوڕێكانیهاوڕێکانی سەردەمی شاخ ناسیویەتی دەڵێت"جاری وا هەیە بە هەموو شتێكشتێک توڕە دەبێ و جاری واش هەیە بە هیچ شتێكشتێک توڕە نابێ". یەكێكیەکێک لە هیوایەتەكانیهیوایەتەکانی نەوشیروان مستەفا وەكوەک هاوڕێكانیهاوڕێکانی باسی دەكەندەکەن جگە لە مێژوو نووسینەوەی مێژوو، ژیانكردنەژیانکردنە لەگەڵ بەخێوكردنیبەخێوکردنی مریشكمریشک و كەوکەو و ئاژەڵە كێوییەكانیکێوییەکانی وەكوەک ئاسكئاسک و چەند ئاژەڵێكیئاژەڵێکی تر. هەروەها لە سەردەمی ئەوەی كەکە لە دەرەوە بووە یەكێكیەکێک لە هاوڕێكانیهاوڕێکانی دەڵێت"پیاسەكردنیپیاسەکردنی نێو پاركەكانپارکەکان چێژی زۆری دەدایە و حەزی لێبوو، ئەمە سەرەڕای سەردانكردنیسەردانکردنی مۆزەخانە و شوێنەوارە دێرینەكاندێرینەکان". ئەگەر سەیری نەوشیروان مستەفا بكەیت،بکەیت، بەو تەمەنەوە كەکە خۆی لە 65 ساڵ دەدات و جگەرەكێشێكیجگەرەکێشێکی بێ وێنەشە هەندێ كەسکەس پێیانوایە جگەرە بە جگەرە دادەگیرسێنێت، هێشتا خاوەنی لەشولارێكیلەشولارێکی باریكباریک و رەشیقە، لەوانەیە گومان بكەیتبکەیت كەکە ئەم كەسایەتییەکەسایەتییە بەشێكیبەشێکی ژیانی رۆژانەی خۆی بە وەرزشكردنەوەوەرزشکردنەوە بباتە سەر، بەڵام بەپێچەوانە هاوڕێ نزیكەكانینزیکەکانی باس لەوە دەكەندەکەن كەکە بەهیچ شێوەیەكشێوەیەک وەرزش ناكات،ناکات، ئەوان سەرەڕای ئەوەش دەڵێن"تەنانەت ئەوەندەی ئێمە بزانین سەیری هیچ جۆرە وەرزشێكیشوەرزشێکیش ناكاتناکات و حەزی لێی نییە". هەروەكهەروەک شتەكانیشتەکانی تری هاوڕێكانیهاوڕێکانی باس لەوە دەكەندەکەن كەکە نەوشیروان مستەفا لە خواردنیشدا زۆر سادەیە و كەمخۆرەکەمخۆرە و نەوسن نییە بەشێوەیەكبەشێوەیەک یەكێكیەکێک لە هاوڕێكانیهاوڕێکانی دەڵێت"نیسكێنەینیسکێنەی بۆ دانێت دەیخواو هیچ كێشەشیکێشەشی نییە". حیكایەتیحیکایەتی سەیرتر لەبارەی نەوشیروان مستەفاوە ئەوەیە كەکە دەڵێن كەسێكیکەسێکی زۆر ئیقتیسادی و كەمکەم مەسرەفە، دەڵێن تا ئەمڕۆكەشئەمڕۆکەش كەکە دەچێتە لای حەلاق سێ هەزار دینار دەدات بە سەر چاككردنچاککردن بەڵام هاوڕێكانیهاوڕێکانی لەگەڵ ئەوەی دان بەوەدا دەنێن كەکە كەمکەم مەسرەفە باس ئەو حیكایەتیحیکایەتی حەلاقەكەحەلاقەکە رەتدەكەنەوەرەتدەکەنەوە. هەروەها هاوڕێكانیهاوڕێکانی لەگەڵ ئەوەی باس لەوە دەكەندەکەن كەکە لە جلو بەرگدا زۆر سادەیە ئاماژە بۆ ئەوەش دەكەندەکەن كەکە ئیهتمامی زۆری بۆ پێڵاو و قۆنەرە هەیە و زیاتر لەبەر تەندروستیشی حەزی لە پێڵاوی فلاتە. عەلی كەریمیکەریمی خەڵكیخەڵکی رۆژهەڵاتی كوردستانەوکوردستانەو یەكێكیەکێک بووە لە هاوڕێكانیهاوڕێکانی كەکە لە سەردەمی پێشمەرگایەتی وەكوەک خۆی باسی دەكاتدەکات هاتوچۆی نەوشیروان مستەفا كردووەکردووە و لە ساڵی 1978 نەوشیروان مستەفا بەرەو ئێران دەچێت و عەلی كەریمیکەریمی هاوكارهاوکار و هاوڕێی دەبێت تاوەكوتاوەکو دەیگەیەنێتە توركیاتورکیا. ئەو باس لە شتێكیشتێکی تری نەوشیروان مستەفا دەكاتدەکات كەکە زۆر پێی سەرسامە ئەویش بابەتە كوردەوارییەكانکوردەوارییەکان و زمانی كوردییەکوردییە. بۆ نموونە لەبارەی راوەوە زۆر دەزانێ و هەروەها جۆرەكانیجۆرەکانی راویش زۆر لێكلێک جیادەكاتەوەجیادەکاتەوە. باران چەند نەوعە و پەیوەندی بە مەسەلەی كشتوكاڵیکشتوکاڵی و بەروبومی كشتوكاڵییەوەکشتوکاڵییەوە زۆر شارەزایە. بە بڕوای ئەو هاوڕێیەی هەموو ئەم شارەزاییانەی نەوشیروان مستەفا پەیوەندیان بەوەوە هەیە كەکە كەسێكیکەسێکی زۆر موتابیعە. ئەو هاوڕێیەی دەڵێت"من پێموابوو كاكکاک نەوشیروان لەبارەی فیكرفیکر و فەلسەفەی نوێوە شتێكیشتێکی وا نازانێت بەڵام جارێكجارێک كاكکاک فاروق رەفیق هاتە لای كەکە منیش لەوێ بووم، وتوێژێكیوتوێژێکی زۆر قوڵیان لەبارەی چەند پرسێكیپرسێکی فەلسەفی وەكوەک مۆدێرنە و پۆست مۆدێرنەوە كردکرد". بەپێی قسەی ئەو هاوڕێیەی نەوشیروان مستەفا لە زۆر بواردا دەخوێنێتەوە و زیاتر بەیانیان زوو هەڵدەسێت بۆ ئەنجامدانی ئەم كارەکارە. لەبارەی ئەوەی كەکە چەند دەخوێنێتەوە، ناوبراو دەڵێت"ئێستا بەهۆی سەرقاڵییەوە لەوە دەچێت كەمترکەمتر بخوێنێتەوە لەچاو جاران بەڵام لە لەندەن كەکە من لە گەڵی بووم زۆربەی كاتەكانیکاتەکانی بۆ خوێندنەوە و نووسین تەرخان كردبووکردبوو". نەوشیروان مستەفا، ئێستا، بەهۆی كاروبارەكانیکاروبارەکانی كۆمپانیایکۆمپانیای وشەوە كەکە ماوەی زیاتر لە ساڵێكەساڵێکە پاش هاتنە دەرەوەی لە یەكێتییەکێتی و دەست لەكاركێشانەوەیلەکارکێشانەوەی لە جێگری سكرتێریسکرتێری گشتی ئەو حیزبە، لەگەڵ كۆمەڵێكکۆمەڵێک لە هاوڕێی خۆی دایمەزراندووە كەمترینکەمترین كاتیکاتی بۆ ژیانی تایبەتی خۆی ماوەتەوە، هەمیشەش ماڵێكیماڵێکی سادەی هەیەو كەکە دەچیتە ماڵەكەیماڵەکەی هەست ناكەیناکەی دەچیتە ماڵی سەركردەیەك،سەرکردەیەک، زۆر كەیفیکەیفی بەگفتوگۆدێت لەگەڵ ئەوانەی تازە دەیان ناسێت و بەردەوامیش گەر وشەیەكوشەیەک یان رستەیەكیرستەیەکی پێبڵێت وانەبێت راستەوخۆ قسەكەتقسەکەت پێدبرێت و دەڵێت وانییە، گەورەترین كێشەیکێشەی نەوشیروان ئەوەیە موجامەلەی كەسکەس ناكاتناکات و قسەلەڕوە، زۆربەی سیاسیەكانیشسیاسیەکانیش لەم روەوە كێشەیانکێشەیان هەیە لەگەڵی، هەركەسێیشیهەرکەسێیشی خۆش ویست خۆشی دوێت و گەر كەسەكەشیکەسەکەشی خۆش نەویست راستەوخۆ پێی دەڵێت من تۆم خۆش ناوێت، لەسەر مەسەلەی ژنان زۆر توندەو باوەڕی بەهاورێیەتی و پەیوەندی بەهێزنییە لەگەڵ ژناندا، ئەم هەڵسوكەوتەشیهەڵسوکەوتەشی زۆر جیای كردوەتەوەکردوەتەوە لەهەموو هاورێكانی،هاورێکانی، لەكاتیلەکاتی گفتوگۆكردنیشداگفتوگۆکردنیشدا زۆر بەكورتیبەکورتی و پوختی وەڵامی ئەو پرسیارانە دەداتەوە روبەروی دەكرێنەوە،دەکرێنەوە، كەمجاریشکەمجاریش دەبینرێت جلی رەسمی لەبەركاتلەبەرکات و جیاواز لەهاورێ بەرپرسەكانیبەرپرسەکانی ئەم لەبازار سەری خۆی چاكچاک دەكاتدەکات و خۆشی دەچێتە بازار جل بۆخۆی بكرێتبکرێت و ئاساییەی بەلاشیەوە چەندین دوكاندوکان بكاتبکات و مامەڵەی كراسێكکراسێک یان قاتێكقاتێک بكاتبکات لەگەڵ خاوەن دوكانێكدادوکانێکدا