مزگەوتی حەرام: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب بۆت: ar:المسجد الحرام وتارێکی بەرزە؛ دەستکاریی جوانکاری
ھێڵی ١٠:
<small>خەمڵاندنەکە لە کاتی وەرزی حەجدایە</small>
}}
'''مزگەوتی حەرام'''، مەزنترینە مزگەوتە لە [[ئیسلام|ئیسلامدا]] و ئەکەوێتە شاری [[مەککە]] لە [[حیجاز]] لە [[عەرەبستانی سەعوودی|شانشینی عەرەبی سعودی]]، [[کەعبە|کەعبەی پیرۆز]] لە ناوەڕاستیایەتی کە یەکەم ماڵ بوو بۆ خەڵک لەسەر ڕووی زەوی تا خواپەرستی تیا بکەن بە پێی [[بیروباوەڕی ئیسلامی]]، مەزنترین و پیرۆزیترین شوێنە لەسەر ڕووی زەوی لای [[موسڵمانان]]، هەروەهاھەروەھا مزگەوتی حەرام قیبلەی موسڵمانانە لە [[نوێژ]]ەکانیاندا، ناونراوە بە مزگەوتی حەرام لەبەرئەوەی کوشتار تێیدا حەرام کرا دوای ئەوەی پێغەمبەر [[محەمەد]] بە سەرکەوتوویی چووە مەککەوە، و موسڵمانان لەو باوەڕەدان کە نوێژ تیایدا بەرامبەر سەد هەزارھەزار نوێژە.
 
لە [[قورئان]]دا هاتووە؛ھاتووە؛ "إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍبَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِيلَلَّذِی بِبَكَّةَبِبَکَّةَ مُبَارَكًامُبَارَکًا وَهُدًىوَھُدًی لِّلْعَالَمِينَلِّلْعَالَمِینَ "<ref>سورەتی ئال عیمران، ئایەتی ٩٦</ref>، واتە؛ به‌ڕاستیبەڕاستی یه‌که‌میەکەم خانهخانە و ماڵ و مه‌نزڵگه‌یه‌کمەنزڵگەیەک کهکە بۆ خه‌ڵکیخەڵکی دانرا له‌سه‌رلەسەر زه‌ویزەوی (بۆ خواپه‌رستیخواپەرستی) ئه‌وه‌یهئەوەیە لهلە مه‌ککه‌دایه‌،مەککەدایە، کهکە پیرۆزهپیرۆزە و هیدایه‌تھیدایەت و ڕێنموویی به‌خشهبەخشە بۆ هه‌مووھەموو خه‌ڵکیخەڵکی جیهانجیھان.
و مزگەوتی حەرام یەکێکە لەو سێ مزگەوتەی کە گەشتیاران ڕووی تێدەکەن، پێغەمبەری [[ئیسلام]] [[محەمەد]] فەرموویەتی گەشتیاران دەرناچن تەنهاتەنھا بۆ سێ مزگەوت نەبێت؛ مزگەوتی حەڕام، و ئەم مزگەوتە (مەبەستی [[مزگەوتی پێغەمبەر]]ە)، و [[مزگەوتی ئەقسا]].
== بەشەکانی مزگەوتی حەرام ==
[[پەڕگە:Minarets in Makkah (Mecca).jpg|thumb|right|220px|منارەکانی مزگەوتی حەرام]]
مزگەوتی حەرام ئەمانەی خوارەوە لە خۆ دەگرێت؛
* [[کەعبە|کەعبەی پیرۆز]]
* شوێنی [[ئیسماعیل]]
* بیری زمزم
* شوێنگەی [[ئیبراهیمئیبراھیم]]
* سەفا و مەڕوە
* شوێنی تەواف
* بەردە ڕەشەکە.
== مزگەوتی حەرام بە درێژایی سەردەمەکان ==
=== پێش ئیسلام ===
بە پێی [[بیروباوەڕی ئیسلامی]]، بنیاتنانی [[کەعبە]] دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی [[ئادەم]]، بەڵام تێکدراوە بە درێژایی ساڵەکان تا خوا سروشی نارد بۆ [[ئیبراهیمئیبراھیم]] بە شوێنی ماڵەکە، لە [[قورئان]]دا هاتووە،ھاتووە، (وإذ بوأنا لإبراهيملإبراھیم مكانمکان البيتالبیت أن لا تشركتشرک بيبی شيئاًشیئاً وطهروطھر بيتيبیتی للطائفينللطائفین والقائمينوالقائمین والركعوالرکع السجود)<ref>سورەتی حەج، ئایەتی ٢٦</ref>، واتە؛ (ئه‌یئەی پێغه‌مبه‌رپێغەمبەر (صلی اللهاللە علیهعلیە وسلم) به‌یادبەیاد بێنه‌بێنە) کاتێكکاتێک شوێنی که‌عبه‌مانکەعبەمان دیاری کرد بۆ ئیبراهیمئیبراھیم (دوای ته‌واوبوو‌نی،تەواوبوو‌نی، فه‌رمانمانفەرمانمان پێدا) کهکە هیچھیچ جۆرهجۆرە هاوه‌ڵێکمھاوەڵێکم بۆ بڕیار نه‌ده‌یتنەدەیت و (بیکهبیکە بهبە بنکه‌یبنکەی یه‌کخواناسییەکخواناسی) و ماڵی من پاكپاک بکه‌ره‌وهبکەرەوە بۆ ئه‌وانه‌یئەوانەی به‌ده‌وریدابەدەوریدا ده‌سوڕێنه‌وه‌،دەسوڕێنەوە، یاخود بهبە پێوه‌نپێوەن یان لهلە کڕنووش و سوژدهسوژدە بردندان<ref>[http://tanzil.net/#trans/ku.asan/22:26 سایتی تەنزیل]</ref>.
{{ئیسلام}}
 
ھێڵی ٦٣:
[[پۆل:نژیاروانیی عەرەبی]]
[[پۆل:مزگەوتەکانی عەرەبستانی سعوودی]]
{{Link FA|ar}}