کیمیا: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary
ب بەکارهێنانی زمانێکی ستاندارد
ھێڵی ١:
{{زانست}}
'''کیمیا''' [[زانست|زانستێکە]] کە لە سەر [[پێکھاتە]] ، [[تایبەتمەندی]] ، [[تێکەڵ]] ەکان و گۆڕینی [[ماک|ماکەکانمادەکان]] دەکۆڵێتەوە. ئەم زانستە لە [[توخمی کیمیایی|توخمە کیمیاییەکان]] و تێکەڵاوە کیمیاییەکان کە لەخۆگری [[ئەتۆم|ئەتۆمەکان]] ، [[گەرد|مولکوولەکانمۆلیکوولەکان]] و لێک کارکردنیانە، دەدوێت.
[[پەڕگە:Chemicals in flasks.jpg|چەپ|350px|وێنۆک|کیمیا، زانستی لێکۆڵینەوە لە پێکهاتە، تایبەتمەندی و گۆڕینی مەوادە]]
=== مێژوو ===
لە سەرەتادا، ھەوڵەکان بۆ ناسینی سروشتی مەواد و چۆن گۆڕینیان سەرکەوتوو نەبوو. بەڵام نەختەوردە-نەختەوردە بە کۆ بونەوەی ئەنجامی ئەزموونەکانی ئەم بوارە، بنەڕەتی زانستی کیمیای مۆدێڕن دانرا.
 
== چاوخشاندنێک ==
[[بیرۆکەی ئەتۆمی]] بنەڕەت و بنەمای زانستی کیمیایە. ئەم بیرۆکەیە دەڵێ کە ھەموو ماکێمادەیەک لە یەکەگەلێکییەکگرتنی زۆر بچووک بە ناوی [[ئەتۆمئەتۆم،گەردیلە]] پێک ھاتووە. یەکێک لەو بنەما ویاسایانە کە لە پێکھاتنی زانستی کیمیادا دەوری گرنگی ھەبووە، [[یاسای بمێنی جرم|یاسای بمێنی جرمە]]. ئەم یاسایە پێمان دەڵێ کە لە درێژایی [[کاردانەوەی کیمیایی|کاردانەوەیەکی کیمیایی]] ئاساییدا، بڕی ماک ناگۆڕێ (ئەمڕۆکە فیزیکی مۆدێڕن سەلماندوویە کە لە ڕاستیدا [[وزە]] یە کە بڕەکەی کەم و زۆر ناکا و وزە و جرم پێکەوە پێوەندییان ھەیە).
 
پوختەی ئەم باسە ئاوایە کە ئەگەر دە ھەزار ئەتۆممان ھەبێ و ژمارەیەکی زۆر کاردانەوەی کیمیاییان بەسەردا بێ، لە ئەنجامدا ڕێک دە ھەزار ئەتۆمەکەمان بۆ دەمێنێتەوە. ئەگەر وزەی لەدەست چوو یان دەسکەوتوو ڕەچاو بکەین، بڕی جرم ناگۆڕێت)