ئەدێلاید: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو

نێوھێڵ

وەک پێداچوونەوەی ‏١٣:٠٧، ٢٠ی حوزەیرانی ٢٠١٤

ئەدێلاید ناوەندی ویلایەتی ئەوسترالیای باشووره که زۆرترین دانیشتوانیشی له خۆ گرتوه و پێنجەمین شاری پڕ دانیشتووی ئەوسترالیایه، ئەو شاره نزیکەی ١،٢٩٠،٠٠٠ی دانیشتووی هەیه، بە دانیشتوانی شاری ئەدێلاید، «ئەدێلایدیەن» دەوترێ.

ئەدێلاید شارێکی کەنار دەریایه کە لە کەناری ڕۆژهەڵاتی کەنداوی "سێینت ڤینسێنت" لە "ئەدێلاید پڵێین" درووست کراوه. ئەو شاره لە باکووری نیمچه دوورگەی "فلۆریۆ" نێوان "کەنداوی سێینت ڤینسێنت" و زنجیره چیا نزمەکانی "لافتی" هەڵکەوتووه. شار تا ٢٠ کیلۆمەتر زیاتریش بەرەوە زنجیره چیاکان زیادی کردوه، له حاڵێک دا کە نزیکەی ١٠٠ کیلۆمەتر له "گاولێر" و سنوره باکووریەکانی لە کەناری "سێلیکس" دوورن.

ئەدێلاید لە ساڵی ١٨٣٦ وەکوو ناوەندی نیشته جێ کردنەوەی پەنابەره ئازادە بەریتانیەکان درووست کرا و وەکوو ڕێزگرتنێک لە شاژن ئەدێلاید (هاوسەری ئەڵمانی، شا ویلیەمی چوارەم) ئەدێلاید ناو نرا. کۆلۆنێل ویلیام لایت، داڕشتنی شارەکەی کرد و شوێنەکەی لە نزیک ڕووباری "تۆڕێنز" هەڵبژارد، شوێنێک که شوێنی سەرەکی ژیانی خەڵکی "کاوورنا" بوو

لایت نەخشەی ئەدێلایدی بە شێوەیەک داڕشت کە وەکوو تۆر وایه و شەبەکە شەبەکەیه کە شەقامی پان (بولڤار) و مەیدانی گەورەی بۆ دانراوە کە دەوریان به پاڕک گیراون، ئەدێلاید هەر لە سەرەتای درووست بوونی لەسەر بنەمای ئازادی ئایینی و پابەندبوون بە پێشڕەوی سیاسی و ئازادی شارۆمەندیەکان درووست بوو، و هەر بۆیەش پێ دەڵێن "شاری کەنیسەکان".

وەکوو ناوەندی حکوومەتی و بازرگانی ئەوسترالیای باشوور، ئەدێلاید دام و دەزگای زۆری لە خۆدا جێ کردۆتەوه. زۆرتری ئەو ناوەندانه لە ناوەندی شار و له درێژایی (بولڤار)ی "نورس تراس" شەقامی "کینگ ویڵیەم" و شوێنە جۆراوجۆرەکانی ناوەندی شار کۆبوونەتەوه.

هەنووکه ئەدێلاید به هۆی بۆنە جۆراوجۆرەکانی، ڕووداوە وەرزشیەکان، خواردن، خواردنەوه، کەلتوور، خەتی کەنار دەریای دوور و درێژ و ئامرازه سەربازیە جۆراوجۆرەکان نابانگی هەیه. ئەو شاره لە پێڕستی گۆڤاری ئێکۆنۆمیست بۆ ئەو شارانەی باشترین شوێنن بۆ نیشته جێ بوون له ٢٠١٠ دا، لەناو ده شاری یەکەمی جیهان دابوو و له ساڵی ٢٠١١ له لایەن "شۆڕای مڵکەکانی ئەوسترالیا" باشترین شاری نیشته جێ بوون ناونرا.

کەش و هەوا

زانیاریی کەشوھەوا بۆ «Adelaide (Kent Town, 1977–2013)»
مانگی زایینی	١	٢	٣	٤	٥	٦	٧	٨	٩	١٠	١١	١٢	ساڵ
بەرزترین پلەی تۆمارکراو	٤٥٫٧ (١١٤)	٤٤٫٣ (١١٢)	٤١٫٩ (١٠٧)	٣٦٫٩ (٩٨)	٢٩٫٢ (٨٥)	٢٥٫٤ (٧٨)	٢٣٫١ (٧٤)	٣٠٫٤ (٨٧)	٣٤٫٣ (٩٤)	٣٩٫٠ (١٠٢)	٤٣٫٠ (١٠٩)	٤٢٫٥ (١٠٩)	٤٥٫٧ (١١٤)
نێونجی بەرزترین پلە	٢٩٫٣ (٨٥)	٢٩٫٤ (٨٥)	٢٦٫٤ (٨٠)	٢٢٫٧ (٧٣)	١٨٫٩ (٦٦)	١٦٫١ (٦١)	١٥٫٣ (٦٠)	١٦٫٦ (٦٢)	١٩٫٠ (٦٦)	٢١٫٨ (٧١)	٢٥٫٢ (٧٧)	٢٧٫٠ (٨١)	٢٢٫٣ (٧٢)
نێونجی کەمترین پلە	١٧٫١ (٦٣)	١٧٫٢ (٦٣)	١٥٫٣ (٦٠)	١٢٫٤ (٥٤)	١٠٫٢ (٥٠)	٨٫١ (٤٧)	٧٫٥ (٤٦)	٨٫٢ (٤٧)	٩٫٧ (٤٩)	١١٫٥ (٥٣)	١٤٫١ (٥٧)	١٥٫٦ (٦٠)	١٢٫٢ (٥٤)
کەمترین پلەی تۆمارکراو	٩٫٢ (٤٩)	٩٫٥ (٤٩)	٧٫٢ (٤٥)	٤٫٣ (٤٠)	١٫٥ (٣٥)	−٠٫٤ (٣١)	٠٫٤ (٣٣)	١٫٦ (٣٥)	٢٫٦ (٣٧)	٤٫٧ (٤٠)	٥٫٣ (٤٢)	٨٫٠ (٤٦)	−٠٫٤ (٣١)
نێونجی باران بارین میلیمەتر	١٩٫٠ (٠٫٧٥)	١٣٫٥ (٠٫٥٣)	٢٧٫٢ (١٫٠٧)	٣٩٫٦ (١٫٥٦)	٥٩٫٩ (٢٫٣٦)	٧٩٫٣ (٣٫١٢)	٧٥٫٩ (٢٫٩٩)	٦٩٫٢ (٢٫٧٢)	٥٨٫٧ (٢٫٣١)	٤٢٫٨ (١٫٦٩)	٣٠٫٢ (١٫١٩)	٢٨٫٦ (١٫١٣)	٥٤٤٫٩ (٢١٫٤٥)
نێونجی ژمارەی ڕۆژە باراناوییەکان (≥ ٠.٢ mm)	٤٫٤	٣٫٦	٥٫٨	٨٫٠	١٢٫١	١٤٫٩	١٦٫٣	١٦٫٦	١٣٫٤	١٠٫٢	٨٫٢	٧٫٠	١٢٠٫٥
نێونجی شێی ڕێژەیی (٪)	٣٦	٣٦	٤١	٤٧	٥٥	٦١	٦٠	٥٥	٥١	٤٥	٤٠	٣٩	٤٧
نێونجی مانگانەی سەعاتەکانی ھەتاوی بوون	٣٢٥٫٥	٢٨٥٫٣	٢٦٦٫٦	٢١٩٫٠	١٦٧٫٤	١٣٨٫٠	١٤٨٫٨	١٨٦٫٠	٢٠٤٫٠	٢٥٧٫٣	٢٧٣٫٠	٢٩٤٫٥	٢٬٧٦٥٫٤
سەرچاوە: Bureau of Meteorology ^[١]