جامباتیستا مارینۆ: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

'''جۆڤانی باتیستا مارینیمارینۆ''' یان '''جیامباتیستاجامباتیستا مارینۆ''' (بە ئیتالیایی: Giovan Battista Marino) شاعیر و نووسەری ئیتالیایی (١٥٦٩-١٦٢٥) و بەدیھێنەری حیماسەی ئادۆنەیە (ئەدۆنیس).

== ژیان ==

مارینیمارینۆ لە [[ناپڵز]]دا لە دایک بوو، مافناسیی خوێند، دوای ماوەیەک دەستی لە شێعر نووسین ھەڵگرت و بۆ ماوەیەک لە ژیانی بێکارانە وەرگرت. مارکویز مانسۆ بێ ئەوەی کە گوێ بە شێعرە شەھوانییەکانی بدا، لە کۆشکەکەیدا ژوورێکی پێ دا، مارینییمارینۆی لاو دەیتوانی لەوێدا سەیری ئاخرەکانی ژیانی [[تۆرکواتۆ تاسۆ]] بکات. لەبەر ئەوە کە لە ڕفاندنی کچێکدا یارمەتیی ھاوڕێیەکی دابوو، خرایە زیندان. کاتێک لە بەندیخانە ڕزگاری بوو، ڕۆشتڕۆییشت بۆ [[ڕۆم]]، لەوێ کاردیناڵ پییەترۆ ئالدۆبراندینیی میهرەبانمیھرەبان کردی بە نامەنووسی تایبەتی خۆی. کاردیناڵەکە ئەوی لەگەڵ خۆیدا برد بۆ توورین و لەوێ دای بە دەستی چارلز ئیمانۆئێل، دووکی ساڤۆیەوە. بۆ ماوەیەک مارینیمارینۆ تامی پڵاو و گۆشتی ژیانی دەرباریی کرد. شاعیرێکی ڕقەبەری ھەبوو بە ناوی گاسپارۆ مورتۆلا کە پەلاماری دا و تەقەی لێ کرد. فیشەکەکان مارینییانمارینۆیان نەپێکا، بەڵام خزمەتکارێکی دووک بریندار بوو. حوکمی مەرگی مورتۆلا درا؛ بەڵام مارینیمارینۆ لێی خۆش بوو؛ بەس مورتۆلا گەرمترین ناسپاسییەکانی خۆی بەرامبەر بە ئەو دەربڕی. مارینیمارینۆ لەبەر ئەو ھەجوانەی کە لە سەر خەڵکی نووسیبوو، مەحکووم کرا بە زیندان، بۆیە بانگهێشتیبانگھێشتی ماری دۆ مێدیچیی قەبووڵ کرد کە داوای لێ کردبوو کە بێت بۆ فەڕەنسا و دەربارەکەی ئەو لە پاریسدا بڕازێنێتەوە (١٦١٥). ئەو ئیتالیای کە لە خزمەتی شاژندا بوون بەخێرھاتنی مارینییانمارینۆیان کرد و ئەویان بە دەنگی خۆیان لە فەڕەنسادا دەزانی؛ لەوێدا ڕێزی زۆری لێ گیرا، ماوەیەک بە خەستی خواردی و گەورەپیاوان و خانمەکان پارەی باشیان پێدا کە چەن ڕوونووسێک لە حیماسەی ئادۆنەیان پێش چاپ کردن پێ بدا. یەکێ لە ئەم دەقانە گەشتە دەستی کاردیناڵ بەنتیڤۆلیۆ و داوای لە مارینیمارینۆ کرد کە دێڕە شەھوانییەکانی بسڕێتەوە.