ماتماتیک: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
پێناسە، گۆڕینی وشەی "گۆڕەپان" و "فەزا" و سەرچاوەیەک
ھێڵی ١:
{{زانست}}
[[پەڕگە:Euclid.jpg|وێنۆک|[[ئوقلیدوس]]، بیرکاری یۆنانی، سەدەی سێی پێش لەدایکبوونی مەسیح]]
'''بیرکاری''' یان '''ماتماتیک''' توێژینەوە لەخوێنندنی [[چەندێتی]]، [[پێکھاتە]]، [[واڵایی]]، و [[گۆڕان|گۆڕانە]]. [[بیرکار|بیرکاران]]زانایانی بەردوەامبیرکاری بۆو [[شێوەئاسا|شێوەئاساکان]]فەیلەسوفان دەگەڕێن،ڕای گومانەجیاوازیان تازەکانهەیە دەکەنلەسەر بەپێناسی ڕێسا،بیرکاری، وەهەندێ بەلەو [[ھەڵھێنجان]]پێناسانە لەلێرەدا ڕیزکراون<ref>[[پێناسە|پێناسەکان]https://en.wikipedia.org/wiki/Definitions_of_mathematics پێناسەکانی بیرکاری]، وویکی ئینگلیزی. ١٩.٤.٢٠١٤ دوا سەردان </ref>. یەکێ لەو پێناسانە پێناسەی [[بەڵگەنەویستبێرتراند_ڕاسڵ|بەڵگەنەویستەکانیبێرتراند ڕەسڵـ]]ـە: بەچەشنیبیرکاری گونجاوبریتیە ھەڵبژێردراو بناغەیلە [[ڕاستیلۆژیک|ژیربێژی]]ی هێمایی دادەڕێژن(ڕەمزی).
 
[[بیرکار|بیرکاران]] بەردوەام بۆ [[شێوەئاسا|شێوەئاساکان]] دەگەڕێن، گومانە تازەکان دەکەن بە ڕێسا، وە بە [[ھەڵھێنجان]] لە [[پێناسە|پێناسەکان]] و [[بەڵگەنەویست|بەڵگەنەویستەکانی]] بەچەشنی گونجاو ھەڵبژێردراو بناغەی [[ڕاستی]] دادەڕێژن.
 
لەسەر ئەوەی کە ئاخۆ [[شتی بیرکارانە|شتگەلی بیرکارانە]] (وەکوو [[ژمارە|ژمارەکان]] یان [[خاڵ (ئەندازە)|خاڵەکان]]) سروشتی و خۆڕسکانە بوونیان ھەیە یان مرۆڤ خولقاندوویانی ھێشتا باس و گفتوگۆ دەکرێ. بیرکار [[بێنجەمین پێرس]] ئاوەھا بیرکاری دەناسێنێ: "ئەو زانستەی کە ئەنجامە پێویستەکانمان بۆ دەر دەکێشێ". لە لایەکی ترەوە، [[ئەلبێرت ئەینشتاین]]، دەڵێ: "تا ئەو شوێنەی کە یاساکانی بیرکاری ئاماژە بە [[ڕاستەقینە]] دەدەن، بێگومان نین؛ وە تا ئەو شوێنەی کە بێگومانن، ئاماژە بە ڕاستەقینە نادەن".
Line ٧ ⟶ ٩:
بە کەڵکوەرگرتن لە [[دەرھەستکاری]] و بە [[ئاوەزبەکارھێنان|بەکارھێنانی ئاوەز]]، زانستی بیرکاری ھەرڕۆژ لە گەشە و پەرەسەندندایە. گۆڕەپانەکانی [[ژماردن]]، [[پێواندن]]، تۆژینەوەی ڕێکخراوانەی [[شێوە|شێوەگەلی ئەندازەیی]]، و [[جووڵە|جووڵەی]] [[شتی فیزیکی|شتە فیزیکییەکان]] ھەرڕوژ بەربڵاوتر و بەرینتر دەبنەوە.
 
== گۆڕەپانەکانیبوارەکانی بیرکاری ==
=== چەندێتی ===
لێکۆڵینەوەی [[چەندێتی]]یەکان بە [[ژمارە]]کانەوە دەست پێدەکات:
Line ١٧ ⟶ ١٩:
|}
 
=== فەزابۆشایی ===
لێکۆڵینەوی [[فەزا]] بە [[ئەندازە]]وە دەست پێدەکات:
:{| style="border:1px solid #ddd; text-align:center; margin:auto" cellspacing="15"
Line ٥١ ⟶ ٥٣:
{{Link GA|de}}
{{Link GA|zh}}
 
== پەراوێزەکان ==
<references/>
 
[[پۆل:ماتماتیک| ]]