ویکیپیدیا

مۆخی ئێسک: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
چاکسازی
ھێڵی ١:
[[پەڕگە: Gray72-en.svg|چه‌پچ‏‏‏ە‏‏‏پ|وێنۆک|'''مێژوک'''مۆخی ئێسک]]
[[پەڕگە:Caput femoris cortex medulla.jpg|چه‌پچ‏‏‏ە‏‏‏پ|وێنۆک|'''مێژوکیمۆخی ئێسکی ڕان''' ]]
[[پەڕگە:Markknochen-1.jpg|چه‌پچ‏‏‏ە‏‏‏پ|وێنۆک|]]
'''مۆخی ئێسک'''، یان '''مێژوک'''، ({{بە [[ئینگلیزی]]: |Bone marrow}}) پێکهاتووەپێکھاتووە لە نەرمەنەرمەشانەیەکی شانەیەکیڕەگاوی ڕه‌گاویکە که‌داربەستەکەی داربه‌سته‌که‌یلە له‌شانەی شانه‌یڕەتیکولێر ڕه‌تیکولێر داڕێژراوه‌داڕێژراوە و خانه‌یخانەی جۆراوجۆری خوێنی، خوێنساز و چه‌وریچەوری له‌لە سه‌ره‌سەرە.
 
مێژوک، هڵۆڵی نێوان ئێسکه‌ درێژه‌کان و بۆشایی نێو ئێسکه‌ خڕه‌کان پڕ ده‌کاته‌وه‌. به‌ دوو شێوه‌ی سوور و زه‌رد ده‌بینرێت؛ '''مێژوکی سوور''' زۆرتر له‌ خانه‌ خوێنسازه‌کان پێکهاتووه‌ و به‌ ''میێلویید'' ده‌ناسرێت، '''مێژوکی زه‌رد'''یش، خانه‌ چه‌ورییه‌کان له‌خۆ ده‌گرێت.
 
له‌ سه‌رده‌می تۆلی و پاش له‌دایک بوون تا قۆناخی پێگه‌یین، هه‌موو ئێسکه‌کانی له‌ش دارای مێژوکی سوورن، به‌ڵام پاش ئه‌م قۆناخه‌، مێژوکی سوور ته‌نیا له‌ بڕبڕاگه‌، په‌راسوو، په‌راسووبه‌ند و ئێسکه‌کانی کاپۆڵدا ده‌مێنێته‌وه‌ و له‌ دیکه‌ی ئێسکه‌کانی له‌شداجێگه‌ی خۆی به‌ مێژوکی زه‌رد ده‌دا.
 
 
===خانه‌کانی مێژوک ( مۆخی ئێسک )===
 
له‌ مێژوکدا بڕێ خانه‌ هه‌ن به‌ ناوی [[خانه‌ی بنه‌ڕه‌تی]] که‌ دوو جۆر خانه‌ی تریان لێ ده‌بێته‌وه‌:
 
*خانه‌گه‌لی ڕیزی لیمفوییدی، که‌ لیمفوسیته‌کانی جۆری B و T دروست ده‌که‌ن.▼
 
*خانه‌کانی ریزی میێلویید، ئه‌م خانانه‌ش له‌ ڕه‌وتی پێگه‌یشتندا ده‌بنه‌ چه‌ن جۆر خانه‌ی تر، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی له‌ [[واری کشت]]دا ده‌توانن بناخه‌داڕێژی کۆلۆنی بن، به‌ یه‌که‌کانی کۆلۆنیساز ده‌ناسرێن.
 
 
مۆخی ئێسک، ھڵۆڵی نێوان ئێسکە درێژەکان و بۆشایی نێو ئێسکە خڕەکان پڕ دەکاتەوە. بە دوو شێوەی سوور و زەرد دەبینرێت؛ '''مۆخی ئێسکی سوور''' زۆرتر لە خانە خوێنسازەکان پێکھاتووە و بە ''میێلویید'' دەناسرێت، '''مۆخی ئێسکی زەرد'''یش، خانە چەورییەکان لەخۆ دەگرێت.
 
لە سەردەمی تۆلی و پاش لەدایکبوون تا قۆناخی پێگەیین، ھەموو ئێسکەکانی لەش دارای مۆخی ئێسکی سوورن، بەڵام پاش ئەم قۆناخە، مۆخی ئێسکی سوور تەنیا لە بڕبڕاگە، پەراسوو، پەراسووبەند و ئێسکەکانی کاپۆڵدا دەمێنێتەوە و لە دیکەی ئێسکەکانی لەشداجێگەی خۆی بە مۆخی ئێسکی زەرد دەدا.
 
== خانەکانی مۆخی ئێسک ==
لە مۆخی ئێسکدا بڕێ خانە ھەن بە ناوی [[خانەی بنەڕەتی]] کە دوو جۆر خانەی تریان لێ دەبێتەوە:
▲*خانه‌گه‌لی خانەگەلی ڕیزی لیمفوییدی، که‌کە لیمفوسیته‌کانیلیمفوسیتەکانی جۆری B و T دروست ده‌که‌ندەکەن.
* خانەکانی ریزی میێلویید، ئەم خانانەش لە ڕەوتی پێگەیشتندا دەبنە چەن جۆر خانەی تر، لەبەر ئەوەی لە [[واری کشت]]دا دەتوانن بناخەداڕێژی کۆلۆنی بن، بە یەکەکانی کۆلۆنیساز دەناسرێن.
 
{{کۆئەندام و ئەندامەکانی مرۆڤ}}
 
[[پۆل:مۆخی ئێسک| ]]
[[پۆل:کۆئەندامی کوێرەڕژێنە]]
[[پۆل:کۆئەندامی ئێسکبەندی]]
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/wiki/مۆخی_ئێسک»