ڕشانەوە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
No edit summary |
No edit summary |
||
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:49-aspetti di vita quotidiana, vomito,Taccuino Sanitatis, Ca.jpg|وێنۆک|ڕشانەوە، نیگارەیێک لە سەدەی چواردەھەمی زایینی]]
'''ڕشانەوە''' یان '''ھەڵھێنانەوە''' (بە [[ئینگلیسی]]: vomiting) بریتییە لە هاتنە دەرەوەی ناوەرۆکی نێو گەدەی گیانداران، لە دەم و لووتەوە. ئەم ناوەرۆکە دەکرێ خۆراک یان هەر جۆرە ماکێکی تری نێو [[کۆئەندامی هەرس]] ، وەک [[زەرداو]] بێ. گەلێک هۆکار لە ڕشانەوەدا دەوریان هەیە؛ لەوانەیە بە هۆی خۆراکی گەندەڵ، کاردانەوەی مێشک لە هەمبەر [[توومۆر]] ، [[دووگیانی]] ، [[گوشاری دەروونی]] و... هتدەوە بێ. بە دۆخی پێش ڕشانەوە [[دڵ هەڵشێوان]] یا [[دڵ پێکاهاتن]] دەڵێن. ئەگەر ڕشانەوە بەردەوام بێ، بۆ ئاوچن نەبوونی لەش، دەبێ دەسبەجێ دەرمان دەست پێ بکرێت.
ڕشانەوە لەگەڵ هێق کردندا جیاوازە، لە هێقدا خۆراکی هەرساو لە ڕێگەی [[زەنگلۆک]]ەوە دەگەڕێتەوە ناو دەم، بەڵام بە ئارامی و بێ پژاندن. بەڵام لە ڕشانەوەدا بە گوشار و پژانەوەیە. دڵ هەڵشێوان و ڕشانەوە کاردانەوەیەکی پارێزەرانەیە لە هەمبەر چەندین هۆکار. ئەم هۆکارانە لەخۆ گری شەبەنگێکی بەرینی تێکچوونە، لە دۆخی خۆش خیمەوە هەتا دۆخی فریاکەوتن.<br />
جاری وایە دڵ هەڵشێوان و ڕشانەوە جیا لە یەک ڕوو دەدات، بەڵام بەزۆری دڵ هەڵشێوان دەبێتە هۆی ڕوودانی ڕشانەوە. دڵ هەڵشێوان لەگەڵ ژاکان و بزڕکان، ئارەق کردن و هەست بە برسییەتی هاوڕێیە.
==هۆکارەکانی ڕشانەوە==
ڕشانەوە دوو هۆکاری سەرەکی هەیە:
*ناوەندی: دەرمانەکانی کۆمۆتراپی و نارکوتیک، چڵک و [[تەشەنا]]ی تووش بە تایبەت لە منداڵاندا، هۆکارەکانی مێتابوولیک: دووگیانی (سەر لە بەیانان)، یوورمی،DKA ، هایپرکالسمی ،
*ڕیفلاکسی: هەو و هەڵزرنگانی بەشی سەرووی کۆئەندامی هەرس، ئەپاندیسیت، کوولە سیستیت، پەنکریاتیت، گاستریتی تووش ی پریتوونەئێت، گاسترۆ ئەنتریتی ڤایرووسی و بەکتریایی، ماکی هێڵنج دەر، برینی گەدە، گیرانەکان: گیرانی ڕیخۆڵە گەورە یا بچووک ( لە گیرانی ڕیخۆڵە گەورەدا، بۆنی پیسایی لە ڕشاوەکە دێت)، تەنگی پیلۆر یا ئاچالازی. هۆکارەکانی دەماری -ناوەندی: زۆر بوونی گوشاری ناو مێشکICP، لابیرێنتتیتسی گوێی ناوەکی، ئازاری سەر، میگرێن، هۆکارەکانی سایکۆلۆجی: دیمەن و بۆنی قیزەون و ...
==میکانیسمی سەرهەڵدان==
دڵ هەڵشێوان و ڕشانەوە بە هۆی هەڵزرنگانی دەمارەکانی ببەر لە لایەن ناوەندی ڕشانەوە لە مێشک بۆ سەر ماسوولکەکانی سینگ و سک ڕوو دەدات. نۆرۆترانسیمەترەکانی ڕشانەوە بریتین لە: [[ئەسیتڵ کوولین]] ، [[هیستەمین]] ، [[سیرۆتۆنین]] و [[دۆپەمین]]
==سەرچاوە==
*[http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%BA]
[[پۆل:پزیشکی]]
[[پۆل:نیشانەکانی نەخۆشی]]
| |||