٧٬٤٧٩
دەستکاری
جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکانی «تیشکەچالاکی»
چاکسازی
ب (Ferxwaz پەڕەی پووکانەوەی ڕادیۆئەکتیڤی گواستەوە بۆ تیشکەچالاکی: ناوێکی ھەڵە و ناباو) |
(چاکسازی) |
||
|
[[پەڕگە:CNO Cycle.svg|چەپ|220px|وێنۆک|تیشکەچالاکی]]
'''تیشکە چالاکی''' (بە [[ئینگلیزی]]: Radioactivity) دۆزینەوەی "تیشکەچالاکی سروشتی" دەگەڕێتەوە بۆ زانا
دروستکرابوو لە کبریتی "تۆتیا و [[کالیسیۆم]] و ھەندێ خوێی تری ناسراوی زۆردەگمەن"، لە کاتی ھەوڵەکانیدا تێبینیی کرد کە ئەو لاپەڕانە کاریگەر دەبن لە تاریکیدا سەرەڕای ئەوەی نەدرا بووە بەر تیشکەکە، بە جۆرێک ئەو خوێیانەی کە یۆڕانیۆمی تێدابوو تیشکی جیاوازیان دەردەکرد.
ناوی نا "تیشکی یۆڕانیۆم" لە ساڵی [[١٨٩٦]]، کە ئەو تیشکە دروست دەبێت لە "تیشکەچالاکی سروشتی" کە بە شێوەیەکی خۆکارانە لە سروشتدا ڕوو دەدات، پاشان ھەریەک لە "ماری کۆری" و مێردەکەی "بیار"؛ لە ھۆیەکانی ئەو تیشکەیان کۆڵییەوە و بۆیان دەرکەوت کە پەڕەکانی "بیکۆڕێڵ" یۆڕانیۆمی تێدایە کە بۆتە ھۆی ئەو تیشکدانە.
| |||