مۆز: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
Addbot (لێدوان | بەشدارییەکان) |
No edit summary |
||
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Bananas.jpg|چەپ|
وشەی [[مۆز]] لە زاراوەی مۆزاوە وەرگیراوە کە زاراوەیەکی ھندیە ، ھەروەھا پێشی دەوترێت سێوی [[بەھەشت]] یاخود [[سێو]]ی [[ئادەم]] یاخود درەختی [[ئادەم]] چونکە ھەندێک لە خێڵەکان بڕوایان وایە ئەمە ئەو میوەیەیە کە لە [[ئادەم]] و [[حەوا]] قەدەغە کراوە ، ھەروەھا پێشی دەوترێت میوەی دانایان ، چونکە فەیلەسوفە ھندیەکان لە سێبەرەکەیدا دادەنیشتن و بەرەکەیان دەخوارد .
== سودەکانی ==
* مۆز بۆ جوان و ساف كردنی ده م و چاو و لابردنی په له ی ره ش به سووده.
* له به ر ئه وهی مۆز خۆراكێكی پر فیتامین و مادده پیێویستییه كانی له شه بۆیه
پیێدانی به مندال و به تایبه تی ئه و كه سانه ی دوو چاری به د خۆراكی بوون
كه لكی زۆری هه یه .
*له به ر ئه وهی برێكی باش فیتامین له جۆری(a,c) له مۆزدا هه یه ، كاری مژینی
خواردن له ریخۆله كاندا ئاسانتر و چالاك تر ده كات .
* بۆ سارێﮊكردنی برین و به رگرتن له خوێن به ربوون باشه ، به م مه به سته وه
پیێویسته مۆز یان توێكله كه ی بسوتێنرێت و خۆله میێشه كه ی له برینه كه ی بدرێت .
*هه روه ها بۆ چاره سه ر كردنی قلیشی پاﮊنه پیێ به كار هیێنانی ئه م خۆله میێشه
زۆر به كه لكه .
* خرووی له ش چاره سه رده كات ، بۆ ئه م مه به سته یش پیێویسته مۆزی پاككراو ،
بكوترێت و له گه ل برێكی یه كسان ئاوی لیمۆ تیێكه ل بكرێت و له جیێگه ی خروه كه
بدرێت .
* ئه و گیراوه یه بۆ رێگری له موو هه لوه رین وكرێشی سه ر باشه .
* مۆز خواردن هۆكاره بۆ زیادكردنی خوێنی له ش .
*مۆز پاككه ره وه ی خوێنی له شه و یۆریای زیاده ی خوێن له له ش ده رده كات . مۆز
بۆ چاره سه ری سك چوونی به هیێزی مندالان به كه لكه و بۆ ئه و مه به سته ش
پیێویسته (٠٠٣تا٠٠٥)گرام بۆدره ی مۆز (هاراوه ی مۆزی ووشكراو) و ئاوی برنج تیێكه
ل بكرێت و ده رخواردی نه خۆش بدرێت .
*مۆز ئه گه ر به ته نیا بیخۆریت و تونیه تی لا ده بات و ئه گه ر به كولاوی بیخۆریت
سووری خوێن خیێرا ئه كات و سوودی بۆ میێشك و ئیێسكه كان زۆره .
*به های خۆراكی یه ك مۆزی تازه و گه یشتو به ئه ندازه ی یه ك كیلۆ گۆشته .
*ئامۆﮊگاری بۆ ئه و كه سانه ی ئازاری جومگه یی و ئازاری گورچیله یان هه یه ئه وه یه
كه نابیێت مۆز خواردن له بیر بكو.
* بۆ ئه و كه سانه ی كه نه خۆشی دلیان هه یه یان گورچیله یان ئاوساوه و نه خۆشی
له و جۆره یان هه یه خواردنی مۆز كه لكی زۆر هه یه .
*مۆز خواردن توانای جه سته یی دایكان زیاد ده كات و
یارمه تی مانه وه ی كۆرپه له كانیش ده دات له به رامه ری مه ترسی له بارچووندا .
*له به ر ئه وه ی مۆز برێكی زۆر فسفوری تیایه كاریگه ریه كی زۆری ده بیێت بۆ گه
شه ی بیر و هۆشی مناله كه .
* به هۆی بوونی برێكی زۆر له فیتامینه كانی گروپی (b) بۆ به هیێزكردنی ده ماره كان
کاریگه ری زۆر باشی هه یه .
*خواردنی مۆز ، له ش ئارام ده كاته وه و یارمه تی ده رێكی باشه بۆ سستی
ماسولكه كانی له ش ، مۆز برێكی زۆری پوتاسیۆم تیایه و ئازاری ماسولكه كان
ناهیێلیت و نارێكی لێدانی دل و سه ر گیێﮊه خواردن زۆر به كه لكه .
* ئه گه ر مره كه ب به ده ست و په نجه كانتدا برﮊێیت و بته وێت به خیێرایی ئه و
په له لابه ریت ، ئه وا دیوی ناوه وه ی توێكلی مۆزی تیێ هه لبسن ده ست به جیێ په
له كه لاده بات .
* خواردنی بۆ چاره سه ری ووشكه كۆخه و قورگك ئیێشه به كه لكه .
== چەند سودێکی تری ==
پزیشکه‌کان ئه‌وه‌یان روون کردۆته‌وه که مۆز یه‌کێکه له‌و میوه سودبه‌خشانه‌ی که سودێکی زۆر ده‌گه‌ینێت به ته‌ندروستی مرۆڤ ئه‌مه‌ش به هۆی ئه‌و ماده سودبه‌خشانه‌ی که له مۆزدا هه‌ن و له پێکهاته‌ی مۆزن
پزیشکه‌کان ئماژه به‌وه ده‌ده‌ن که مۆز رێژه‌یه‌کی زۆر ڤیتامینه‌کانی "c و b و a " و جگه له چه‌ند ماده‌یه‌کی تری وه‌ک مه‌نگنیزیۆم و ئاسن و کالسیۆم و چه‌ند ماده‌یه‌کی تر
به‌لای پزیشکه‌کانه‌وه مۆز به هۆی پێکهاته‌کانی سودێکی زۆری هه‌یه بۆ خوێن و رێگری ده‌کات له توش بوون به که‌م خوێنی و ئه‌نیما
هه‌روه‌ها مۆز ده‌بێته هۆی به‌هێزکردنی مێشک و دابین کردنی وزه‌یه‌کی زۆر بۆ خانه‌کانی مێشک
== مۆز شیفایە ==
خوای گه وره له قورئاندا ده فه رموێ(وطلح منضود)الوقعة ٩٢/ زانایان ده لیێن : خوای
گه وره مه به ستی له مۆزه .
هه‌ندێک له سوده‌کانی مۆز:-
*هێزی له ش زیاد ده كات رۆﮊی سیێ جه مه بیخۆی ، چونكه له %٨٠ مادد شه كری
تیێدایه .
*مۆز پیێكهاتوه له مادده ی ئاسن و فسفور و فلور و فیتامین (,a,b,d,c) یارمه تی به
هیێزكردنی پوكی ددان ده دات .
*گه رمی له شی پیران زیاد ده كات .
*یارمه تی مندالان ده دات بۆ گه شه پیێدانی له ش ئه گه ر بۆماوه ی(١٥) رۆﮊ رۆﮊی
دوو دانه بخۆن .
*هیێزی جنسی پیاوان زیاد ده كات ، كیێشی مندال نه بوونیش كه م ده كاته وه ، ئه
گه ر رۆﮊی (٥)دانه بخوات بۆ تاماوه ی(١٤)رۆﮊ .
* زۆر به سووده بۆ میزه لدان و نه خۆشیه كانی گورچیله .
*یارمه تی به هیێزبوونی سنگ و سورێنچك ده دات . به لام یه ك مۆز ئه م سووده
زۆرانه ی ده بیێت كه به ده رمان نه گه شتبێت (واته طبیعی بیێت).
== تێبینیەکان ==
١_خۆت له خواردنی مۆزی كال و نه گه یو یان كۆن و ره ش بووه بپارێزه .
٢_ئه گه ر له كاتی خواردندا مۆزه كه باش نه جوورێت ئه وا ده بیێته هۆی دروستكر
دنی باوبژی ناو سك و كه سه كه ناره حه ت ده كات .
٣_خواردنی مۆز بۆ ئه و كه سانه ی قه له ون ،یان نه خۆشی شه كره یان هه یه ، یان
ریخۆله كانیان ئاوساوه زیان به خشه .
٤_زیاده خۆری له مۆزدا ، هۆكاریكه بۆ دروستكردنی حه ساسیه ت و ئالوش و خوری له
ش .
مۆز دره نگ هه رس ده بیێت له به رئه وه ئه و كه سانه ی گه ده یان باش كارناكات و
سسته ، ئه بیێت كه م كه م بخۆن تا گه ده یان رادێت له سه ر خواردنی .
٦_دوای مۆز خواردن یه كسه ر ئاو به دوای دا مه كه .
٧_ئه و خواردنانه ی كه ناكر ێت هاوكات له‌گه‌ڵ مۆز بخورێت بریتین له لیمۆو به‌ڕوو.
8_له بیرت بێت هیچ کاتێ له ناشتا نابی مۆز بخورێت..
== سەرچاوە ==
[http://surchy.yoo7.com/t1654-topic سەرچاوە 1]
[http://www.kurdzhin.net/index.php?option=com_content&view=article&id=6128:2013-02-13-12-21-44&catid=6:tendrusti&Itemid=11 سەرچاوە 2]
[[پۆل:میوە]]
[[پۆل:خۆراک]]
Line ١٢ ⟶ ١٥٣:
{{Link FA|uk}}
{{Link GA|uk}}
{{خۆراکەکان}}
| |||