زانین: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
ب روبوت: تغييرات تجميلية
ھێڵی ١:
[[پەڕگە:Efez Celsus Library 5 RB.jpg|thumbوێنۆک|150px|کەسایەتیی مرۆڤانە بەخشین بە '''زانین'''. بە یۆنانی لێی نووسراوە Επιστημη، واتە زانین.]]
'''زانین''' لە فەرهەنگەکاندافەرھەنگەکاندا بەم جۆرە پێناسەکراوە:
* شارەزاییگەل و پسپۆڕیگەلێک مرۆڤ لە ڕێگەی ئەزموون یان پەروەردەوە بەدەستیدێنێت؛
* شتێک کە لە گۆڕەپانێکی تایبەتەوە یان بەگشتی دەزانرێت؛
* ئاشنایی و ئاگاداریی بەدەستھاتوو بەھۆی ڕووداوێک یان بارودۆخێکەوە<ref>[[فەرهەنگی ئینگلیزیی ئۆکسفۆرد]]</ref>.
 
لە فەلسەفەدا، چەمکی زانین لە چەمکە بنەڕەتییەکانە. [[مەعریفەتناسی]] کە لە لقە سەرەکییەکانی فەلسەفەیە گرنگی بە سروشتی زانین و پرسیارەکانی دەوروپشتی زانین دەدات. باسە فەلسەفییەکان لە سەر زانین، بەگشتی، لە داڕشتنەکەی [[ئەفلاتوون]]ەوە دەستیانپێکرد: "[[باوەڕی دروستی پاساوبۆهێنراوپاساوبۆھێنراو]]".
 
ئێستاکە ھیچ پێناسەیەکی پەسەندکراو بۆ زانین بوونی نییە و چاوەڕوان ناکرێت لە داھاتووی نزیکیشدا بوونی ھەبێت و بیردۆزە ناکۆک و دژبەیەکەکان وەکوو جاران دەمێننەوە.
ھێڵی ١٨:
 
== مەعریفەتی زانستی ==
[[پەڕگە:Francis Bacon.jpg|thumbوێنۆک|150px|[[فرانسیس بەیکن]] بوو کە وتی [[زانین دەسەڵاتە]].]]
گەشەی [[پێڕەوی زانستی]] بەشێکی هەرە گرنگی تێگەیشتنی ئێمەی لە چەمکی زانین دروستکردووە. هەروەها [[زانست]] و سروشتی مەعریفەتی زانستی بوونەتە بابەتی لێکۆڵینەوە لە فەلسەفەدا. [[ئیساک نیوتن]] دەڵێت: بۆ ئەوەی ڕەوابێت وشەی ''زانستی'' بخەینە پاڵی پێڕەوێکی تۆژینەوەوە، پێویستە ئەو پێڕەوە لە سەر بنچینەی بنەما تایبەتەکانی بەڵگەهێنانەوە، بەڵگەی [[ئەزموونی]] و [[ڕوانین|شایەنی لێڕوانین]] و [[پێواندن|شایەنی پێواندن]] کۆبکاتەوە.<ref>یاساکان بۆ لێکۆڵینەوەی [[فەلسەفەی سروشتی]]، [[ئیساک نیوتن]]، [[پرەنسیپە بیرکارییەکانی فەلسەفەی سروشتی]]، کتێبی ٣، سیستەمی جیهان.</ref>