کاربۆن دی ئۆکسید: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
پەڕەی دروستکرد بە «'''دوو ئۆکسیدی کاربۆن''' یا گازی کاربۆنیک بە فۆرمۆڵی کیمیایی( CO۲ )، لە تێکەڵ بوونی ...»ەوە
 
No edit summary
ھێڵی ٣:
دوو ئۆکسیدی کاربۆن گازێکە بێڕەنگ، بە تامێکی ترش ئاساوە کە [[کێشی تایبەتی]] ١.٥٢ ی بۆ تۆمار کراوە. لە بەر ئەوەی ئەم گازە لە ھەوا قورسترە، ھەمیشە لای ژێرووی ھەوا دەگرێ و حەزی لە نیشتنە.
 
ڕوەکەکان لەم گازە بۆ بەرھەم ھێنانی [[کاربۆھایدریت]] لە ڕەوتانەی [[فۆتۆسەنتێز]]دا کەڵک وەردەگرن و بە گرتنی ئەم گازە، لە خۆیانەوە ئۆکسجین بەرەڵا دەکەن. CO۲ی ناو [[بەرگەھەوابەرگە ھەوا]] وەک ئەسپەرەیەکی گەرمایی زەوی دەپارێزێت و لە سارد بوونەوەی بەرگری دەکا، گەرچی خەست بوونەوەی ئەم گازە لە ھەوادا بە یەکێک لە ھۆکارەکانی پیس بوونی ژینگە دێتە ھەژمار.
 
[[گازی گوڵخانەیی]] کە دوو ئۆکسیدی کاربۆنیش یەکێکە لەوان دەبێتە ھۆی تێپه‌ڕبوونی تیشکی تاوی درێژ شەپۆل لە ھەورەکان و پاش وێکه‌وتن له‌ زه‌وی ھەڵده‌گەڕێتەوە و درێژایی شەپۆله‌که‌ی کورت ده‌بێتەوە و لە [[تیشکی ژووربنەوش]]ەوه‌ ده‌بێتە [[تیشکی ژێرسوور]].